Çok güzel bir deyim vardır Türkçe’de: “Başında kavak yelleri esiyor”… Okurken bile ithaf edilen kişinin mutluluğunu sezebiliyorsunuz. Peki serin bir yaz gecesi köy evinin damında, babaanne yorganının altında, uykuya ha daldı ha dalacakken yıldız dolu gök yüzüne bakıp kavak ağacının hışırtısıyla uyudunuz mu hiç? Duyduğum çok huzurlu sesler listesinin en başlarda yer alır bu ses hiçbir nota kavak ağacının o ahenkle dansından çıkardığı sesleri yakalayamaz gibime geliyor. Hele bir de üstüne sonbahar gelmişse uzun uzun kavaklar sapsarı elbiseleriyle tam bir şölen…
Hani diyor ya Nazım Hikmet;
Bende bir kavak ürperir,
Nerde olsam sesi gelir
Muhacirliğimden beri.
Her ağaç gibi kavak da
Ömrünce durur ayakta
Gözler durur bir şeyleri.
Gözler şose boylarını,
Anadolu köylerini
Sarı sıcak yaz gününde
Beni de gözledi kavak,
Geceleri haykırarak
Hapishanenin önünde.
Şahit ayıplarımıza,
Şahit kayıplarımıza,
Umudumuzun şahidi.
Şahit bitlenişimize,
Topraktaki işimize,
Hey gidi kavak, hey gidi…
Gerçekten de her ağaç şahit değil midir hayatımıza? Acımıza, mutluluğumuza, hüznümüze sessiz bir eşlikçidir başımızın üzerinde .
Haziran 2020
KAVAK AĞACININ MİTOLOJİK HİKAYESİ
Kavak ağacının mitolojide yeri Klymene ve Güneş Tanrısı Helios’un oğlu Phanteon’un acıklı ölümünden gelmektedir.
Klymene, Güneş tanrısı Helios’un oğlu Phaeton’un annesi, çocukları büyüyene kadar babalarının kim olduğunu gizlemiştir. Ancak Phaeton babsının Güneş tanrısı Helios olduğunu öğreniyor ve bunu ispatlamak için arabasını istiyor. Burada sözü edilen araba Güneş’in Doğu’dan Batı’ya taşındığı araç olarak düşünülüyor. Helios aracı kullanmasını istemese bile buna izin veriyor ve Phaenton bir dizi felakete sebep oluyor. Bu felaketleri durdurmak isteyen Zeus yıldırım fırlatarak Phaenton’un ölümüne sebep olur. Heliadler aylarca Phaenton’un mezarının başından ayrılamadı ve aylarca mezarın başında yasa boğuldu. Dört ay sonra Heliadler harket edemediklerini farkettiler iki kardeşin bacakları kütüğe dönüşüp kolları dal olarak göğe yükseldi. Göz yaşları kehribara dönüştü Ovidius’a göre bu kavak ağacından düşen kehribar göz yaşları nehirlerle İtalyan kadınlara ulaştı ve bu kehribarlardan takılar yaptılar..
Mayıs 2020
Kavak ağacı aynı zamanda ölümün ve yeniden dirilmenin sembolü olarak bilinir. Yeryüzü ve gökyüzü arasında bağdır.
“Yer altından gökyüzüne üç âlemi birleştiren “Bay Terek” ya da “Bay Kavak” tanrının sembolüdür.” Hüseyin Çağlar İnce’nin deyimiyle Kavak ağacının Orta Asya’daki ismi direk kelimesinin kaynağı olan “Bay Tirek” veya “Bay Terektir”. Evin direği olarak babalarımızı sembolize ettiğimiz bu deyiminde buradan geldiği söylenmektedir.
KAVAK AĞACININ ÖZELLİKLERİ
Söğütgiller (Salicaceae) familyasından olan kavak ağaçlarının en önemli özelliklerinden bir tanesi çok hızlı büyümeleridir. Kavak ağaçları çok hızlı sürgün verirler. Kavak ağaçları nemli ve rutubetli yerlerde rahatça yetişirler. Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde kavak ağaçları yetişebilmektedir. Ancak iklimin farklılığından türleri farklılık gösterir. Mart – Nisan aylarında çiçeklenen kavak ağaçları 10 m ile 20 m arasında boy yapabilmektedirler. Sonbaharda yaprak rengini değişen kavaklar, siyahımsı renkli gövdeleri derin ve çok çatlaklıdır. Kavak ağaçlarının bahçe ve parklarda rüzgar kesme özelliklerinden faydalanılır.
Aynı zamanda insan vücudu için kavak ağacının bir çok faydası vardır. Ateş düşürücü, kabızlık giderici özelliklerinin olduğu bilinmektedir. Bunların yanında tohumları tüketildiği zaman hamile kalmayı önlediği de bilinmektedir.
Ülkemizde yetişen 6 kavak türü bulunmaktadır. Bunlar:
Populus afghanica
Populus alba
Populus cannense
Populus euphratica
Populus nigra
Populus tremula
Temmuz 2020
KAYNAKÇA
1.Işık, S.,Hayat Ağacı ve Kutsal Ağaçlar: Türk ve Çin Mitolojisi Üzerine Bir
Karşılaştırma, Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi (IJHE), Cilt 5,
Sayı 11, S. 546 – 566.
2.Başımızda yeller estiren ağacın acıklı hikayesi/ AİMSAD Dergisi/ https://aimsaddergisi.com/basimizda-yeller-estiren-agacin-acikli-hikayesi/
3.Kavak ağacının türleri ve özellikleri/ Makaleler.com/ https://www.makaleler.com/kavak-agacinin-turleri-ve-ozellikleri
