Çatı Bahçelerinin Faydaları

Evlerimizde kaldığımız şu karantina günlerinde sanırım herkesi doğa ve yeşil hasreti sarıp sarmaladı. Hepimiz baktığımız pencerelerden, balkonlardan mevsimlerin güze dönüşüne tanık olduk. İtiraf etmek gerekirse bahçesi, terası, çatı bahçesi olanlar biraz daha şanslı, daha bir özgür oldular bu süreçte. Çatı bahçelerinin faydaları biraz daha ortaya çıktı,

Çatı Bahçelerinin Ekolojik, Ekonomik ve Sosyal Faydaları

Çatı bahçeleri bilindiği üzere kentlerdeki gri yaşamı yeşile ve doğaya biraz olsun yaklaştıran kaçış noktaları olmuştur. Elbette bu kültürel peyzaj (varlıkların veya objelerin insan eliyle değişmiş, tasarlanmış olduğu mekanlar kültürel peyzajı oluşturur.) harikası çatı bahçelerinin hayatlarımıza ekolojik, ekonomik ve sosyal faydaları da mevcuttur. Çatı bahçelerinin bu faydalarına birlikte göz atalım:

Çatı Bahçelerinin Ekolojik Faydaları

Bilinçsiz sanayileşme, düzensiz şehirleşme, çevre kirlilikleri ve bunun sonucunda ortaya çıkan iklim değişiklikleri, doğal kaynakların aşırı ve bilinçsiz kullanımı, sürdürülebilir olmayan kaynakların tüketime dahil olup kullanımı ve artan nüfus sonucunda yaşadığımız alanlarda biyoçeşitlilik (biyoçeşitlilik bir ekosistem, biyom veya tüm Dünya’da bulunan yaşam formlarının çeşitliliğidir.) gün günden güne büyük bir hızla yok olmakta. Küresel  Isınmanın da etkisiyle geri dönülemez noktaya yaklaşmaktayız. Elbette çatı bahçeleri sulak alanlar, yağmur ormanları gibi biyoçeşitliliğin fazla olduğu doğal ortamların yerini alamaz, ama farklı birçok araştırmaya göre biyoçeşitliliği destekler ve bilinçsizce yok edilen doğal çevrenin etkilerini kısmen azaltır, yeniden oluşabilmesi için çeşitli hayvan ve bitki türlerine ev sahipliği yapar.

Kentlerin en büyük sorunlarından biri olan hava ve gürültü / ses kirliliklerine de olumlu etkileri, hava kalitesini iyileştirme durumları mevcuttur. Çatı bahçelerinde kullanılan bitkilendirmeler sayesinde havada bulunan toz partikülleri tutulur. Bu bitkiler ayrıca havada bulunan karbondioksiti kullanarak atmosfere oksijen verirler. Bu sayede hava kalitesini arttırmış olurlar. Büyük ölçekli çatı bahçelerinin çevreye bu gibi olumlu etkileri daha da fazla olduğu gözlenmiştir.

Çatı bahçelerinde biriken yağmur suları burada tutularak kentsel altyapının karşılaması gereken su yükünü hafifletir ve biriktirilen yağmur suları da daha sonra sulama için kullanılabilir. Böylece su kaynaklarının korunmasına yardımcı olunabilir. Bilindiği gibi Küresel Isınma sebebiyle birçok su kaynağı yok oldu veya yok olmaya devam etmekte. Kaybolan sulak alanlar şimdi ve gelecekte çok büyük sorunlarla karşılaşmamıza neden olacak. Salgın hastalıkların yanı sıra olası Su Savaşları gündemimizdeki en önemli sorunlar olacak nitelikte.

Son yıllarda ülkemizde de görülen bir anda başlayan aşırı sağanak yağışlar ve dolu fırtınaları hava değişimleri sonucu oluşmaktadır. Bu hava değişimlerinin ana sebeplerinden biri  betonlaşmanın hızlı bir şekilde artması olarak görülmektedir. Betonlaşan şehirlerde sıcaklık ani değişimlerle bu süper hücre fırtınalarının oluşmasına zemin hazırlarlar. Çatı bahçelerinde kullanılan bitkiler ani hava olaylarını dengelemekte önemli bir rol oynarlar. Ayrıca çatı bahçelerine sahip yapılarda rüzgar etkisi kullanılan çeşitli bitkiler sayesinde azalır.

Ekonomik Faydalar

Çatı bahçelerinin inşasında kullanılan malzemeler ve kurulumları oldukça maliyetlidir. Yıllar içerisinde ortaya çıkan farklı malzemeler ve teknolojiler bu maliyeti ciddi oranda düşürmüştür. Bütün bu maliyetler bir yana çatı bahçeleri günümüzde işletmeler (restorant, kafe vb.)  ve tarımsal faaliyetler içinde kullanılmaya başlanmıştır. İnsanlar için çatı bahçesi olan işletmeler oldukça cazip olmuştur.

New York Brooklyn Grange bölgesinde yaşayan Anastasia Cole Plakias ve Gwen Schantz büyük bir şehirde sağlıklı ve dayanıklı kentsel tarım planı geliştirmek fikriyle bazı binaların çatı bahçelerine tarımsal işlev kazandırmak istemişler. Çatı bahçelerine bostanlar kurarak meyve ve sebze yetiştirmeye başlamışlar. Böylece hem ekonomik olarak bölgenin iyileşmesine katkı sağlamanın yanı sıra yaşayan halkın taze gıda ihtiyacı karşılanmıştır.

Sosyal Faydalar

Çatı bahçeleri işletmelere, parklara ve farklı yeşil kaçış noktalarına dönüşmeleriyle bölgede yaşayan insanların bir araya geldikleri mekanlar olarak karşımıza çıkmaya başladı. Çatı bahçeleri binalara estetik görüntü kazandırıp, insanlar için de doğayla iç içe olma imkanı sağlarlar.

Kısaca değinildiği gibi çok yönlü fayda sağlayan çatı bahçelerini şehirlerimizde daha çok görmek  gelecek kuşaklara daha yaşanabilir dünya bırakmanın yollarından biri olarak da görünmektedir.

Görsel Kaynakları: kolaydekor.com, hayalimbiciftlik.com, kot0.com, ekolojikcadicom