Hızlı Git
Yeşil Çatı Nedir?
Eğimli veya düz bir alana sahip çatıların üstünde planlanan bünyesinde bitki popülasyonunun yer aldığı, toprak altı su yalıtım sistemlerini bırakarak suyun tahliyesinin gerçekleştirilebildiği estetik bir bitkisel tabaka bütünüdür.
Yeşil çatılar, bulunduğu ortamın hava kalitesinin iyileştirilmesine, kentsel ekolojiye katkı sağlamaya, yapının yalıtım anlamında enerjisinin kontrol altında tutmasına yardımcı olur.
Yeşil Çatıların Planlanması
Yeşil Çatılar planlanırken, bizim için önemli olan toprak katmanının, çatı üzerinde sabit kalmasını sağlamak, bitkiye verilen suyun tahliye edilmesine yardımcı olmaktır. Planlamamızı bu doğrultuda ilerletirsek başarılı ve estetik algısı yüksek bir alan tasarımına katkı sağlamamız olasıdır.
Şimdi toprak altı elemanlarının tanımı ve işlevlerini anlatarak sistemi daha iyi algılayalım. Kaba taslak, betonarme çatının izolasyonu tamamlandıktan sonra sahaya giren teknik ekip sırası ile şu adımları izler;
- Kök tutucular
- Geotekstil keçeler
- Drenaj levhaları
- Filtre keçesi
- Ekogrid veya hücresel dolgu sistemi
- Toprak Katmanı
- Bitkisel katman
olarak toprak altı elemanlarının yerleştirilmesi tamamlanıp, toprağın çatı üzerinde sabit kalması ve suyun tahliye edilmesini sağlarlar.
Kök Tutucular
Kök tutucunun görevi bitki köklerinin betonarme yalıtımına zarar vermemesi için yalıtımın üzerine yerleştirilen malzemedir. Aynı zamanda yapısı gereği kaymazlık katmanı olarak da görev alıp, ağır yük taşıma kapasitesi mevcuttur.
Geotekstil Keçeler
Zemin katmanları arasını ayırır. Aynı zamanda filtrasyon özelliğine sahip bir malzemedir. Drenaj levhaları ve Kök tutucular arasında kullanılır. Dış mekanda ki olası zarar verecek durumlardan ( Pas, mantar, bakteri, rutubet ) etkilenmez ve dayanım kuvveti olukça yüksektir.
Drenaj Levhaları
Suyun tahliyesini sağlayan temel malzeme drenaj levhasıdır. Toprakta ki fazla suyu toplayıp yüzey altı kanallara ileterek alandan uzaklaştırılmasını sağlar. Üzerinde bulunan çukurlara su birikir, su verilmediği veya yağışın olmadığı zamanlarda buharlaşarak toprağı nemlendirir. Çukurlar arası yüzeyler de ise çok ufak delikler bulunur bu delikler de suyu iletmeye yardımcı olur.
Filtre Keçesi
Drenaj levhasının üzerine gelen bu keçe, drenaj levhasının toprakla dolmasını engellemek için kullanılır. Toprağın doğrudan drenaj levhalarının üstünde olmaması için toprak katmanı ile drenaj levhası arasında kullanılan materyaldir.
Ekogrid – Hücresel Dolgu Sistemi
Ekogridler zemin stabilizasyonunu sağlar, toprağın sıkışmasını önler, zemini tutar ve zeminin güçlenmesine destek olur. Esnek veya oynar bir yapıya sahip değildir. Bu özelliği ile Geocell ( Hücresel dolgu sistemi) ile ayrılır. Hücresel dolgu sistemi daha çok eğimi fazla olan alanlarda erozyon kontrolünü sağlarken ekogridler daha düz zeminler için uygundur.
Filte keçesi üzerine gelen 15 santimetrelik toprak katmanı sonrasında ekogridler yerleşir, kalan toprak tabakası da ekogridlerin üzerine koyulur. Böylece toprak ve toprak altı katmanlarının işçiliği tamamlanmış olur.
Toprak Katmanı Nasıl Olmalı?
Kullanılacak toprak türü, suyu hızlıca geçirmemeli, yağış durumunda çamurlaşma yapmamalı ve yalıtıma zarar vermeyecek şekilde içeriklere sahip olmalıdır. Mineral, besin elementleri bakımından zengin olmalı ve bitkilerin gelişmesi için ideal ortamı oluşturabilmelidir. Torf, pomza, humus, dere mili gibi elementler ile toprak içeriği zenginleştirilmelidir.
Bitkisel Katman
Bitkisel katmanda, Ekstansif, İntensif ve yarı İntensif Bitkilendirme katmanı olarak üç çeşitte planlanabilmektedir.
- Ekstansif Bitkilendirme Katmanı: Ekstansif bitkilendirmede dışardan bakım olmadan kendi doğal örtüsü kullanılmaktadır. Bakım olmadığı için kullanılan türler; zorlu, olumsuz hava koşullarına son derece dayanıklıdır. Gelişim göstermesi açısından uygulandığı yerin iklim koşulları ile ilişkili olmalıdır. Ekstansif türlerin kullanım amacı hızlı gelişim gösterip adaptasyon sürecinin hemen atlatılıp doğal popülasyon ortamına kısa sürede ulaşmasını sağlamaktır. Ekstansif yeşillendirmeler için kullanılan bitki türleri; Sedum, otsu, çimen, yosun gibi türler olarak sıralayabiliriz.
- İntensif Bitkilendirme Katmanı: Ekstansif yeşillendirmeye göre bakımı zamanında yapılması ve geniş tür çeşitliliği kullanılabildiğinden toprak altı katmanlara basınç uygulamaması için sürekli kontrol altında tutulmalıdır. Tür çeşitliliğinin fazlalığı aynı zamanda çatı bitkilendirmesinden ziyade bahçe bitkilendirmesine daha fazla kaçmaktadır. Bu yüzden intensif yeşillendirmenin planlaması bir hayli önem arz etmektedir.
- Yarı İntensif Bitkilendirme Katmanı: Bu katman ise Ekstansif ve İntensif katmanların geçiş koridorunu oluşturur. Basit çim tabakası mevcuttur fakat bu çim tabakasının üzerinde uzun ömürlü bodur ağaç türleri de yer alabilir.
Uygulama Sonrası Bakım ve Koruma
Bütün katmanların uygulanması tamamlandıktan sonra çim yüzeyinin ve çim tabakası üzerinde ki bitkilerin ileri süreçlerde yapacağı boylanmalar sürekli kontrol altında tutulup, budamalarının yapılması ve kontrol altında tutulması gerekmektedir. Bu sayede kütlesi artan bitki tabakası yalıtıma zarar vermeyecek ve yapılan budamalar ile ilk gün ki estetikliği devam etmiş olacaktır.
