Hızlı Git
Birçok sanatçı ve tasarımcının kendini ve sanatını ifade etme biçimi farklıdır. Ortaya çıkarmış olduğu ürünlerde bazen bir renk, çizgi, obje kullanarak anlatırken bazen de ifadelere yer vererek hissettikleri duyguları karşı tarafa geçirmeyi isterler ve bunu karşılıklı konuşma yani iletişim olmadan yaparlar. Sanatçı sergilemiş olduğu eserlerinde duygu ve düşünceleri tanımlarken, hitap kitlesi üzerinde çok farklı bakış açıları oluşturabilir. Bu noktadan sonra önemli olan ortaya koymuş oldukları özgün eserlerle birlikte kalıcılığı yakalayıp devamlılık sağlamaktır.
Petrit Halilaj Kimdir?
Petrit Halilaj Kosovalı bir güzel sanatlar tasarımcısıdır. Kişisel ve grup sergileriyle ön planda olan ve bugüne kadar birçok eseriyle gündeme gelmiştir. Aşk, millet, politik, kültürel kimlik temalarıyla eserlerini ortaya çıkarmıştır. Yugoslavya’daki savaşın yaşanmasıyla birlikte kendi yaşamından izler taşıyan çocukluğunu, gençliğini, hayvan sevgisini, evini ve o yaşlarda hissetmiş olduğu düşünceleri sergilerine yansıtmıştır. Aslında hem gerçekliliği hem de vermek istediği mesajlarla basit anlaşılır bir o kadar da karmaşık olmasına rağmen evrensel bir dille bütünleştirip, başarılı bir şekilde işlemiştir.
Sanatçı yaşamının büyük bir kısmını yer değiştirme ve yerinden edilme duygularıyla geçirmiştir. İşgal ve savaşların içerisinde sanki bir kaçış planı için yola çıkmıştır. Yeni arayışlar yeni fikirler ile eserlerinin her birinde kendi yaşamından izler taşıyan, iddialı mekan kullanımları ve olay örgüleri başarıyı yakalamıştır.
Petrit Halilaj’ın Eserleri
1-Petrit Halilaj’ın Tasarımıyla Büyüleyici Çiçek Sergisi
İspanya’daki ilk kişisel sergisi olan Reina Sofia müzesinin bir parçası olan bu eşsiz tasarımına farklı bir çıkış noktası yakalamış, çardak kuşlarının kuş yuvalarından esinlenmiştir. Birçok eserinde olduğu gibi kullanılan objeler basit ve göz alıcı bir şekilde mekana dahil edilmiştir. Cam ve demir iskeletlerden oluşturulmuş yapısal bir kuş yuvası gibi hayal edilen alan, tıpkı çardak kuşlarının yaptığı gibi çiçeklerle doldurulmuştur.
Halilaj , “ Palacio de cristal’i aşkın kutlanacağı bir yer olarak düşünmek istedim” diyor.
Çardak kuşları; diğer kuşlardan farklı ve dikkat çeken özelliğe sahip oldukları için sanatkâr kuşlar olarak anılmaktadır. Karşı cinsin ilgisini çekmek amacıyla tasarım harikası olan yuvalar inşa ederler. Yer seçimlerini ışık açısına göre özel belirleyip konumlandırmaları gibi yuvaların etrafta bulduğu renkli taşları, çiçekleri, yaprakları ve metal parçaları dahil ederek büyüleyici bir tasarım sergilerler.
Kullanılan çiçek sembolleri hor çiçeği, palmiye tohumları, kiraz çiçeği, haşhaş, karanfil ve zambaklar ile oluşturulmuştur. Kullanılan objelerin boyutlarının sıra dışı olması tasarımın gücünün bir parçası olarak düşülmüş ve objelerin görmek istediğimiz ölçülerinin dışında farklı boyutlarda kullanımı ikonik bir mekan haline getirmiş ve özgünlüğü yakalamıştır. Mekan içerisinde kuşlar için hazırlanmış beslenme alanları çevredeki kuşları cezbeden davetkar bir alana dönüştürürken tasarıma hareket mekana heyecan katmıştır.
2-New York Paul Klee
Paul Klee’deki sergisinden Petrit Halilaj memleketinde keşfettiği ve eserlerinde yer verdiği çanak, çömlek gibi kırsal yaşamı simgeleyen eşyalar kullanarak geçmişle bugün arasındaki özlemi işlerken aynı zamanda merak uyandıran kültürel bir kimliği nitelemiştir.
3-New Museum, New York
Kumaşlar, kuşlar, heykeller, boynuzlar ile hayali bir mekan yaratan 505 adet parçayı sergilerken herhangi bir yere ait olma duygusundan kurtulup tesadüfü olarak bir araya gelen bir bütün oluşumundan bahsetmektedir. Kullanılan nesnelerin sergi olarak değil tarihin birer parçası ile gerçekliği simgeleyen birer öge olarak düşünülmüştür.
4-Kölnischer Kunstverein, Köln
Sergi için Kosova köyünde okullar ile ilgili yapılan bir çalışma sonrasında ürünler sergilemiştir. Petrit Halilaj çizimlerinde evler, kalpler, kuşlar, çiçekler, arabalar ve uçak motifleri ile okuldaki öğrenci psikolojilerini yansıtan olumsuz örneklerin yanı sıra umut özlem ve hayallere yer vermiştir.
Hep bir sıradan giden bir şeylerin veya olması gerekenler gibi sıradan değil de beklenin dışında kafa karıştıran bu olamaz gibi düşünceleri tasarımları benimseyen önemli bir noktasını yakalamış ve bilinenlerin dışına çıkmayı başarmıştır.
5-Kamel Mennour, Paris
Petrit Halilaj bu eserinde ise hem gerçek üstü hem de bilinen bir dünyayı ifade etmiştir. Büyük babası Gan’ın anısına sergilenmiştir. Mekanda at, kemer, toprak yığını, çalı, dal, taş ve ortada pembe bir göl ile nesnelere yüklenen anlamlarla olağanüstü bir sergi olmuştur. Büyük babasının bir suikasta kurban gitmesi ile babasında dinlediği hikayeleri birleştirerek, eserin çıkış noktasını yakalamıştır.
“Seni yakın tutmaya açım. Direnecek kelimeleri bulmak istiyorum ama sonunda kilitli bir küre var. Komik olan, burada değilsin, burada hiçbir şey yok”.
Petrit Halilaj
6-Stacion – Çağdaş Sanat Merkezi Priştine
Berlin Bienali’ deki sergide Halilaj ev iskeleti eseri ile dikkat çeken ve farklı bakış açısıyla gerçeklik duygusunu vurgulamıştır. Sanat ve gerçeklik ilişkisini harmanlamıştır. Modern yaşamlarımızın ön planda olduğu kırsal yaşamın giderek azaldığı günümüzde fakat özleminin hiç bitmediği aynı dünya da farklı yaşamların getirmiş olduğu karmaşıklık değil de büyük resmi görüp güne tavuklarla başlamanın gerçekliği olarak yorumlayabiliriz.
Kaynaklar
- https://www.moladayim.com/cardak-kusu/
- https://www.designboom.com/art/petrit-halilaj-madrid-palacio-de-cristal-nest-giant-flowers-07-24-2020/
- https://www.sanatsal.gen.tr/sanat-nedir-ne-demektir/
- zentrum-bern20-july-19-august-2018/
- http://chertluedde.com/artist/petrit-halilaj/
