Hızlı Git
Peyzaj tasarımlarımızda dağınık, oval, piramidal, sarkık, üçgen, yatay gibi bir çok farklı form yapan bitki materyalleri kullanabiliyoruz. Ayrıca bu formların dışında özellikle yatayda ve dikeyde çok fazla işlev yükleyebildiğimiz sarılıcı ve tırmanıcı bitki türü de yer alıyor. Dilediğimiz zaman yer örtücü bazı anlar ağaç formu bazı anlar işe örtü gibi işlevlerde kullanabileceğimiz türleri işleyeceğiz.
Passiflora Edilus – Çarkıfelek Çiçeği ve Özellikleri
- Passiflora bitkisi genellikle sarılarak 9-10 metreye kadar boylanabilir, tırmanıcıdır gerek bir yapı gerekse bir strüktür üzerinde tırmanabilen veya sarılabilen otsu veya odunsu bir türdür.
- Koyu yeşil 6-8 cm yaprakları çınar yaprağına benzer lobludur, sonbaharda renk değiştirmez
- Yaz boyunca bitkinin üzerinde bulunan iri yapılı gösterişli çiçekleri oldukça dikkat çekicidir Erguvani, Pembe ve beyaz renkte olabilirler
- Ceviz büyüklüğündeki meyveleri olgunluktan önce yeşil renkte olan meyveleri olgunlukta turuncu renk alır,
- Toprak bakımından kanaatkardır, ılıman iklim bitkisidir. Aşırı soğuk ve donlara dayanamaz
- Genellikle süs bitkisi olarak kullanılır, sarmaşık formu yapısı ile binaların yüzeylerini örtmede fon oluşturmada kullanılabilir
Parthenocissus quinqefolia – Amerikan Sarmaşığı Bitkisi ve Özellikleri
- Sürünücü ve tırmanıcı bir türdür.
- Doğal alanlarda ağaçların tepelerine kadar tırmanabilirler
- Donuk koyu yeşil renkli yaprakları sonbaharda kızıl renge dönüşür ve dökülürler,
- Yeşilimsi renkteki çiçekleri yaz mevsiminde açmaya başlar fakat etkili değildirler
- Meyveler 1-2 cm büyüklüğünde morumsu renkte kümeler hakinde bulunur.
- Yer ve toprak istekleri bakımından fazla seçici değildirler. Yalnız yetiştikleri yerler kuru olmamalıdır. Besin maddesince zengin, hafif, derin, iyi drene edilmiş ve verimli toprakları severler. Donlara dayanıklıdırlar.
- Duvar ağaç ve yapıların örtülmesinde, sonbahar renklemesinde vurgu elemanı olarak kullanılabilirler. Parklarda, bahçelerde ve büyük ölçekli alanlarda projelerde yer verilebilir.
Lonicera – Hanımeli Bitkisi ve Özellikleri
- Sarıldığı alanda genellikle 5-6 metreye kadar boylanabilen uzun ömürlü sürünücü ve tırmanıcı bir türdür.
- Çoğunlukla sarı beyaz açan hoş kokulu çiçekleri yaz boyunca bitki üzerinde kalır
- Genellikle balkon ve saksılarda yetiştirilen hanımeli çiçeği bitkisi en rahat yetişme ortamı bahçelerdir.
- Toprak isteği bakımından kanaatkârdır. Asidik, besince zengin, humuslu, kumlu killi, iyi drenajlı ve serince topraklarda iyi gelişir. Ilıman ve rutubetli koşullarda iyi yetişir. Genç bitkiler kuraklığa dayanıklıdır
- Peyzaj mimarlığında Sarılıcı ve Tırmanıcı Bitki olarak yürüyüş yollarında oturma birimlerinde yapıları örtmek için ve girişlerde değerlendirilebilirler. polarizasyon ve kelebek bahçesi içinde uygun bir türdür.
Wisteria sinensis – Mor Salkım Bitkisi ve Özellikleri
- 25-30 Metreye kadar uzanan yaprağını döken bir sarılıcı ve tırmanıcı bitkidir, eğer budama yapılırsa istenilen boyda tutulabilir ya da sürekli budama ile gövde oluşturup küçük bir ağaççık formunda da şekillendirilebilir.
- Genç sürgünler ve yapraklar önceleri tüylü daha sonra tüysüz yaprak yapısına sahip olup, 7-13 yaprakçıktan oluşur, Yaprakların kenarı tamdır, sonbahar da dökülmeden önce sararır
- Çiçek güzelliği için kullanılır, çiçekler 20-30 cm. Kadar uzunlukta salkım şeklinde olup, mor-leylak yada mavimsi renklerdedir, kokuludur. Nisan-Mayıs arasında çiçeklenirler hızlı büyür, pergola, kamelya, duvarların kapatılmasın da kullanılmaktadır.
- Sarılıcı ve Tırmanıcı Bitki olarak Polorizyon bahçelerinde kullanılır, çocuk oyun alanında kullanılması için çok dikkatli olunması gerekir
Hedera helix – Duvar Sarmaşığı Bitkisi ve Özellikleri
- Duvarlar, kayalar ve ağaçlarda uygun yüzeylerin bulunması durumunda 20-30 metreye kadar boylanabilen Sarılıcı ve Tırmanıcı herdem yeşil bir bitkidir. Dikey yüzeylerin bulunmadığı koşullarda yerde yetişmektedir. Ağaç kabukları ve kayalara vantuz biçimindeki kısa yapışkan kökçükler yardımı ile tutunabilmektedir. Gövde ve yaprakları ise çevrede bulunan cisimlere sarmal şeklinde dolanarak bitkiye destek sağlamaktadır. Yapraklarının uzunluğu 4–8 santim eni ise 3–10 santim arasında değişir.
- Süs bitkisi şeklinde, sarı, hercai veya parçalı yapraklı veya pembe gövdeli çok çeşitli kültür ırkları yaygın olarak yetiştirilmektedir.
- Daha çok İngiliz sarmaşığı olarak bilindiği Kuzey Amerika’da bu bitki yabanileşerek, hatta bu bitkinin anayurdunun iklim özelliklerini gösteren Kuzeybatı Pasifik bölgede ise bazen istilacı zararlı tür olarak bile kabul edilmektedir.
- Güneş ışığından hoşlanmaz, ucuz kolay üretilebilen, çiçekleri nektar bakımından zengin, hayvanları çeker, meyveleri zehirlidir bu yüzden çocuk oyun alanında kullanılmaz
- Haşereleri ve kuşları çeker, toprak yüzünü nemli tutar, toprağın su kaybını önler
- Kaya bahçelerinde, şevlerde, gizlenmesi gereken duvarlarda kullanılabilir
Campis radicans – Acem Borusu Bitkisi ve Özellikleri
- Havai kökler sayesinde 10 metreye kadar tırmanabilen odunsu bir sarmaşık türüdür.
- Kısa saplı tek tüysü yeşil yaprakları sıcak ve ılıman iklimlerde sürekli yeşil kalır karasal iklimlerde sonbahar da dökülür.
- Kırmızı, kızıl ve turuncu renkli 3-6 cm boyunda borazan şeklinde oldukça gösterişli çiçekleri vardır, yaz boyunca üzün süre çiçekli kalır.
- Drenajı iyi gübreli toprakları sever, yaz boyunca düzenli sulama ister, bol güneşli alanlarda iyi gelişme gösterir.
- Peyzaj mimarlığında park ve bahçelerde Sarılıcı ve Tırmanıcı Bitki olarak değerlendirilir.
Polygonium baldschuanicum – Çoban Değneği Bitkisi ve Özellikleri
- Ülkemizde çok hızlı ve güçlü yetişen yaprak döken sarmaşık türüdür, yılda 5-6 metreye kadar uzayabilir
- Kalp şeklinde narin yaprakları sonbaharda dökülür, budama işlemi yapılır.
- Salkımlar halinde açan minik çiçekleri beyaz renktedir. Haziranda ayında çiçeklenmeye başlar neredeyse bitki yaprak dökünceye kadar üzerinden eksik olmaz.
- Besince zengin, ağır, su tutan toprakları sever. Kumlu topraklarda nispeten daha yavaş gelişir. Fazla güneşten hoşlanmaz. Yetişkin hale gelinceye kadar bol su ister.
- Peyzaj mimarlığında Sarılıcı ve Tırmanıcı Bitki olarak Çitlerin ve duvar üstlerinin örtülmesinde kullanılır, giriş alanlarında park ve bahçelerinde oturma alanlarında kullanılır.
Jasminum officinalis – Gerçek Yasemin Bitkisi ve Özellikleri
- Soğuk iklimlerde yaprağını döken sıcak iklimlerde herdem yeşil, sürünücü ve sarılıcı bir çalıdır tutunduğu duvar üzerinde 8-10 m büyüyebilir
- Sürgünler narin, yeşil renkli önceleri hafif tüylü sonraları tüysüz, dört köşelidir, tüysü yapraklarda yaprakçıklar 5-7 arası değişir, yapraklar eliptik, uzunca yumurta biçiminde ve sivri uçludur, budama yapılabilir.
- Çiçekler beyaz hoş kokulu olup Haziran ayından itibaren açmaya başlarlar ve tüm yaz boyu çiçeklene bilirler.
- Sıcak ve ılıman iklimleri sever. Soğuk iklim şartlarına dayanıksızdır. Toprak isteği bakımından kanaatkardır. İyi drenajlı, humusça zengin toprakları sever. Kumlu ve kireçli topraklarda da yetişmeye uygundur.
- Sarılıcı ve Tırmanıcı Bitki olarak Park ve bahçelerde sanayi bölgelerinde kent meydanlarında kullanılabilir.
Clematis jackmanii – Yaban Asması Bitkisi ve Özellikleriİ
- Tutunduğu alanda 5-6 metreye kadar sarılabilen yaprak döken bir tırmanıcı türdür,
- Zarif açık renkli yapraklara sahiptir ,sonbaharda renk göstermeden dökülürler.
- Nisan-Eylül arasında bitki üzerinde bulunan çok parlak ve gösterişli çiçeklere sahiptir, en yaygın türleri mor, pembe ve beyaz çiçekli türleridir.
- İyi drenaj edilmiş topraklarda ve bol güneşli alanlarda iyi gelişme gösterir, ılıman iklim bitkisidir.
- Uygun ebatlarda büyüdüğü için en dar alanlarda bile çokça tercih edilir, renkleri, birbiriyle uyum sağlayacak ya da kontrast oluşturacak şekilde doğru seçildiği taktirde, kendileriyle ya da tırmanıcı güllerle birlikte kullanılabilirler.
Rosa rampicanti – Sarmaşık Gülü Bitkisi ve Özellikleri
- Sarıldığı alanda 2-3 metreye kadar boylanabilir ,uzun ömürlü bir bitkidir diğer güller gibi soğuğa dayanıklıdır fakat bol güneşli alanlarda iyi gelişme gösterir
- Toprak bakımından kanaatkardır her türlü toprağa adapte olabilir balkonlarda saksılarda dikildiği gibi bahçelerde de çardak oturma alanı gibi kısımlarda değerlendirilebilir
- Kırmızı , sarı ve pembe renkte çan şeklinde büyük gösterişli çiçekler açar
- kokusu ve gösterişi açısından kelebek ve arıları çeker bu yüzden polarizasyon ve kelebek bahçeleri için Sarılıcı ve Tırmanıcı Bitki olarak kullanılabilir park ve bahçelerde diğer türlerle kombin yapılabilir.
