Ölümsüzlüğün Simgesi: Porsuk Ağacı (Taksus)
  1. Anasayfa
  2. Peyzaj Bitkileri

Ölümsüzlüğün Simgesi: Porsuk Ağacı (Taksus)

0
Reklam Sponsoru

Kim istemez ki buz çağından bu yana dünya üzerinde köklerini salıp yıllara şahitlik etmeyi, ölüme meydan okumayı. Sizleri bu yazımda dünyanın en yaşlı  ağacından biriyle tanıştırıyorum: Taxus yani porsuk ağacı.

Porsuk ağacı uzun yıllar yaşayabilmesi ve kendi kök, gövdelerinden yeni gövdeler oluşturarak varlığını koruması sebebiyle insanlar tarafından kutsal görülmüştür. Kendisi uzun yaşamın ve başkalaşımın bir sembolü olarak kabul görmektedir. Ölümle, ölümsüzlükle ve yeraltı dünyasıyla bağdaştırılması birçok Avrupa kültüründe çok eski tarihlere kadar uzanmaktadır.

Porsuk Ağacı (Taksus)
Ölümsüzlüğün Simgesi: Porsuk Ağacı (Taksus) 6

TARİH SAHNESİNDE KUTSAL PORSUK AĞACI

Porsuk ağacı ile ilgili kaynaklarda çok sayıda rivayet mevcut. Ne kadarı doğru ne kadarı yalan bilmek zor. Bildiğimiz tek bir şey var o da insanlığın kutsal kabul ettiği bu ağaçlara çok farklı anlamlar kazandırması ve varlığına saygı duyarak bugüne kadar yaşatmış olması. Gelin porsuk ağacının tarihte insanlar için ne anlamlar taşıdığını ve nerelerde kullanıldığına birkaç açıdan bakalım.

Ağaç Oghamının Son Harfi

4 bin yıl kadar önce yaşadıklarına inanılan  Druidlerin yazı olarak kullandıkları ve bilgeliklerini şifreledikleri bir alfabeleri mevcut. Bu alfabe çizgilerden oluşan 20 harflik bir kelt alfabesi. Bu harflerin her biri bir ağacı temsil etmektedir. Ve son harfi temsil eden ağaç porsuk ağacıdır. Porsuk ağacının kendi kök ve gövdesinden yeniden doğarak ölümsüzleşmesi Druidlerin onu sesssiz bilgeliğin bir sembolü olarak görmesine sebep olmuş ve bundan dolayı da kendi bilgeliklerini şifrelemek için oluşturdukları kelt alfabesinin son harfi porsuk ağacı olmuştur. Ağaç Oghamı’na göre porsuk ağacı maddesel düzlemin ötesinde, başka varoluş düzlemleri olduğunu hatırlatmaktadır. Porsuk ağacı dönüşüm biçimi olarak ölümü ve onun asla son olmadığını öğretebilecek bir semboldür. Bundan dolayı tarih öncesi ve ilk çağ döneminde yaşamış olan ve Avrupa kavimlerinin bir kısmı olan Keltler ve Druidler için porsuk ağacı çok büyük anlam taşımaktadır.

Bu yazı da ilginizi çekebilir:  Cynodon Dactylon - Bermuda Çimi Özellikleri
blank
Ölümsüzlüğün Simgesi: Porsuk Ağacı (Taksus) 7

Savaşların Vazgeçilmez Ağacı

Porsuk ağacından elde edilen ahşabın sağlam ve esnek olması sebebiyle tarihte en iyi yaylar porsuk ağacından yapılmaktaydı. Porsuk ağacının yapraklarının zehirli olmasından dolayı bu yapraklar kullanılarak elde edilen zehirli karışım okların uçlarına sürülmekteydi. Shakespeare bu ağaca double fatal yew yani iki kez öldürücü diyordu. Hamlet eserinde Hamlet’in amcası kralın kulağına bu zehirli karışımdan damlatarak onu öldürüyor.

blank
Ölümsüzlüğün Simgesi: Porsuk Ağacı (Taksus) 8

Psişik Gücü Olan Porsuk Ağaçları

Porsukların çok uzun süre hayatta kalmaları bir çok toplum tarafından bilgeliğin simgesi olarak görülmüştür. Bu topluluklar ölülerle bağlantı kurmak, psişik yeteneklerini arttırmak ve kehanette bulunabilme güçlerini arttırmak için porsuk ağaçlarını hep yakınlarında tutmuşlardır. Bundandır ki eski porsuk ağaçlarının çoğu kilise bahçelerinde bulunmaktadır.

Tarihte birçok inanışa göre porsuk ağacı kötülüklerden korunmada, rüyaların ve ahiret yolculuklarının getirilmesinde, eski büyücülüğün simgelenmesinde çok etkin rol oynuyor.

Yaz aylarının sıcaklığın çok yükseldiği günlerinde porsuk ağaçları havaya reçineli bir buhar bırakmaktadır. Şamanların önsezi kazanmak için bu buharı teneffüs ettikleri de rivayetler arasındadır.

blank
Ölümsüzlüğün Simgesi: Porsuk Ağacı (Taksus) 9

YENİDEN DOĞUŞ

Porsuk ağaçları güzel görüntüleri sebebiyle çok eskilerden beri süs bitkisi olarak yetiştirilmiş ve bitkisel tasarımda kullanılmıştır. Çok uzun ömürlü olmaları ve zararlılara karşı aşırı duyarlılık göstermemeleri sebebiyle yetiştirilmeleri süreç içinde daha da yaygınlaşmıştır. Porsuklar çiçekli bitkilerdir. İki evciklidirler yani dişi ve erkek organ farklı ağaçlarda bulunmaktadır. Yaprakları mızrak şeklindedir ve  30cm uzunluğunda bir dala sarmal olarak dizilmiştir. Bu yapraklar içerdiği taxine alkaloidler sebebiyle zehirlidir.

Porsuk ağaçları sarkan dalları ile toprağa tutunarak yeni gövdeler oluştururlar ve ana gövde zarar gördüğünde bu gövdelerden yeni bir ağaç filizlenmeye başlar ve porsuk yeniden doğar. Bu döngüsü sebebiyle yeniden doğuşun sembolü olmuştur.

Bu yazı da ilginizi çekebilir:  Peyzajda Kullanılan Tırmanıcı Bitkiler: Duvarlar ve Pergolalar İçin İdeal Seçimler

Porsuk ağaçlarının Eylül-Ekim itibariyle başlayıp Aralık-Ocak aylarına kadar dallarında duran kırmızı renkli meyvelerinin görüntüsü, birçok insanda yeni yılı karşıladığı düşüncesini uyandırıyor. İnsanlara yeni bir yılın başlamasını ifade ediyor olması da yeniden doğuş sembolü olarak görülmesinin bir nedenidir.

Bronz çağında filizlendiği saptanan ve dünya üzerindeki en yaşlı 5 ağaçtan biri olan ve kendi türünün de en yaşlısı olan bir porsuk ağacı Zonguldak Alaplı’da 2016 yılında keşfedilmiştir. Bu ihtiyar porsuk bugün konuşabilse ve bize şahit olduklarını anlatabilse şüphesiz ki tarih baştan yazılacaktır. Kendisi 4112 yaşında ve insanlar tarafından tahrip edilmediği müddetçe en az 4000 yıl daha dünyanın başına gelenlere şahitlik edebilecek.

Porsuk Ağacı (Taksus)
Ölümsüzlüğün Simgesi: Porsuk Ağacı (Taksus) 10

Peyzaj Mimarı, Ege Üniversitesi, 3D Modelleme Uzmanı,

Yazarın Profili

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir