Hızlı Git
Tarihin ve ekonominin şekillendirdiği kent örneklerinde, genellikle liman bölgelerinin insanlar tarafından tercih edildiği ve kentlerin gelişimlerinde büyük pay sahibi olduğu görülmektedir. Eskiden Philadelphia Tersanesi (Philadelphia Naval Shipyard) olarak bilinen ve Amerika Birleşik Devletleri tarihinde önemli bir yer edinmiş olan Donanma Tersanesi (The Navy Yard) ‘de bahsettiğimiz kritere uygunluğu sayesinde iki yüzyıl boyunca önemini korumaya devam etmiştir. Zamanla teknolojik gelişimlere de ayak uyduran Donanma Tersanesi ve çevresi günümüzde yaklaşık 15.000 kişi için istihdam sağlayan çeşitli üretim tesisleri, moda şirketleri ve ticari birimler içeren karma bir merkez haline gelmiştir.
Philadelphia Donanma Tersanesi ve merkezinde yer alan Central Green parkı, çevre dostu işyerleri, endüstriyel ve ticari gelişim ve sürdürülebilir yeşil alanlar ile kent içerisinde dikkat çekici kamusal bir alan yaratmıştır. Önceden kapalı bir askeri tesis olan bölge, yaklaşık 20.000 m2’ye yerleşen Central Green ile günümüzde bölgenin en canlı kent parkı haline gelmiştir. Central Green’in dairesel tasarımı ile yüzlerce yıl önce bu alanın sahip olduğu sulak alanlar, çayırlıklar ve bataklıklara bir gönderme yapılmıştır. Doğanın dairesel formlarını ve habitatların birbirleriyle ilişki kurmasını örnek alan tasarım ile bölgenin yüzlerce yıllık tarihiyle de iletişim kurulmuştur.
Tasarım Ekibi
Central Green’in tasarımında daha önce New York’ta bulunan High Line ve Fresh Kills gibi peyzaj mimarlığı açısından son derece önemli projelerde tanıdığımız James Corner Field Operations görev almıştır. Peyzaj mimarları ve şehir plancılarından oluşan bu ekip, tasarımlarında kamusal alanların ve âtıl kalmış bölgelerin yenilikçi çözümlerle ele alınmasını hedeflemektedir. Kendi tanımları ile, büyük ölçekten küçük detaylara kadar incelikle çalışan ekip tasarımlarında insan öncelikli düşünmekte ve kent ile kültür arasında ilişki kurmaktadır.
Central Green
Land8’in Central Green ile ilgili hazırladığı yazıda tasarlanan bu bölgenin ziyaretçilere sunduğu çeşitli programlar, bölgede çalışan ve sayısı sürekli artmakta olan yaklaşık 11.000 kişi için mesai aralarında sosyalleşebilecekleri, dinlenebilecekleri ve vakit geçirebilecekleri mekanlar sağladığı belirtilmiştir. Her birinin içerisinde çeşitli aktivite imkanlarının bulunduğu farklı mekanlardan oluşan bu tasarım üst ölçekten bakıldığında çok kullanımlı bir park olarak karşımıza çıkar. Dairesel formlar ile birbirinden ayrılan bu alanda spor alanı, amfi tiyatro, hamak koruluğu, masa tenisi oyunu için bölüm, buluşmalar için ortak bir masa ve yağmur sularının toplanması için biyo-havza alanı bulunmaktadır.
Tasarım Detayları
Yaklaşık 3.2 km uzunluğunda ve 6 m genişliğinde olan yürüyüş yolu parktaki amfi tiyatro, fitness alanı, hamak korusu gibi ana mekanların çoğuna erişim sağlamaktadır. Amfi tiyatro ya da diğer kullanımıyla güneş banyosu alanı, gri çakıllardan oluşan geçirimli yollar ve dairesel şeklin yükseltilmesinden oluşan oturma birimleri içermektedir. Tasarım içerisinde yerleştirilen spor aletleri, kent mobilyaları, zemin işaretleri ve yön tabelaları için özellikle tasarım kimliği oluşturacak ve ziyaretçilerin hafızalarında yer edinecek şekilde parlak sarı renk kullanılmıştır. Piknikler ve buluşmalar için mekân, çarpı işareti şeklinde uzun bir masa ile desteklenmiştir. Ayrıca, iğne yapraklı ağaçların bulunduğu bir koru da parkın parlak sarı rengini yansıtan bir grup hamak ile ziyaretçilere dinlenme imkânı sağlamaktadır. Çim alanlar ve çayırlıklar ile insanların mesai aralarında doğa ile iletişim kurmaları sağlanmaktadır.
Sürdürülebilir ve Ekolojik Tasarım
Master Planında vurgulanan en önemli özelliği sürdürülebilirliği olan bu parkın tasarımında spor, buluşma, eğlenme gibi aktiviteler için tasarlanan yapay mekanlara ek olarak sulak çayırlar, çiçek çayırları gibi doğal mekanlara da yer verilmiştir. Tasarım, 304 adet ağaç, 10.025 adet çalı, 42 tür yer örtücü ve 13.600 adet çiçek soğanı içermektedir. Yağmur suyunun süzülmesini ve temizlenmesini sağlayan geçirimli yüzeyler ve kır çiçeklerinin kapladığı geniş tümsek alanları ile sel sularının bir biyolojik bir havuzda tutulması sağlanmaktadır.
Donanma Tersanesi ve çevresinin gelişimi, bölgenin ekonomisine yardımcı olmak ve gelecekteki kalkınma için bir plan oluşturma konusunda kritik bir öneme sahiptir. Gelişen teknolojiye uyum sağlayan ve çevre dostu olarak tasarlanan projenin temel hedefi bölgede çalışan insanların iş ve sosyal hayatları arasında ilişki kuran karma kullanımlı kamusal bir park oluşturmaktır. Böylece, insanların hafızasında, çalıştıkları renksiz ve ruhsuz bir mekân olarak kalmak yerine doğa ile iletişim kurabildikleri ve sosyalleştikleri bir park olarak yerini almıştır. 2015 yılı yaz döneminde inşası tamamlanan bu kamusal park için 7.4 Milyon $ gibi bir bütçe ayrılmıştır.
Ödüller
Peyzaj mimarları tarafından takip edilen ve birçok başarılı projeye imza atan James Corner Field Operations, Central Green projesi ile 2016 yılında ASLA tarafından Başarı Ödülü’ne, Kentsel Arazi Enstitüsü (Urban Land Institute – ULI Philadelphia) tarafından Mükemmellik Ödülü ve Architizer A+ Awards tarafından da Peyzaj Planlama: Kent Parkları kategorisinde ödüle layık görülmüştür.
Yazıda geçen yağmur bahçeleri hakkında bilgi edinmek için “Temiz Suyun Aktif Kullanımını Sağlayan Yağmur Bahçeleri” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Editörün Notu
Kaynak:
- Tüm görseller Halkın Mason’a aittir ve arch2o.com sitesinden alınmıştır.
- Donanma Tersanesi (Philadelphia) ile ilgili: en.wikipedia.org/wiki/Philadelphia_Naval_Shipyard
- land8.com/the-navy-yard-central-green-shows-us-how-to-achieve-healthier-happier-and-more-industrious-workers/
- arch2o.com/navy-yards-central-green-field-operations/
- dezeen.com/2017/05/15/james-corner-field-operations-circular-landscape-philadelphia-navy-yards-central-green-architizer-awards/
