Hızlı Git
Yaz aylarında nereye gitmeli? Mikroiklim verilerine göre Türkiye’de en iyi iklimi olan kıyı kentleri hangileri? Turizm ve iklim arasındaki kritik ilişkiyi bilimsel verilerle ortaya koyan yeni bir araştırma, uluslararası akademik camiada ses getirdi.
Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü’nden Öğr. Üyeleri Prof. Dr. Mehmet Akif Irmak, Cihad Bilge, Prof. Dr. Sevgi Yılmaz ve Gençlik ve Spor Bakanlığı’ndan Mehmet Emin Daş’ın birlikte yürüttüğü çalışma, dünyanın saygın jeofizik dergilerinden biri olan Pure and Applied Geophysics (SCI-Q2)’te yayımlandı.
Araştırmanın Konusu: Termal Konfor ve Turizm
“MicroClimate-Focused Thermal Comfort Assessment in Coastal Settlements with Tourism Activities” başlıklı makalede, Türkiye’nin Ege ve Akdeniz kıyılarında yer alan 15 önemli turizm merkezinde mikroiklim temelli termal konfor değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmada PET (Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık) indeksi temel alınarak yıllık, mevsimlik ve gece-gündüz ayrımlı analizler gerçekleştirilmiş; böylece hangi şehirlerin yılın hangi dönemlerinde daha konforlu olduğu bilimsel olarak ortaya konmuştur.
Neden Önemli?
Bu çalışma, iklim değişikliği, turizm planlaması ve bölgesel kalkınma konularında hem akademik hem de sektörel düzeyde önemli katkılar sunmaktadır. Özellikle yaz aylarında aşırı sıcaklıkların artmasıyla birlikte, turizm destinasyonlarının sadece sıcaklık değil, aynı zamanda nem, rüzgar ve bulutluluk gibi parametrelerle birlikte değerlendirilmesi gerekliliği net bir şekilde vurgulanmaktadır.
Ayrıca, coğrafi bilgi sistemleri (GIS) kullanılarak elde edilen haritalar ve veri görselleştirmeleri sayesinde, yerel yönetimler ve turizm işletmeleri için mikro ölçekli planlama yapma imkânı doğmaktadır. Bu bağlamda çalışma, hem turizm ekonomisi hem de sürdürülebilir şehircilik için somut politika önerileri sunar.
Çalışma Hangi Şehirlerde Yapıldı?
Çalışmada detaylı bir biçimde Türkiye’nin Ege ve Akdeniz kıyılarında yer alan 15 önemli turizm merkezinde mikroiklim temelli ölçümler yapılmıştır. Bu merkezler doğrudan meteoroloji istasyonlarından elde edilen 5 yıllık veri (2015–2020) kullanılarak analiz edilmiştir.
Çalışmada ölçüm yapılan şehirler ve merkez ilçeler şunlardır:
| Şehir (İl) | İlçe / Turizm Merkezi |
|---|---|
| Balıkesir | Ayvalık |
| İzmir | Dikili, Çeşme |
| Aydın | Kuşadası, Didim |
| Muğla | Bodrum, Marmaris, Fethiye |
| Antalya | Kaş, Kemer, Serik-Belek, Manavgat, Alanya |
| Mersin | Silifke, Erdemli |
Ölçüm yapılan bu merkezler, hem yaz hem kış sezonlarının ayrı ayrı değerlendirilmesini sağlamak amacıyla seçilmiştir. Böylece her bir lokasyonun yıllık ortalama sıcaklığı, nem oranı, rüzgar hızı ve PET (Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık) değerleri belirlenmiştir.
- Ege Bölgesi’nden: Ayvalık, Dikili, Çeşme, Kuşadası, Didim, Bodrum, Marmaris, Fethiye
- Akdeniz Bölgesi’nden: Kaş, Kemer, Serik-Belek, Manavgat, Alanya, Silifke, Erdemli
Bu seçim, Türkiye’nin en yoğun turist çeken kıyı destinasyonlarını kapsayacak şekilde titizlikle yapılmıştır.
Hangi Şehirler Öne Çıkıyor?
Araştırma sonuçlarına göre:
- Yıllık ortalamalarda en konforlu şehir: Alanya (15.4°C)
- Yazın en uygun sıcaklığa sahip bölgeler: Çeşme (17.8°C), Erdemli (18.0°C), Ayvalık (18.8°C)
- Kışın en ılıman şehirler: Alanya (8.1°C), Silifke (5.3°C), Kaş (5.2°C)
Bu bilgiler, özellikle hem yaz hem de kış turizmini planlayan otoriteler için önemli bir karar destek sistemini temsil etmektedir.
Aşağıda, çalışmada incelenen 15 kıyı turizm merkezinin her ay için ortalama PET (Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık) değerlerine göre termal konfor açısından en avantajlı olduğu aylar listelenmiştir. Bu tablo, turistlerin seyahat tarihlerini belirlemede ve yerel yönetimlerin mevsimsel etkinlik planlamasında kullanılabilecek bir karar destek aracı niteliğindedir.
Ay Ay En Konforlu Turizm Merkezleri (2015–2020 PET Verilerine Göre)
| Ay | En Konforlu Merkezler | Ortalama PET (°C) | Termal Konfor Aralığı |
|---|---|---|---|
| Ocak | Alanya – Silifke – Bodrum | 7.3 – 4.4 – 3.7 | Hafif – Orta Soğuk Stres |
| Şubat | Alanya – Kaş – Silifke | 9.6 – 7.3 – 7.2 | Orta Soğuk Stres |
| Mart | Alanya – Silifke – Bodrum | 10.8 – 9.0 – 7.5 | Orta Soğuk Stres |
| Nisan | Alanya – Silifke – Bodrum | 13.3 – 11.2 – 10.9 | Hafif Soğuk Stres |
| Mayıs | Alanya – Silifke – Bodrum | 16.5 – 14.2 – 14.2 | Konforlu – Hafif Soğuk Stres |
| Haziran | Kaş – Silifke – Bodrum | 18.2 – 18.4 – 18.5 | Tam Konfor Aralığı (18.1–23 °C) |
| Temmuz | Erdemli – Çeşme – Kuşadası | 18.9 – 19.0 – 19.7 | Tam Konfor Aralığı |
| Ağustos | Çeşme – Dikili – Manavgat | 19.0 – 19.9 – 20.0 | Tam Konfor Aralığı |
| Eylül | Kemer – Erdemli – Kaş | 18.1 – 18.4 – 18.6 | Tam Konfor Aralığı |
| Ekim | Alanya – Silifke – Kaş | 17.5 – 13.9 – 13.7 | Hafif Soğuk Stres – Konforlu |
| Kasım | Alanya – Kaş – Fethiye | 12.4 – 9.3 – 8.6 | Orta Soğuk Stres |
| Aralık | Alanya – Kaş – Fethiye | 7.4 – 4.6 – 4.5 | Orta – Güçlü Soğuk Stres |
Açıklamalar:
- PET (°C): İnsan vücudunun hissettiği eşdeğer sıcaklık değeridir. (Bakınız: İnsan Biyoklimatik Konforu)
- Termal Konfor Aralığı: 18.1–23 °C arası “konforlu” kabul edilir. Bu aralığın altı soğuk, üstü sıcak stres olarak değerlendirilir.
- Veriler, RayMan Pro 2.1 yazılımı ile hesaplanmış ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü istasyonlarından alınan 5 yıllık veriyle oluşturulmuştur.
📖 Makalenin Tamamına Ulaşmak için:
👉 https://link.springer.com/article/10.1007/s00024-025-03719-w
