Hızlı Git
Son yıllarda artan nüfus artışı, kentleşme ve hızlı sanayileşme ile birlikte dünyada enerji tüketimi artmış, enerji kaynakları hızla tükenmeye başlamıştır. Dünyada enerji tüketimi son 100 yılda 17 kat artmış, bütün bunların sonucunda enerji açığını karşılamak için biyokütle çalışmalarına hız verilmiştir. Biyokütlenin ekonomik ve çevresel açıdan olumlu özellikleri de dikkate alındığında, biyoenerji konusuna ilgi giderek artmaktadır. Birçok gelişmiş ülke biyoenerjiyi geleceğin enerji kaynağı olarak görmektedir.
Biyokütle Nedir?
Biyokütle elektrik ve diğer enerji şekillerinin üretiminde kullanılan yenilenebilir enerji kaynağıdır. bitki ve canlı organizmaların fotosentez yolu ile ürettikleri her türlü canlı organizmayı kapsar.
Biyokütle Kaynakları
Biyo kütle enerjisini klasik ve modern anlamda olmak üzere iki grupta ele alabiliriz. Klasik anlamda biyo kütle kaynakları ormanlar, hayvan dışkıları ve bitki artıklarıdır. Modern biyokütle kaynakları ise ormanlardan elde edilen yakacak odun, bitki, tarımsal alanlarda yetiştirilen yağlı tohum bitkiler (kanola, ayçiçek vb.), karbonhidrat bitkileri (patates, mısır, arpa, buğday, pancar vb.), elyaf bitkileri (keten, kenevir vb.), bitkisel artıklar (dal, sap, kabuk vb.), hayvansal atıklar, yosun ve alglerdir.
Günümüzde modern biyo kütle çalışmaları için enerji ormancılığı ve enerji tarımı adı verilen özel bir tarım türü ortaya çıkmıştır.
Biyokütle Kaynağı: Enerji Ormancılığı
Enerji ormancılığı adı verilen bu yöntemde biyoteknolojik desteklerle ağaçların büyüme hızları daha da arttırılabilmektedir. Enerji ormanlarından elde edilen odunlar kurulu güçleri 1-240 MW arasında değişen termik santrallerde elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaktadır.
Biyokütle Ormancılığında Bitki Türleri
Uluslarası Enerji Ajansı’na üye olan ülkeler tarafından karakavak, söğüt, kızılağaç, akçaağaç, kavak, akasya, huş, okaliptüs ve cynara enerji üretimi amacıyla yapılan projelerde kullanılmıştır.
Kullanılan bitki türlerinin önemli özellikleri hızlı büyüme, sürgün verme yeteneği, yüksek yaşama yüzdesi ve yüksek yıllık enerji vb. sayılabilir. Enerji ormancılığında genellikle doğal tür seçimi yapılmakta duruma bağlı olarak egzotik tür ve klonlama yöntemleriyle de başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Enerji Tarımı: Biyoyakıt Ürünleri
Enerji tarımı, çiftçiler tarafından üretilen, biyoyakıt üretiminde kullanılan her türlü bitkisel ürünü kapsar. Enerji tarımında kaynak ağırlıklı olarak tarımsal ürünlere dayalıdır.
Ayçiçeği, kanola, soya, aspir, pamuk gibi yağlı tohum bitkileri; patates, enginar, buğday, arpa, çavdar, şeker, mısır, pancar, şeker kamışı, tatlı sorgum gibi karbonhidrat bitkileri; keten, kenaf, kenevir, miskantus gibi elyaf bitkileri; fasulye, bezelye, buğday vb. protein bitkilerinden oluşmaktadır. Bu bitkilerin yanı sıra bitkisel artıklar(dal, kabuk, saman, kök, sap vb.) yosun ve algler de enerji üretiminde kullanılmaktadır.
Dünya’da Biyokütle
Dünyada enerji tüketiminin %14 lük bir kısmı biyokütleden sağlanmakta, bu oranın gelişmekte olan ülkelerde %43’lere ulaştığı bilinmektedir. ABD, Çin, Almanya, Brezilya ve Avusturya dünyada biyo kütleden en fazla enerji üreten ilk beş ülkedir. ABD 100 milyon hektar, Kanada 40 milyon hektar ve AB ülkeleri 20 milyon hektar alanı modern enerji bitkilerinin yetiştirilmesi için ayırmıştır. Özellikle AB ülkelerinde biyokütle enerjisi önemli bir pazardır. AB kapsamında enerji tüketiminin % 2-3’lük kısmı biyo kütleden karşılanmaktadır. Bazı AB ülkelerinde biyo kütlenin payı % 10-22 düzeyindedir. (Kaynak)
Türkiye’de Biyokütle
Türkiye’de biyo kütle enerjisi daha çok klasik yönteme dayalı olarak enerji üretiminde önemli bir orana sahiptir. Ülkemizde uygulanabilmesi için yeterli potansiyel ve altyapı bulunmaktadır. Enerji ormancılığı yönünden değerli yerli ağaç türleri akkavak, titrek kavak, kızılağaç, kızılçam, karaçam, fıstık çamı, sedir, servi, dişbudak ve meşe yetişmektedir.
Modern biyo kütle çevrim teknolojilerinin kullanılması pilot çapta 1993 yılında başlamış, ilk olarak miskantus ve tatlı sorgun üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Biyokütle kaynaklarına dayalı enerji üretimine yönelik araştırmalar 2000’li yıllarda başlayıp özel sektörün de katkılarıyla hızla gelişmeye başlamıştır.
Kaynakça
1.BAYRAMOĞLU, D. T. (Şubat 2014). BİYO KÜTLE ENERJİSİ. ANKARA: İmaj Yayınevi.
2.Fahrettin TİLKİ, E. Ç. (2003). BİYO KÜTLE ENERJİSİ VE ENERJİ ORMANCILIĞI . Kafkas Üniversitesi, 35-36.
3.KAPLUHAN, D. E. (2014). ENERJİ COĞRAFYASI AÇISINDAN BİR İNCELEME:BİYO KÜTLE ENERJİSİNİN DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE’DEKİ KULLANIM DURUMU. MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ , 99-100.
4.Metin DEMİRTAŞ, V. G. (2007). AVRUPA VE TÜRKiYE’DEKi BiYO KÜTLE ENERJİSİ. C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 52-53.
5.MURAT TOPAL, E. A. (2008). BİYO KÜTLE ENERJİSİ VE TÜRKİYE. VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, 244-245.
6.PROF.DR.HÜSEYİN KURT, P. A. (ARALIK,2018). PLANLAMA,YAPI VE ÇEVRE İÇİN JEOLOJİ. ANKARA: NOBEL AKADEMİK YAYINCILIK.
7.Selman KARAYILMAZLAR, N. S. (2011). BİYO KÜTLENİN TÜRKİYE’DE ENERJİ ÜRETİMİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ. Bartın Orman Fakültesi Dergisi , 64-65.