Öztan’a (2000) göre, “Peyzaj Mimarlığı”, biyolojik temelli arazi kullanımı ve planlama ilkelerini belirleyen bir disiplin olup, yararlı, işlevsel ve estetik bir çevre oluşturma sanatıdır.
Peyzaj mimarlığının bir meslek olarak öncelikli toplumsal görevi, el değmemiş alanlardan kentsel bölgelere kadar fiziksel ve kültürel peyzajın yönetimi, planlaması ve tasarımında sanat ve bilimin güçlü etkisini bir araya getirmektir (Makhzoumi ve Pungetti, 2005).
Ülkemizde, peyzaj mimarlığı öğretimi 1933 yılında Ankara Ziraat Enstitüsü bünyesinde Prof. Dr. Sadri Aran’ın “Bahçe Kültürleri” dersleriyle başlamıştır. Bu ders 1942’de “Bahçe Sanatı”, 1950’de ise “Bahçe Mimarisi ve Süs Bitkileri” olarak genişletilmiştir. 1952’de “Bahçe Mimarisi ve Ağaçlandırma Kürsüsü” kurulmuştur. 1966 yılında kurulan Peyzaj Mimarlığı Derneği’nin çeşitli etkinlikleri ve yayınları ile “peyzaj” kelimesi daha fazla duyulmaya başlamıştır. 1971’de Ankara Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü kurulmuş ve 1990 yılında “Peyzaj Mimarlığı” unvanını almıştır (Gürenli, 2004). Günümüzde, çeşitli üniversitelerde toplam 27 Peyzaj Mimarlığı Bölümü bulunmakta olup, bunların yaklaşık yarısı lisans eğitimi vermektedir. Peyzaj Mimarlığı Odası 1994 yılında kurulmuştur.
Peyzaj Mimarlığının Çalışma Konuları (Peyzaj Mimarları Odası)
Peyzaj planlama alanında:
- Ulusal ve yerel düzeyde fiziksel planlama çalışmalarında yer alarak, kültürel ve doğal değerlerin korunması ve sürdürülmesini temel alan alan kullanım projeleri üretir.
- Korunacak alanların belirlenmesi çalışmalarını yürütür, koruma statüsündeki yerlerin (milli parklar, tarihi ve arkeolojik alanlar vb.) gelişme ve yönetim planlarını yapar.
- İnsanlar tarafından zarar görmüş veya görmekte olan alanların (sulak alanlar, akarsu koridorları, maden ocakları, katı atık depolama alanları, ormanlar vb.) sürdürülebilirliği ve onarımı için planlama yapar.
- Doğal kaynakların sürdürülebilirliğini ve verimli kullanımını sağlamak amacıyla bu kaynaklara yönelik envanter oluşturma, haritalama, analiz ve koruma planları yapar.
- Turizm alanlarının fiziksel planlamalarında doğal ve kültürel değerlerin korunması için ekolojik öncelikli planlarını hazırlar.
- Kentsel açık ve yeşil alan sistemlerinin oluşturulmasını sağlar.
Peyzaj tasarımı alanında:
- Kentsel tasarım ve kent yenileme çalışmalarını yürütür, topluma açık yeşil alanların yapısal ve bitkisel tasarımını yapar, uygular ve bakımını gerçekleştirir.
- Toplu konut alanları ve toplu kullanım ortamlarında yapısal ve bitkisel tasarım, uygulama ve bakım çalışmalarını yapar.
- Turizm ve dinlenme tesisleri, eğlence tesisleri ve su kıyısı rekreasyon tesislerinin yapısal ve bitkisel tasarımını yapar, uygular ve bakımını yürütür.
- Tarımsal amaçlı çiftlik ve hobi bahçeleri tasarlar, uygular ve bakımını gerçekleştirir.
Çevre koruma ve peyzaj onarımı alanında:
- Çevresel sorunların giderilmesi, bozulan yerlerin onarımı ve çevre kalitesinin yükseltilmesi için gerekli planlama, yapısal ve bitkisel tasarım, mühendislik, uygulama ve danışmanlık hizmetlerini yürütür.
- Sulama, aydınlatma, drenaj, atık bertarafı, arazi biçimlendirme gibi peyzaj mühendisliği hizmetlerini yürütür.
- Çevresel etki değerlendirmesi çalışmalarında yer alarak raporlar hazırlar.
Peyzaj yönetimi alanında:
- Kentsel veya kırsal peyzaj yönetimi konularında fikir üretimi, projelendirme, uygulama, izleme, denetleme ve danışmanlık hizmetlerini yürütür.
- Kırsal yerleşim kalkınma programlarına katılır ve köy yenileme çalışmaları yapar.
- Bölgesel ve havza yönetimi çalışmalarında yer alır.
