Hızlı Git
Teknolojinin hayatımıza girmesiyle birlikte her şeyi mümkün kılan yaşamımızın her noktasına dahil olup hayatımızı kolaylaştıran, doğru kullanıldığı süre boyunca daha da fazla gelişim gösterebileceğimiz sınırsız bir alanı ifade etmektedir. Akıllı telefonlarımız, akıllı evlerimiz, akıllı arabalarımız derken son zamanlarda sıkça karşılaştığımız bu kavramlara birde akıllı şehirler eklenmiştir. Nedir bu akıllı şehirler, Dünya ve Türkiye’de nasıl bir yol izlemiştir, hep birlikte öğrenelim. Keyifli okumalar.
Kentlerde yaşayan nüfus oranın artmasına bağlı olarak, tüketim odaklı bir yaşam tarzının olduğu kırsal alanlardan kentsel alanlara doğru göçün yoğun bir şekilde devam ettiği bir dönemde yaşıyoruz. Fakat kaçınılmaz gerçekler ve birçok problemle karşı karşıya kalıyoruz. Örneğin; doğal kaynaklarımızın hızla tüketilmesi, enerji kaynaklarımızın azalması, çevre kirliliğinin artması, plansız ve kontrolsüz kentleşme, ekonomik sorunlar, sağlık problemleri ve iklim değişiklikleri gibi geri dönüşümü olmayan kayıplara sebep olarak yaşam standartlarımızı olumsuz etkiliyor.
Peki Daha İyi Koşulları Nasıl Sağlayabiliriz?
- Çevre dostu yeşil bina uygulama alanlarının artırılması,
- Yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımına teşvik edici projeler,
- Tasarımlara dahil edilen tasarruflu kullanımlar,
- Ulaşım sistemlerinin revize edilerek bisiklet, toplu taşıma vb. kullanımların yaygınlaştırılması
- Teknolojinin etkin ve verimli kullanımı,
- Yenilikçi tasarı yaklaşımlarının hedeflenmesi,
- Geri dönüşüm, sıfır karbon ve sıfır atık projelerinin artırılması,
- Bakış açımızı değiştirerek kontrol edilebilen bir tüketim anlayışı içerisinde üretim noktasında neler yapabiliriz düşüncesinden yola çıkarak küçükte olsa bir adım atarak başlayabiliriz.
Birleşmiş Milletler habitat rapor verilerine göre dünyada 2014 yılında şehirlerde yaşayan nüfus oranı yaklaşık %54 iken, bu oranın 2050 yılında %70’ lere ulaşması ön görülmektedir. Dolayısıyla çok ciddi bir oranı ifade ederken, yaşanılabilir kent kavramının pek mümkün olma olmadığının göstergesidir. Olası problemlere engel olabilmek için akıllı şehir kavramından yola çıkarak, ülkemizde ve dünyada yenilikçi çözüm arayışları ile kontrollü planlama çalışmaları başlamıştır.
Akıllı Şehir Nedir?
Akıllı şehirler insanların ve kentin refah seviyesini artıran, etkin bir teknoloji kullanımı ile yaşanılabilir, güvenli, sağlıklı ve sürdürülebilir şehirler olarak tanımlayabiliriz. Akıllı şehir uygulamalarında kent bir bütün olarak değerlendirilip, doğal kaynakların entegresi ile uzun ömürlü bir yaşamı hedeflerken yönetim ve kontrol merkezleriyle güvenilir bir ağ sunar.
Akıllı Şehirleri Tanımlayabilen Kavramlar Nelerdir?
- Akıllı otopark yönetimi
- Akıllı eğitim ve akıllı sağlık yönetimi
- Ücretsiz wifi alanları, dijital kiokslar
- Akıllı bina sistemleri
- Coğrafi bilgi sistemleri
- Akıllı aydınlatma ve sulama sistemleri
- Yenilenebilir kaynakların kullanımlarının dahil edildiği projeler
- Akıllı atık yönetimi
- Akıllı ulaşım, kontrol, denetleme ve yönetimi
- Akıllı sayaçlar
- İspark ve otomatik parklar
- Mobil uygulama sistemleri
- Akıllı güvenlik, kamera ve takip sistemleri
Türkiye’de Akıllı Şehirler ve Uygulamaları
Türkiye’nin başlamış olduğu akıllı kent uygulamalarının yönetimi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Türkiye ulusal coğrafi bilgiler sistemleri (TUCBS) ve ulusal kent bilgi sistem standartları ile çalışmalar yürütülmektedir. Bu çalışmalar arasında altyapı sistemleri, şebekelerin teknoloji ile yönetimi kaynaklarımızın verimli kullanımı ve kent halkına iyi hizmet iyi yaşam koşullarını kapsamaktadır.
Türkiye’de yürütülen akıllı kent projelerinin yürütücülüğü ve koordinasyonu konusunda bağımsız çalışan kurumlar olarak değil de paydaş sektörlerin bulunduğu çalışma sürecinin yürütülmesi ve hayata geçirilmesi kalkınma hedeflerimiz için büyük önem arz etmektedir. Türkiye’de akıllı belediyecilik zirveleri, akıllı şehirler kurultayı, akıllı kent fuarları gibi birçok örnek proje çalışmaları çok yönlü olarak yürütülmektedir. Öncü illerimiz arasında İstanbul, Bursa, Ankara, Eskişehir, İzmir, Denizli, Antalya ve Adana ile devam etmektedir.
Yapılan çalışmalar arasında park tasarımlarına dahil edilen ücretsiz wifi noktaları, kentlerin birçok noktasında mobil bisiklet uygulamaları, temiz enerji kaynaklarıyla sensörlü aydınlatmaların kullanımı, akıllı evlerde yer alan kontrollü su, enerji ve elektrik kullanımı, yenilikçi güvenlik sistemleri, atık toplama sistemleri, sıfır atık projeleri ve dijital kiokslar ile yaşam alanlarımızı kolaylaştıran, her noktada varlığı hissettiren dikkat çeken birçok proje uygulanmıştır.
Kayseri Avrupa komisyonu tarafından desteklenen sözleşmede 2030 yılına kadar CO2 salınımı %40 azalacağına dair imzalarını atmış ve sürdürülebilir bir eylem planı ile aktif olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
İstanbul İBB tarafından ‘Akıllı Şehir İstanbul’ projesi başlatılmış olup çalışmalar kapsamında İBB cep trafik, beyaz masa, e -belediyecilik gibi uygulamalar ile birlikte yoğun temposu olan İstanbul halkının hayatını kolaylaştırıp sorunlara kısa sürede çözüme götürülmesi amaçlanmıştır. Bu uygulamalar diğer belediyeler tarafından farklı versiyonlarda kullanımını görmek mümkündür.
Trabzon ve birçok belediye tarafından uygulanan engelli şarj istasyonları, Bursa e-belediyecilik uygulamaları ve CBS uygulamaları, Malatya e-belediyecilik kapsamında mobil şarj ve ücretsiz wifi istasyonları, Adana interaktif belediyecilik uygulamaları, Eskişehir doğa dostu ve ekokent projeleri gibi diğer illerde yapılan benzer uygulamalar görebiliriz.
Kepez Santral Mahallesi Kentsel Dönüşüm Sahası Akıllı Şehir Projesi
Türkiye’nin en büyük kentsel dönüşüm projesidir. Enerji, çevre, ulaşım, iletişim teknolojileri ile kentin iyi konumlara getirilmesini amaçlamış sürdürülebilir bir akıllı kent örneğidir. Kentsel dönüşüm projesi olarak tasarlanan proje binaların enerji ihtiyaçlarını yenilebilir kaynaklardan karşılayan, elektrikli toplu taşıma araçları, bisikletler ve şarj istasyonları ile kontrol edilebilen uygulamalar hayata geçirilecektir.
Dünyadan Akıllı Kent Örnekleri
New York:
2007 yılında başlayan akıllı kent yolculuğu ile 2040 yılında yeni bir vizyona sahip olmayı planlanmaktadır.
- Su tüketimin kontrol altına alınması için otomatik sayaç okuma sistemleri
- Çöpler için uygulanmış güneş enerjili atık kutuları kullanılmış
- Trafik içinde belirli noktalara kamera ve sensör ağları kurularak ulaşım sistemleri %10 oranında rahatlatılmıştır.
- Güvenlik amacı ile akustik silah sesi izleme sistemi kurulmuştur.
Londra
Dijital katılımı 2016 yılında gerçekleştirmiştir.
- En hızlı ve ücretsiz wifi kullanımı
- Akıllı enerji ve su sistemleri kurularak güneş enerjisi ve topraktan pompa yardımıyla ısıtma sistemleri
- Kraliçe Elizabeth Akıllı Olimpiyat Parkı Projesi Teknolojinin iş, eğitim, dinlenme ve yaşam alanlarına entegre edilmesiyle çevre dostu mekanlar oluşturulmuştur.
Singapur
Doğal kaynakları açısından pek varlığı olmamasına dahi teknoloji konusunda diğer ülkelerin önüne geçerek öncülük eden kent olarak ifade edilmektedir.
- Geleceğin akıllı adası olarak bilinen 2014 yılında başlayan Smart Nation girişimleri çalışmalara güç kazandırmıştır.
- Hız kameraları
- Sağlık uygulamaları
- Yaşlı ve engelliler için trafik ışık sürelerinin uzatıldığı akıllı ışıklar
- Yeşil binalara çok sayıda yer veren Singapur doğa dostu birçok proje de öncü olduğunu kanıtlar niteliktedir.
Copenhagen
Dünyanın yeşil başkenti olarak bilinir. 2025 yılında karbon salınımı sıfırlamayı hedeflemektedir.
- Ulaşım olarak halkın %40 bisiklet kullanımı sahiptir.
- E-bisiklet uygulaması ile birçok verilere de ulaşılmaktadır.
- Smart water ve Smart waste projeleri ile sel baskın ve çöp konteynırlarının doluluk oranı tespit edilmektedir.
- Ekonomik olarak maliyeti azaltan, musluk suyunu içme suyu olarak kullanmaktadır.
- Copenhagen elektrik üretimin %22 rüzgâr enerjisi ile sağlanmaktadır.
Amsterdam
Amsterdam akıllı kent örnekleri arasında yer alırken 2009 yılında ilk akıllı şehir kavramını kullanmaya başlayan şehirlerden biri olmuştur. CO2 emisyonlarının 2025 yılında, 1990 yılına göre %40 oranında azalacağını, bu oranı sağladıkları takdirde 2025 yılında dünyadaki en sürdürülebilir kent unvanını alacakları ifade etmektedirler. 240’dan fazla proje ile dinamik bir süreci istikrarlı olarak yürütmektedir.
- Akıllı ekonomi, akıllı alt yapı ve çevre, akıllı yönetim, akıllı yaşam, akıllı hareketlilik, akıllı sağlık ve her alanda çeşitli uygulamalar
- Topografik adres verileri, arazi ve mülkiyet bilgileri, sağlık hizmet verileri, trafik verilerinin olduğu açık bir veri tabanına sahiptir.
- Ekosistem merkezli çözüm, bütüncül yaklaşımları, akıllı şehir web platformu, dairesel şehir, mobilite, sosyal girişimler ile geniş çapta uygulamalar lider kentler arasındadır.
Hollanda
- Dünyanın ilk akıllı yol projesini Hollanda’nın Oss kentinde uygulanmıştır. Kullanılan özel boya malzemeleri ile güneş enerjisi ile enerjiyi depolayarak gece 10 saat aydınlatma özelliğine sahiptir.
- E belediyecilik uygulamaları arasında akıllı atık kutularından alınan sinyaller ile çöp araçlarının sadece dolum oranı olan kovaları almak için takip sağlamaktadır.
- Teknolojinin kullanımı, yenilebilir enerji kaynağının kullanımı ve ülkeye katmış olduğu tasarruflu projeler ile akıllı kentler arasında yerini alır.
San Francisco
- Akıllı şebeke sistemleri ile 10 yıl içerisinde %130 oranında artış göstermiştir. Kullanılan sokak lambaları ile aydınlatma elemanlarının yanma süreleri, ömürleri ve yenilebilir kaynak kullanımı sonucunda büyük oranda tasarruf sağlamıştır.
Japonya
- Japonya’nın doğal projeler ile her zaman gündem olan, birçok ilke imza atan akıllı kent uygulamalarında rol model kentler arasındadır.
- Başkenti Tokyo’da hem sokak hem de evlerde %100 led ampuller kullanılıyor.
- Kurulan sistemler ile hava durumuna göre evlerin uzaktan kontrol edebilecek şekilde otomatik cihazlarla kontrol sağlanıyor. Ve amacı sıfır CO2 ile sağlıklı bir gelecek planlamaktadır.
Paris
- 2050 yılını Paris yılı olarak tanımlayabiliriz. Paris’in birçok bölgesinde bulunan akıllı yeşil kuleleri ile doğanın dengesini değirebilecek yenilenebilir enerji bileşenleriyle yeşil teknoloji konseptti birçok akıllı projeye imza atmıştır.
- Sera gazı emisyonunu 2050 yılına kadar %75 azaltmayı planlamaktadır.
- Solar paneller, güneş enerjili ısıtma sistemleri, hidroelektrik güç, suyun geri dönüşüm sistemleri, rüzgar türbinleri, dikey bahçeler, hidroponik tarım sistemleri ile geleceği daha yaşanılabilir hale getirmeyi amaçlamıştır.
Dünya’nın İlk Akıllı Orman Şehri Meksika Projesi
Cancun’da kurulması planlanan 130 bin kişi ve 7,5 milyondan fazla bitki çeşitliliği ile doğanın kendi kendini revize ettiği 116 bin ton CO2 toplayıp, 5 bin 800 tonunu stoklayacak olan elektrikli mobilite sistemleri, yeşil çatılar, su parkları ile 557 hektarlık devasa bir alana kurulacak devasa bir projedir.
Bitkisel tasarım botanikçi ve peyzaj mimarı Laura Gatti tarafından ağaç, çalı ve diğer yeşil bitkilerin yoğun olarak kullanımı ile bitki kompozizsyonları oluşturulmuştur.
Enerji ve gıda üretimi ise yenilebilir kaynak kullanımları güneş panelleri ile çözüme görülmüştür. Su kaynaklarında arındırma ve havza tesisleri ile filtreleyip sulama kanallarıyla kentsel alana dağıtılacak şekilde projelendirilmiştir.
Akıllı şehirler ve uygulama detaylarına ait daha geniş bilgilere bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.
https://webdosya.csb.gov.tr/db/cbs/akillisehirler/files/basic-html/page127.html
Kaynaklar:
- http://www.teknolo.com/akilli-sehirler/
- https://www.akillisehirler.gov.tr/2020/02/05/trabzon-buyuksehir-belediyesi-trabzon-icin-bir-fikrim-var/
- https://www.kreatifbiri.com/dunyanin-en-akilli-5-sehri-kreatifbiri/
- https://ogrencikariyeri.com/haber/akilli-sehirler-ve-5-ornegi
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/617824
- https://www.akillisehirler.gov.tr/akilli-sehir-nedir/
- https://www.ebelediye.info/dosya/akilli-sehir-cozumlerinde-dunya-ornekleri
- https://jag.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON-45087-ARTICLE_(THESIS)-ATES.pdf
- https://www.mynewsdesk.com/sg/panasonicapac/blog_posts/the-future-of-urban-infrastructure-sustainable-smart-cities-33238
- https://www.sozcu.com.tr/hayatim/seyahat/dunyanin-ilk-akilli-orman-sehri-meksikada-kurulacak/
- https://hub.beesmart.city/city-portraits/smart-city-portrait-amsterdam
- Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Kamu Yönetimi Bilim Dalı AKILLI KENT YAKLAŞIMI VE TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKŞEHİRLER İÇİN UYGULAMA İMKÂNLARI Oğuzhan GÜRSOY Yüksek Lisans Tezi Ankara, 2019
- Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2017, C.22, Kayfor15 Özel Sayısı, s.1785-1798. AVRUPA BİRLİĞİ AKILLI KENT UYGULAMALARI VE TÜRKİYE’DEKİ YANSIMALARI
- Akıllı şehirler Y. Erdal Kayapınar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekânsal Planlama Genel Müdürü İTÜ Vakfı Dergisi, Sayı: 77, Eylül 2017
- https://blog.atikeryazilim.com.tr/Blog/Endustri-40/Sehirlerin-Akilli-Hli-Akilli-Kent-Uygulamalari
