Hızlı Git
Daha önceki Sugar Beach (Şeker Kumsalı) projesi hakkındaki inceleme yazımızda suyun hayatımızdaki öneminden bahsetmiş ve su kenarında uygulanan peyzaj tasarımına örnek vermiştik. Bu yazımızda ise sahil parklarının bir diğer örneği olan Tagus Linear Park’ın insanları su ile nasıl buluşturduğunu ve onlara neler sunduğunu anlatacağız.
Konumu ve Çevresi
Topiaris Landscape Architecture tarafından 2013 yılında Portekiz’de uygulanan Tagus Linear Park, 15.000 m2’lik bir alanda yer almaktadır. Tagus Nehri kenarında bulunan ve özel endüstri toplulukları ile çevrelenen bu bölgede yaşayan insanlar nehir ile doğrudan temas kuramıyordu. Tagus Linear Park ile insanların nehre erişimi sağlanmış ve ziyaretçilere dinlenme ve vakit geçirme fırsatı sunulmuştur.
Fonksiyonlar
Tagus Linear Park, farklı yaşam tarzlarına sahip her yaştan insan için spor yapmak, balık tutmak, yürüyüş yapmak ve bisiklet sürmek gibi çeşitli aktivitelere olanak sağlar. Ziyaretçiler burada ek olarak çevre eğitimi alabilir veya sadece çevrelerindeki doğal güzelliğe göz atabilirler.
Projenin Amacı
Proje kapsamında, kentsel, endüstriyel ve doğal peyzajın odağında bulunan bu kamusal alanın yeniden tasarlanması hedeflenmiştir. Tasarım ekibi mekânın özünü korumayı amaçlarken, doğal ve kültürel peyzaj özelliklerine dayanan ve çeşitli etkinliklerle desteklenen bir yeşil alan şeridi tasarlamıştır. Ayrıca mevcut olan doğal sistemlerin korunması ve hasar görmüş alanların ekolojik olarak yenilenmesi de hedefler arasındadır.
Tasarım Bileşenleri
Tagus Linear Park’ın ana hattı iki farklı mekân tipolojisinin birleşiminden oluşur. Bu mekânlardan birincisi eski bir kum yatağında nehir tarafından oluşturulmuş ve ‘Praia Dos Pescadores’ (Balıkçı Plajı) olarak adlandırılan alandır. İkincisi ise kentsel ve doğal alanların içerisinden gelen Balıkçı Plajı ile birleşen 6 km’lik bir Yürüyüş Rotası’dır.
– Balıkçı Plajı
“Praia dos Pescadores” yani Balıkçı Plajı, öncelikle çevre eğitimi ve insanların boş vakitlerini değerlendirebilecekleri aktiviteler için tasarlanmış ekipmanlar içerir. Bir voleybol sahası, egzersiz ve piknik alanları ve balıkçılık platformları ve barınakları, geri dönüştürülmüş lastiklerden yaratılan basit bir çocuk oyun alanı gibi çeşitli işlevlere sahip mekânlardan oluşur. Balıkçıların alandaki mevcudiyetlerini hâlâ devam ettirmesi, bu tasarım ile hem mekânın yer duygusunun korunduğunu hem de sürdürülebilir bir proje olduğunu gösterir. Parktaki aydınlatma ihtiyacının da %100 güneş enerjisinden elde edilmesi bu düşünceyi destekler.
– Yürüyüş Rotası
Plaj ve doğal alanlar arasında bağlantı sağlayan bu yürüyüş rotası, bataklık arazisi boyunca ilerleyen 700 metre uzunluğunda yükseltilmiş ahşap yol içerir. Toprak yollar, su hatları (akarsular ve drenaj hendekleri) ile ilişki kuran bu yürüyüş rotası, manzaranın doğal özelliklerini barındıran, ziyaretçilere çeşitli eğlence ve dinlenme olanağı sunan bölge için son derece önemlidir. Ayrıca bu yol üzerinde eski paletlerden inşa edilmiş bir kuş gözlem evi de bulunmaktadır.
Mimari Tasarımı
Park içerisinde geçici sergi ve etkinlikler için Çevre ve Peyzaj Yorum Merkezi adında bir hizmet binası oluşturulmuştur. Yerden hafifçe yükselen ve etrafındaki doğal çevre ve ekosistem ile bütünleşen bu yapı için, geri dönüştürülmüş deniz konteynerleri kullanılmıştır. Modüler bir sistemde inşa edilen yapıda, iç konforu sağlamak amacıyla metal yapıları gölgelendirecek ahşap bir yağmur perdesi bulunmaktadır.
Peyzaj Tasarımı
Park içerisindeki tüm bileşenleri birbirine bağlayan ana hat, beton plaklardan oluşan yol ağı ile sağlanır. Bitki seçiminde ağırlıklı olarak yerel türler kullanılarak alanın ekolojik yapısı desteklenmiştir. Bitkiler, geniş kum alanı ile zıt olacak şekilde, belirli formal desene sahip kümeler şekilde yerleştirilmiştir. Yoğun ekilen bitki grupları, kumun tutulmasını sağlamak ve bitkilerin gelişiminin ilk aşamalarında ziyaretçiler tarafından ezilmesine karşı korumak amacıyla tekli ahşap direklerden oluşan bir ağ ile çevrilmiştir.
Ödüller
Tagus Linear Park projesi ile Topiaris, 2015 yılında Archmarathon Ödülleri’nde Peyzaj kategorisinde 1.lik Ödülü, 2016 yılında ise Londra’da Awan Ödülleri’nde 1.lik Ödülü ve New York’ta Amerikan Mimarlık Ödülleri’nde Bronz Madalya kazanmıştır.