Hızlı Git
Kent mobilyaları kentsel tasarım ile bir arada düşünülerek yapılmalıdır. Mekanın farklı bir boyut kazanması, daha yaşanılabilir özgün alanlar oluşması, estetik açıdan konforlu kent kimliğinin oluşumunda büyük rol oynarlar. Kent mobilyası sadece kullanım amacına bağlı bir obje olmayan, kullanım alanına ve işlevlerine göre sınırsız tasarım gücüne sahip kentlerin görsel kalitesini artıran, mekanı vazgeçilmez kılabilecek birer kent elemanlarıdır. Bunlar; oturma birimleri, otobüs durakları, çöp kovaları, aydınlatma elemanları, bilgilendirme panoları, sınırlandırıcı bariyerler, büfeler, yönlendirme tabelaları, çocuk oyun elemanları, çiçeklikler, heykeller, süs havuzları gibi birçok öğenin farklı amaçlara hizmet ederken aynı zamanda bir kenti oluşturan fonksiyonların bütünüdür.
Kent Mobilyalarının Peyzaj Tasarımlarında Kullanımı
Peyzaj tasarım çalışmalarında temel amaç insanların ihtiyaçları karşılama ve bu doğrultuda ortaya çıkan isteklerini değerlendirerek, tasarım alanı ile uyumlu görsel kalite, nitelikli tasarımlarla hem estetik hem fonksiyonelliğin ön planda tutulduğu uygulamalar yapılır. Kent mobilyaları mekana heyecan ve hareketlilik katarken, aynı zamanda mekanı tamamlayan ve tanımlayan tasarımı güçlü kılan birer kent simgesi haline gelir. Yapılan tasarımı güçlendirmek için tasarım ilkeleri olan birlik, uyum, vurgu, denge, ritim, renk, doku, biçim gibi ilkeler fikir ve düşüncelerimiz konusunda yönlendirici olurken tasarımın yaratıcılık noktasında tamamlayıcı olur.
Kent Mobilyası Tasarımlarında Dikkat Edilmesi Gereken Özellikler Nelerdir?
- Kullanılan kent mobilya öğesine bağlı olarak değişiklik gösterse de öncelikli kullanım amacına uygun estetik ve yönlendirici olmalıdır.
- Güvenilir, sağlıklı, çok yönlü ve sistematik bir düzen içerisinde tasarlanmalıdır.
- Doğru tasarım, doğru konumlandırma ve düzenli bir bakım şarttır.
- Tasarımın bir parçası olurken diğer tamamlayıcı elemanlar ile uyumlu bir ahenk içerisinde olmalıdır.
- Kent kimliği destekleyen elemanlar daha vurucu etki sağlarken mekanların algılana bilirliği desteklemelidir.
- Uygun proporsiyonlar ile insan ergonomisine uygun tasarlanmalıdır.
- Yaratıcı tasarımlar ile insanlar tarafından tercih edilen, sıkıcı ve monotonluğun dışında mutluluk ve heyecan uyandıran mekanlar sunmalıdır.
- Kent mobilyası işlevsel olmalıdır. Kullanılacak olan alanda hangi amaca hizmet ettiği ve amacına uygun olarak kullanımı doğru ve kullanılabilir olmalıdır.
Çevre Dostu Kent Mobilyaları
Dünyada ve Türkiye’de temiz enerji kaynaklarının kullanımı projelerin ilk akla gelen son zamanlarda hızla tükenen enerji kaynakları bizleri oturup düşünmeye sevk ederken doğal olarak projelerin tasarım ve planlama süreçlerinde artık yaygın biçimde tercih edilmeye başlamıştır. Kentsel sürdürülebilirliği sağlamak için nüfus sağlığını korumak, sosyal çeşitlilik sağlamak, doğal kaynakların tüketimini en aza indirmek ve çevre dostu projeler kazandırarak gelecek nesillere daha yaşanılabilir bir dünya hedeflenmiştir. Birkaç örnek verecek olursak parklarda fotoselli su içme, donanımlı umumi wc’ler, yeşil dokulu bank tasarımları, güneş enerjili şarj üniteleri, güneş enerjili aydınlatma elemanları gibi yenilikçi ve modern tasarımlar ile daha yaşanılabilir çevre dostu projeler kazandırılmış ve kazandırılmaya devam etmektedir.
Malzeme Seçimleri
Kent mobilyaları malzeme seçimi son derece önemli olup iklim koşulları göz önüne alınmalıdır. En çok tercih edilen malzemeler çelik, ahşap, taş, beton, plastik, cam vb. tercih edilir. Malzemenin seçiminde renk, doku, denge gibi öğeler mekanın algılanmasını kolaylaştırırken, insan psikolojisi üzerinde de, ahşap kullanımı huzur ve sakinlik verirken, seramik kullanımı hayal gücü ve yaratıcılık, beton güven hissi verirken yapay malzemeler modernlik hissi uyandırır.
Çelik: İstenilen kalıba girebilecek şekil oluşturmaya elverişli paslanma ve dışarıdan gelebilecek müdahalelere karşı dirençlidir. Bakımı kolay en çok tercih edilen malzemeler arasındadır.
Ahşap: Doğal ve ekonomik olarak çeşitliğe sahip en çok tercih edilenler arasındadır. Hemen hemen birçok kent mobilyasında sıklıkla görebileceğiniz malzemeler arasındadır. Dezavantajı ise mevsimsel bazı sorunlara sebep olabilir özellikle malzeme kalitesi düşük seçimlerinde ıslaklığın uzun süre kurumaması, kabarmalar, sürekli onarım ve bakım gerektiren bir malzemedir.
Beton: Malzeme ağırlığı olarak biraz fazladır. Uzun ömürlü ve estetik olarak tercih edilen bir malzemedir.
Taş: Ağır bir malzemedir. Sınırlı olarak tasarımlarda tercih edilir.
Plastik: Geri dönüşüme kazandırılabilen az bakım gerektiren maliyeti az malzemelerdendir.
Kent Mobilyası Türleri
1. Aydınlatma Elemanları
Aydınlatma elemanları peyzajın algısını yüzde yüz olarak değiştirebilen, kullanıldığı mekana göre anlam kazanan, yapı yüzeyi aydınlatma, plastik öge aydınlatma, meydan aydınlatma, köprü aydınlatma, park bahçe ve yeşil aydınlatması olarak güvenli bir mekan sağlayarak doğru kullanım bu kriterlere ayrılır. Paslanmaz ve dayanıklı malzemelerin seçimi önemlidir. Yenilebilir enerji kaynaklarıyla birleştirilince verimli ve çevre dostu projeler kazandırılmış olur.
2. Çöp Kutuları
Çevre kirliliğini azaltmak ve insan sağlığı için önemli bir öğedir. Evlerden sokaklara parklara iş yerlerine her alanda farkındalık oluşturabilecek çöp ayrımlarının ve dikkat çekici başlatılan kampanyalar ile farkındalık yaratılmaya çalışılır. Kullanıldığı mekana göre boyutları, mesafeleri, kullanım amaçları değişiklik gösterebilirler. Malzeme seçimi ise galvanize saç, armatürlü beton, emaye boyanmış çelik, tel sepetler, galvanizli paslanmaz çelik gibi çok çeşitli seçimler yapılabilir.
3. Yönlendirme Levhaları
Kent mekanının çevre ve insanlar arasındaki iletişimi sağlayıp aynı zamanda güçlendirmek amacıyla çok yönlü malzeme seçenekleri olan ahşap, taş, alüminyum, cam, çelik, neon ve döküm metaller kullanılarak tercih edilen bir kent mobilyasıdır. Farklı amaçlara hizmet etmek için kullanılabilirler.
- Bilgilendirme amaçlı ilan panoları ve kiokslar
- Açık veya kapalı mekan içerisinde yön ve yer bulmak amaçlı kullanılan haritalar
4. Otobüs Durakları
Geçmişten günümüze değişime uğrayan kent mobilyaları arasındadır. İnsanların bekleme süreleri, hava koşulları ve modernize edilmiş yenilebilir kaynaklar ile bütünleştirilmiş yeşil çatı uygulamalı, güneş enerji sistemlerinin dahil edildiği, reklam panolarına ek olarak dijital ekranlar, bulunduğunuz yeri ve otobüs hatları konusunda bilgilendirme yapan teknoloji ile birlikte olumlu yönde ilerleyen bir kent mobilyasıdır. Kullanılan malzemeler beton, ahşap, cam, alüminyum, polikarbon, polyester, paslanmaz çelik, fiberglas gibi çeşitli malzemelerin kullanıldığı çok sayıda örnek görebilirsiniz.
5. Oturma Elemanları
Kentsel mekanlara konumlandırılmış farklı tasarımlarla birçok amaca hizmet eden, insanların dinlenme, eğlence, sohbet etme, vakitlerini değerlendirebilecekleri sosyal bir alan oluşturarak insan proporsiyonlarına uygun, konforlu, sağlıklı, doğru malzeme seçimleri ile kentlerde bütünleşmiş bir kent mobilyasıdır. Kullanılan alanlarda farklı tasarımlar ile ilgi odağı haline gelebilirler. Metal, ahşap, beton tercih edilen malzemeler arasındadır.
6. Çiçeklik-Saksı
Peyzaj projelerinde dikim için uygun olmayan alanlarda, alışveriş merkezlerinin iç ve dış mekanlarında, cadde ve sokaklarda görebileceğimiz mekanla uyum sağlamış dekoratif amaçlı tercih edilen çiçeklikler kent mobilyaları arasında estetik ve çevredeki diğer öğelerle kompozisyon oluşturarak kullanılırlar. Malzeme seçimleri ahşap, beton, fiberglas olarak çeşitlendirilebilir.
7. Büfeler
İnsanların yoğun olarak kullanıma sahip olan metro istasyonları, park alanlarında, kent meydanlarında, sahil yürüyüş yollarında ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla gazete-dergi, yeme-içme gibi ihtiyaçları karşılayabilen kent mobilyaları arasındadır. Ahşap, beton ve prefabrik olarak kullanıma uygun şekilde tercih edilebilir.
8. Çocuk Oyun Elemanları
Çocuk oyun alanlarında kullanılan tahterevalli, salıncaklar, oyun evleri, kaydıraklar, zıpzıp vb. öğelerle birlikte çocukların güvenle oyun oynayabilecekleri, yaş gruplarına uygun, çeşitli malzeme seçimleri ile kentlerin modernleşen yapısı ile birlikte en eğlenceli hareketli kent elemanlarını oluştururlar. Ahşap, plastik, metal, çelik, demir, halat ipler ile malzeme tercihleri kullanım alanına uygun seçilebilir.
9. Sınırlandırıcı Elemanlar
Sınırlayıcı elemanlar belirli amaçlara hizmet etmek için; güvenlik, estetik, sınır belirlemek, gizlilik ve alanda bölümler oluşturmak amacıyla kullanılırlar. Malzeme seçimimde beton ve plastik çokça tercih edilenler arasındadır.
10. Ağaç Altı Koruyucular
Kentlerde çok sık karşılaştığımız özellikle sahil ve kent meydanlarında sıklıkla görebileceğiniz ağaçların dip kısımlarında görülen açıklıkları kapatarak, çöp atık yeri olarak görülen alanlarda dışardan gelen müdahaleleri engellemek, bitki kökünü korumak ve su alımını kolaylaştırarak bitkinin sağlıklı gelişimini sağlayıp, estetik görünümlü ızgaralar kullanılır. Malzeme seçiminde kompozit, ve paslanmaz çelik en çok tercih edilenler arasındadır.
11. Bisiklet Parkları
Bisiklet parkları günümüzde planlanması yapılmamış projelerde otopark işgali görsel kirlilik, düzensizlik gibi sorunlara sebep olmaktadır. Kolay ve kullanıma uygun olarak yapılan tasarımlarda çok yer kaplamayan ve bisikletleri toparlayıp belirli bir düzen içerisinde modern park yerleri oluştur. Üstü açık veya kapalı, tek yönlü veya çift yönlü olmak üzere tercih edilebilir.
12. Üst Örtü Elemanları
Kentlerde bulunan rekreasyon alanlarında, meydanlarda, bir villa bahçesinde yani hem büyük hem de küçük ölçekli birçok alanda kullanılan çok yönlü kent mobilyaları arasındadır. Örtü elemanları branda bez, kamış, hasır örtüler ve pvc ürünleri kullanılabilir. Peyzaj tasarımlarında giriş bölümünde yönlendirici etkisiyle birlikte vuruculuk sağlarken dinlenme alanı, güneş kırıcı veya gölge oluşturucu amacıyla kullanılabilir. Pergolalara sarmaşık ve sarılıcı güller ile bitkilerin kullanımı görsel bir şölen sergiler. Ahşap alüminyum, beton ve çelik gibi dayanıklı malzemeler tercih edilir.
Kaynaklar:
- https://decombo.com/kent-mobilyalari-nedir-kent-mobilyasi-tasarimlari
- https://yayin.ogm.gov.tr/yaydepo/1469.pdf
- KENT PEYZAJINDA KENT MOBİLYALARININ YERİ VE ÖNEMİ Özge Volkan AKSU Peyzaj Yük. Mimarı Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü-Trabzon
- KENT MOBİLYALARI TASARIMINDA ÖZGÜN YAKLAŞIMLAR Özge Volkan AKSU* Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 61040/Trabzon
- İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KENT MOBİLYALARI TASARIM VE KULLANIM SÜRECİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Peyzaj Mimarı Elif AKYOL
- İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KENT MOBİLYALARININ TEMEL TASARIM İLKELERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Peyman GHORAB
- https://docplayer.biz.tr/47203736-Kent-mobilyalari-alt-yapiya-bagli-kent-mobilyalari.html
