Aalborg Kıyı Projesi: Çok Yönlü Meydan Tasarımı

Birçok kentin insanlık tarihinde iz bırakmasının sebeplerinden biri olan “kıyılar”, kentlerin ekonomi ve turizm açısından gelişmesine olanak sağlamıştır. Danimarka’nın kuzeyinde yer alan ve bir liman kenti olan Aalborg, ülkenin nüfusu bakımından 4. büyük şehri olarak karşımıza çıkmaktadır. Limfjord fiyordunun üzerinde yer alan en dar boğaz olması Aalborg kentinin Orta Çağ’ın en önemli liman kenti olmasını sağlasa da kent; ekonomik açıdan ticaret, turizm, balıkçılık gibi konularda, kültürel olarak ise eğitim, sanat ve mimari gibi alanlarda gelişim göstermiştir¹. Bugün ise kentin tarihi dokusu ve kıyısı arasında iletişim kurmaya çalışan Aalborg Kıyı Projesi’ni inceleyeceğiz.

• 

• 

Aalborg Kıyı Projesi

Aalborg Kıyı Projesi, kentin Orta Çağ döneminden kalma ve tarihi açısından önemli olan kısmı ile fiyort arasında bir iletişim kurmak amacıyla gerçekleşmiştir. Proje ile kent içerisindeki kopuk parçalar birbirleri ile birleştirilerek, şehir ile insanların endüstriyel liman ve yoğun trafik problemleri sebebiyle ulaşmakta zorluk çektikleri kıyı şeridi arasında kuvvetli bir bağ kurulmaktadır. Eskiden arka planda kalan ve sahip olduğu potansiyeli yansıtamayan kıyı, Aalborg Kıyı Projesi ile son derece dikkat çekici ve çok yönlü bir kent meydanına dönüşmektedir.

• 

Tasarım Ekibi

Aalborg Kıyı Projesi’nin iki etabında da görev alan C.F. Møller Architects, 96 yıllık tecrübesi ile İskandinavya’nın önde gelen mimarlık ofislerinden biridir. Birçok ödüle layık görüldükleri projeleri ile yenilikleri, deneyimlerini ve Nordik kültürünü mimari tasarım ile birleştirmektedir. Yaşadıkları çağın ve coğrafyanın özelliklerini göz önünde bulundurarak çalışmalarını gerçekleştiren ekip, sürdürülebilir ve estetik çözümler sunmaktadır. Merkezi ofisi Danimarka’nın Aarhus şehrinde olan C.F. Møller Architects, Stockholm, Berlin, Londra gibi farklı şehirlerde de faaliyet göstermekte ve bünyesinde farklı ülkelerden birçok mimar, peyzaj mimarı veya mühendis bulundurmaktadır².

• 

Tasarım Bileşenleri

Ana fikri birçok kullanıcının faydalanacağı ilgi çekici mekanlar yaratmak ve kentin önemli bir noktası olan Aalborg Kalesi’nin, limanın merkezi bir parçası haline gelmesini sağlamak olan Aalborg Kıyı Projesi’nin birinci evresi 2004 ve 2013 yılları arasında C.F. Møller Architects ve Vibeke Rønnow Landscape Architects iş birliği ile gerçekleştirilmiştir. Yayalar ve bisiklet kullanıcıları için tasarlanan 1 km uzunluğunda bir bulvar bulunduran Aalborg Kıyı Projesi, aynı zamanda ziyaretçileri su ile buluşturan basamaklı bir yürüyüş yolu, gömme teraslar ve pazarlar, oyun alanları gibi vakit geçirecekleri çeşitli mekanlar da içermektedir. 2013 yılında başlayıp 2015’te tamamlanan ikinci evre ise bu kıyı kentinin taşkınlardan korunmasını sağlamak amacıyla, kum tepeleri ve suların çekildiği düz kıyılardan ilham alınarak, yürüyüş yolunun arkasında zeminin yükseltilmesiyle kıvrımlı bir taban oluşturulmuştur. Süpürgeliklerin kullanım mantığından ilham alınarak tasarlanan kıvrımlı tabanlar ile kentteki yeni binaların hem kıyı ile hem de kendi aralarında iletişimi ve görsel olarak bağlantısı sağlanmıştır.

• 

• 

Aalborg’un sahip olduğu ve şehrin kültürel kimliğini destekleyen Utzon Center ve Coop Himmelblau tarafından tasarlanan Aalborg House of Music gibi mimari yapılar kenti sıradan bir liman kenti olmaktan çıkartıp sosyal ve kültürel bir merkez haline de getirmiştir. 1974 yılında kurulan Aalborg Üniversitesi ve çeşitli öğrenci yurtları ile kent öğrenciler tarafından tercih edilmiş ve kentin canlılığı da artmıştır.

• 

• 

Açılı olacak şekilde yerleştirilen tırmanma birimleri ve aydınlatma direkleri ile çevrelenmiş meydan, çocuklar için bir çeşit oyun alanı olurken gençler için ise yazın plaj voleybolu, kışın buz pateni gibi çeşitli aktivitelere olanak sağlamaktadır.

• 

• 

• 

Malzemeler

Yürüyüş yoluna entegre edilen ve farklı yönlerde tasarlanan oturma birimleri, güneş ışığını en verimli şekilde almak ve ziyaretçilere en iyi manzaraları sunmak amacıyla kullanılmıştır. Aalborg House of Music gibi mimari yapıların etrafında kullanılan yüksek kaliteli malzemeye zıt olacak şekilde, tasarımın her iki evresinde de asfalt, ahşap, beton ya da çelik gibi basit ve ham malzemeler tercih edilmiştir. Malzeme seçimiyle fiyordun sadeliği yansıtılırken döşemelerde kullanılan dalgalı dokular ile hem denize hem de Roberto Burle Marx‘ın ünlü Copacabana plajındaki yürüyüş yoluna bir referans verilmiştir. Projenin bitkisel tasarımı kapsamında Kuzey Jutland fiyordunun peyzajına uygun ağaçlar, çalılar ve otlar kullanılmıştır³.

• 

• 

Böylece, Aalborg Kıyı Projesi ile tasarım ekibinin en önemli kriterleri olan coğrafyaya uygun ve sürdürülebilir tasarım yaratma fikri basit malzeme ve yerel bitkiler kullanılarak sağlanmış ve bölgeyi çevreleyen peyzajın doğallığı ve kalitesi yansıtılmıştır.

• 

• 

Ödüller

Aalborg kıyısı sadece Aalborg şehri sakinleri için değil, gün geçtikçe artan turizm olanağı ile gelecek olan turistler için de tasarlanan ve ziyaretçilere dinlenme, vakit geçirme imkânı sunarken onları deniz manzarası ile buluşturan bir kent meydanı ve kıyı projesi örneğidir. Kentin doğal ve kültürel odağının artmasını sağlayan ve iki ihtiyaç arasında kuvvetli bir bağlantı kuran Aalborg kıyısı, iyi düşünülmüş ve planlanmış bir projedir. Bunun sonucu olarak da kazanmış olduğu birçok ödül bulunmaktadır⁴.

• 2004 yılında Mimarlık Yarışması 1.lik Ödülü
• 2010 yılında Danimarka İnşaat Endüstrisi Onur Ödülü ve Aalborg Belediyesi Mimarlık Ödülü
• 2011 yılında Danimarka Aydınlatma Ödülü, Sürdürülebilir Beton Ödülü (Finalist) ve Roadway Ödülü
• 2013 yılında Nordik Yeşil Alan Ödülü
• 2014 yılında Kent Güvenirliği Ödülü
• 2016 yılında Şehir Planlama Ödülü

• 

• 

Kaynaklar

1. Wikipedia.org. 2020. “Aalborg”. https://en.wikipedia.org/wiki/Aalborg#cite_note-dsd-27. (Erişim Tarihi: 03.09.2020)
2. CFMoller.com. “C.F. Møller Architects”. https://www.cfmoller.com/f/About (Erişim Tarihi: 03.09.2020)
3. Dezeen.com. 2015. “CF Møller creates dune-inspired promenade and landscaping on Aalborg waterfront”. https://www.dezeen.com/2015/10/19/cf-moller-promenade-landscaping-aalborg-waterfront-regeneration-denmark/. (Erişim Tarihi: 03.09.2020)
4. CFMoller.com. “Aalborg Waterfront”. https://www.cfmoller.com/p/Aalborg-Waterfront-i2005.html (Erişim Tarihi: 03.09.2020)