Prenses Ağacı: Pavlonya’nın Özellikleri ve Hikayesi
  1. Anasayfa
  2. Peyzaj Bitkileri

Prenses Ağacı: Pavlonya’nın Özellikleri ve Hikayesi

0
Reklam Sponsoru

İmparatoriçe ağacı olarak da bilinen pavlonya, Doğu Asya’nın yerli ağaçlarındandır. Pavlonya, Paulowniacaeae ailesine mensup, geniş yapraklı, hoş çiçekleri olan ve yaprak döken bir ağaçtır. Pavlonya ailesi 20’den fazla ve benzer özelliklere sahip türe sahiptir. Bunlar arasından: P. australis, P. catalpifolia, P. coreana, P. duclouxii, P. elongate, P. fargesii, P. fortune, P. glabrata, P. granfifora, P. imperialis, P. kawakamii, P. lilacina, P. longifolia, P. meridionalis, P. Mikado, P. recurva, P. rehderiana, P. shensiensis, P. silvestrii, P. taiwaniana, P. thyrsoidea, P. tomentosa, P. viscose sayılabilir. En çok bilinenleri ise; P. tomentosa ve P. grandifloradır.

Oldukça hızlı büyüyen bu kıymetli ağaç, ayrıca çevremizdeki kirletici maddelerin emilimini de sağlamaktadır. Basit yapraklıdır ve daha önce bir katalpa ağacı gördüyseniz, yaprakları çok benzerdir. Büyük, uzun saplı ve yürek şeklinde (kordat) yapıya sahip yaprakları vardır. Yapraklarının alt ve üst yüzeyleri tüylüdür.

Birazda çiçeklerinden söz edelim. Çiçekleri 5-7 cm uzunluğunda, adeta gramafona benzeyen, mavi-lila ve pembe renginde çiçeklere sahiptir. Oldukça hoş bir vanilya kokusuna sahiptirler. Çiçeklenme zamanı ise Mart ve Nisan (kış sonu ve ilkbahar başı) aylarıdır.

Pavlonya'nın Özellikleri ve Hikayesi
Pavlonya'nın Özellikleri ve Hikayesi

Pavlonya‘nın özelliklerinden bahsederken oldukça hızlı büyüyor oluşundan bahsetmiştik. 3 yıl içerisinde ağacın boyu 12 ila 15 metreyi kolaylıkla aşabiliyorken bu demek oluyor ki bu yükseklik, yetişkinlik zamanında 20 metreyi de aşmış olacak.

Hızlı büyümesi özelliğine ek olarak -buna avantaj mı yoksa dezavantaj mı denir orası tartışılır- tohumlarının hızlı bir şekilde yayılıyor olması Pavlonya‘nın istilacı bir tür olduğunu söylememize olanak sağlar.

Pavlonya'nın meyvesi
Pavlonya'nın çiçekleri
Prenses Ağacı: Pavlonya'nın Özellikleri ve Hikayesi 10

Fotoğraf: Harles Brun Fotoğraf: Steven Baskauf

Pavlonya ağacı
Prenses Ağacı: Pavlonya'nın Özellikleri ve Hikayesi 11

Fotoğraf: Owen Johnson

Hoş bir görüntüye sahip bu ağaç, yavaş yavaş peyzajda yerini almış ve kendisini kimi zaman park ve bahçelerde kimi zaman da sokaklarda kendini göstermeye başlamıştır. Hatta ilk defa 1800’lü yıllarda süs bitkisi olarak anılmıştır.

Bu yazı da ilginizi çekebilir:  Orman Ekosistemi Ve Dünyanın En Büyük 6 Ormanı

Maksimum 1- 1,5 metre derinliğe nüfuz eden şemsiye formlu bir köke ve yaklaşık 8 ila 9 metre derinliklere inebilen ana köke sahiptir. Bu kök sisteminden dolayı, erozyon, toprak kayması, toprak kayma riski olan alanlarda yerleşim amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır.

Son olarak bahsettiğim üzere pavlonyaların birçok özelliğinin yanı sıra ağır metallerin emilimini sağlamaktadırlar. Endüstriyel ve kimyasal alanlarda bulunan toprakların temizlenmesinde de kullanılırlar. Ayrıca yapraklarının ince tozları emme kabiliyetlerinden dolayı da sokaklarda da pavlonyalara denk gelmek mümkün.

Pavlonya’nın Tarihteki Yeri

blank
blank

Pavlonyanın botanik özellikleri ve yer yer dikkat çekici özelliklerine değindiğimize göre birazcık tarihi geçmişine, tarihte nerelerde adından söz ettirmiş, ismini nereden almış bunlara da bakmakta bir fayda var. Öncelikle bu harika ağaca dair kayıtlar, MS. 2600 yıllara kadar dayanmaktadır. Ağaç, ilk olarak Japonya’da kullanılmış. O zamanlar ”Kiri” adıyla bilinen bu ağaç, Japonca da ”yaşam” anlamına geliyormuş. Japonlar ağacın kutsal bir ağaç olduğuna ve iyi şans getirdiğine inanıyormuş. Hatta bazı rivayetlere göre, varlıklı Japon aileler bir kız çocuğu olduğu zaman evlerinin bahçesine bir pavlonya ağacı diker ve kız çocuğu büyüyüp evlenmeye hazırlandığı zaman ise bu ağaç kesilir ve elde edilen keresteden de çeyiz sandığı, mobilya ve diğer düğün eşyaları yapılırmış. Biraz daha Japonyadan ilerleyecek olursak; estetiğe ve sembolizme önem veren Japonlar, pavlonyayı ulusal bir simge olarak başkanlık makamanında arma olarak seçmişledir. Bu olay ise tarihte MS. 200’lü yıllara tekabül etmektedir. Sadece bununla kalmayıp zamanında japon para birimi olan (yen) 500 yen üzerine pavlonyanın simgesini bastırmışlar.

blank
blank

Gelelim 1823 yılına. Alman doğacı, Philip Franz von Siebold Japonyayı ziyaret eder. Bir süre Japonya‘da kalır ve vakit geçirir.

Daha sonra Hollanda‘ya döner ve yanında güzeller güzeli Kiri ağacının tohumlarını da götürür. Peki bu bitki nasıl bir ad vermeli diye düşünürken, Romanov hanedanından, Hollanda Kraliçesi; birinci Paul’ün ve İmparotiriçe Maria Fedorovna’nın altıncı kızı Anna Pavlova‘nın böyle bir onura uygun olacağını düşünmüş. Ancak ”Anna” ismini kullanmak mümkün değilmiş çünkü böyle bir bitki türü zaten daha önce mevcutmuş. Bu yüzden ikinci adı olan ”Paulownia” kullanmışlar.

Bu yazı da ilginizi çekebilir:  Bahçe ve Bitki Severler İçin En İyi 10 Kitap Önerisi

Daha sonra Anna Pavlova, Siebold‘a Güneydoğu Asya‘ya bir keşif düzenlemesine yardımcı olmuştur. Orada, Joseph Zuccarini ile Flora Jopanica adında, bu güzel ağacımızın A’dan Z’sine kadar bilgilerinde bulunduğu bir kitap yayınlamışlar. Japonlar da bu zaman zarfında ”Paulownia” adını benimsemiş ve bu adı kullanmaya başlamışlar.

Şu an Çin’de 2,5 milyon hektar alanda Pavlonya ağacı yetiştirilmkete olup, bunun 1,3 milyonunda ise Palonya‘nın kültüvarları kombine bir şekilde yetiştirilmektedir. Çin’de yüzyıllardır yetiştirilen bu ağaç birçok alanda (mobilya, oyuncak,müzik aletleri, kutular vb.) ürünlerinden faydalanılmıştır.

Pavlonya dünyada eşi benzeri olmayan bir birçok türü bulunan bir ağaçtır. Kocaman yaprakları ve güzel kokulu çiçeklere sahip bu ağaca şehrinizde karşılaşmanız mümkün. Ancak bu güzelliğin sadece estetik bir zevk getirmediğini, faydalığı bir çok özelliği de beraberinde getirdiğini de unutmayalım.

Yazı Kaynakları

Peyzaj Mimarı

Yazarın Profili

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir