Hızlı Git
Her sonbahar mevsiminde, doğa bizleri göz kamaştırıcı renklerle karşılar. Kırmızı, sarı, kahverengi, mor ve turuncu renkli yapraklar, yerlerde ve ağaçlarda insanlara görsel bir şölen yaşatır. Dışarıda, sonbaharın eşsiz doğa sanatına şahit oluruz. Bu dönemlerde, peyzajımızı renklerle donatabilir ve ortadan kaybolan çoğu çiçeğin güzelliğini, yapraklara devredebiliriz.
Sonbahar, her yaprağın, bir çiçek olduğu ikinci bir bahardır.
Albert camus
Yapraklar Neden Renk Değiştirir ?
Kış yaklaşırken, ılıman ve kuzey bölgelerindeki ağaçlar şiddetli soğuklar ve soğuk rüzgarlarla, yapraklara zarar verebilecek koşullarla karşı karşıya kalırlar. Bu nedenle ağaçların kendilerini, en sert kısımlarına (gövdeler, dallar, ağaç kabuğu) indirgemesi gerekir. Yapraklar düşmeli..
Bazı yapraklar soğuğa karşı korumaya sahiptirler. Hücrelerinde kışa karşı koruma sağlayan antifriz kimyasalları taşıdıkları için yaprakları yıl boyu dallarda kalır. Fakat geniş yapraklı veya yaprak döken ağaçlar için böyle bir hücre koruması yoktur. Yaprakları içindeki sıvılar incedir bu nedenle donmaya karşı hassastır. Kış soğuğu yaprakları olumsuz etkiler ve ağaçlar onlardan kurtulmak ister, yapraklarını dökerek enerji tasarrufu sağlarlar.
Pigmentler Yaprak Değişiminde Nasıl Bir Rol Oynar?
Pigmentler, canlı bir organizmanın oluşturduğu, ona özel bir renk veren kimyasal maddelerdir. Yapraklarda bu renk değişimi klorofille ilgilidir. Klorofil, bitkilerin güneş ışığını absorbe etmesine ve onu kış için besin olarak dönüştürmesine izin veren yeşil bir biyolojik pigmenttir.
Nergis çiçeklerinde, havuç köklerinde, balkabağı kabuklarında ve muz kabuğunda sarı, turuncu ve kahverengi renkleri üreten karotenoidler**Karotenoid Nedir? Kırmızı, turuncu ve sarı tonlu bitkilerde bulunan a vitamini öncüsü madde.**, büyüme mevsimi boyunca yaprak hücrelerinde bulunur ancak yeşil pigmentler tarafından saklanır. Klorofil kaybolduğunda, karotenoidler yapraklara bir renk patlaması verir.
Ağaçlar, sonbaharda daha fazla antosiyaninler **Antosiyanin Nedir? Antosiyanin, mor, kırmızı ve mavi renkli bitkilere renk veren pigmenttir.** adında başka bir pigment grubu üretirler. Bu pigmentler yaban mersini, kiraz, kırmızı elma, kırmızı üzüm ve erik gibi bitkilere kırmızı ve mor renkleri verir.
Bir ağacın ne tür bir pigmentte fazlalaştığını bir sonbahar yaprağının renginden anlayabilirsiniz. Örneğin; meşe, kızılcık ve bazı akçaağaçlar kırmızıya, kahverengiye veya kırmızılaşmaya meyillidir çünkü çok fazla antosiyanin üretirler. Titrek kavak ve bazı akçaağaçlar ise karotenoidler sayesinde parlak altın ya da sarı renkleri alırlar.
Sonbaharda Güzel Renk Veren Ağaçlar
1. Hydrangea quercifolia: Kırmızı Yapraklı Ortanca
Kırmızı yapraklı ortanca, tüm yıl boyunca gösterişli bir çalı türüdür. Tam güneş ya da yarı gölge sever, verimli iyi drene edilmiş orta nemli toprakları tercih eder. Akdeniz iklimine sahip olan sıcak bölgelerde kısmi gölge, soğuk ve nemli bölgelerde tam güneşe tolerans gösterir. Çiçeklenme süresi tamamlandığında budanması gerekir. Bu çiçekli çalı, yapraklarını sonbaharda ; bronz, kırmızı, kahverengi veya bordo renklerine çevirerek, çiçeklerden gösteriyi çalar ve sonbahar için, en çekici çalılardan biri haline gelir.
2. Hamamelis virginiana: Cadı Fındığı
Cadı fındığı (Hamamelis virginiana) kısmen güneşli yer seven, yaprağını döken bir çalı türüdür. Ekim-Aralık gibi çiçeklenir, çiçekleri gösterişli ve hoş kokuludur. Ortalama, orta nemli, iyi drene edilmiş topraklarda tam güneşten kısmen gölgeye kadar kolayca büyür. En iyi çiçeklenmesi tam güneş ile gerçekleşir. Nemli, asidik, organik olarak zengin toprakları tercih eder. Çit olarak kullanabilirsiniz. Cadı fındığı aromatik bir bitkidir. Sonbaharda sarı rengi tonlarına bürünür, ayrıca meyveleri kuşlar için çekici ve besleyicidir.
3. Euonymus alatus: Yanar Taflan
Euonymus alatus , yılın büyük bölümünde göze çarpmayan koyu yapraklı bir çalıdır, ancak sonbaharda, canlı ve koyu kırmızı tonlarına dönüştüğünde harika bir renk oluşturur. Nemli fakat iyi drene edilmiş toprakta tam güneşte büyür.
4. Parthenocissus tricuspidata: Japon Sarmaşığı
Kısmen gölge veya tam güneşte yetişen, çok güçlü ve hızlı büyüme gösteren bir sarmaşık türüdür. Güneşli yerlerde, en iyi sonbahar rengini yansıtır. Kontrol edilmesi gerekir. Erozyonun engellenmesi amacıyla zemin örtüsü olarak kullanılabilir. Boston sarmaşığı, duvarlarda büyümeyi seviyor. Sonbaharda kızıl renk tonu ile duvarlarınızı büyüleyebilir.
youtubegunlugum 
youtubegunlugum
5. Acer palmatum: Japon Akçaağacı
Japon akçaağacının birçok çeşidi sadece sonbaharda değil, diğer mevsimlerde de renkli yapraklara sahiptir. 15 metreye kadar boylanabilir, sıcak ve kurak iklimleri sevmez ve-18 C sıcaklıklara kadar dayanır. Bu tür, Japon bahçe tasarımlarında ve bonsai sanatı meraklıları arasında popülerdir.
6. Populus tremula: Titrek Kavak
Titrek kavak, ismini hafif bir esintide bile yapraklarının titremesinden ötürü almıştır. Populus, Latincede kalabalık insan dolu anlamına gelen populuostan, tremuloides ise titreyen anlamında kullanılan tremulus kelimesinden türetilmiştir. Parlak, beyaz kabuklu bir ağaç türüdür. Yaprakları, hoş hışıltısı kadar altın sarısı rengi ile de ünlü titrek kavağı, sonbaharda bahçenizi altın sarısı renkle büyülenmek istiyorsanız Titrek Kavak iyi bir tercih olabilir.
7. Prunus cistena: Bodur Kırmızı Süs Eriği
Mor yapraklı kum kirazı, büyük bir çalıdır. Kırmızımsı-mor yaprakları sayesinde bu isimle adlandırılmıştır. Aynı zamanda ilkbaharda güzel pembemsi-beyaz çiçeklere sahiptir ve yaz sonunda kuşları çeken siyahımsı-mavi meyvelere yol açar. Sonbahar rengi bronzdur. Ömrü 10 ila 15 yıldır ve kısa ömürlü melez bir kiraz türüdür.
8. Liquidambar styraciflua: Amerikan Sığla Ağacı
Orta nemli, iyi drene edilmiş topraklarda tam güneşte kolayca büyüyen Amerikan sığla ağacı gölgeye karşı tahammülsüzdür.Derin, nemli ve verimli toprakları tercih eder, ancak çok çeşitli toprakları tolere edebilir. Parlak, uzun saplı, koyu yeşil yaprakları dişli kenarlara sahiptir.Yaprakları zedelendiğinde güzel kokar. Sonbahar rengi; sarı, mor ve kırmızı renklerin parlak bir karışımıdır. Amerikan sığla ağacı, ideal gölge, çim veya park ağacıdır. Büyümesi için geniş bir alana dikilmelidir.
9. Ginkgo biloba: Mabet Ağacı
Ginkgo biloba , 100 metre boylanabilen, olgunlaşan ve yaşayan bir fosil olarak kabul edilen büyük, yaprak döken bir ağaçtır. 150 milyon yıl öncesine kadar yeryüzünde yaşadığına inanılan, bir grup antik bitkinin hayatta kalan tek üyesidir. Görkemli ağacın sonbahar renklenmesi sarıdır. Sokak peyzajı ve bahçeniz için uygundur fakat dişi olanı, hoş olmayan yaprak kokusu nedeniyle tercih edilmez. Türkiye’de Doğu Karadeniz bölgesinde yetiştirilmeye uygundur. Diğer bölgelerde yetiştirilmesi için bol sulamak gereklidir.
10. Betula Verrucosa: Huş Ağacı
Huş ağacı olarak bilenen Betula pendula veya Betula verrucosa, beyaz gövdeli, gövdesinde göz benzeri yapılar bulunan, harika bir sonbahar ağacıdır. Türkiye’de Ankara ve doğusunda doğal olarak yetişmektedir. Sonbahar rengi altın sarısıdır. Park ve sokak peyzajında kullanılabilir.
Ağaçlar, sonbaharda soğuyan havaya rağmen, yapraklarının sıcacık renkleri ile içimizi ısıtırlar. Yenilenir, değişir ve büyümeye devam ederler. Sonbaharın, romantik hüznünü bir kenara bırakacak olursak, bir sonbahar günü, capcanlı rengi ile sizi selamlayan o bitkiyi bulmanız dileklerimle. Sağlıkla kalın..
