Hızlı Git
Kendinizi doğada huzur bulacağınız bir alanda hayal edin… Belki palmiyelerin gölgesinde deniz kenarında, belki ciğerlerinizi oksijenle dolduracak ormanlık bir alanda, belki de mis kokulu bir gül bahçesinde… Dilinizde en sevdiğiniz şarkı… Tüm sıkıntılarınızı bir kenara bırakarak, doğanın ve sanatın bir arada olduğunu hayal edin. Okuyacağınız yazı da tıpkı hayaliniz gibi doğayı ve sanatı bir araya getiren şarkılardan bahsediyor. Keyifli okumalar dilerim…
1) Salix Babylonica -Salkım Söğüt
Nefes alsam bile, ölü gibiyim
Zeki Müren – Akşam Olur Gizli Gizli
Aklım başımda yok, deli gibiyim
Suya düşmüş, söğüt dalı gibiyim
Yerim yurdumu düşe döndürdün
Suya düşmüş, söğüt dalı gibiyim
Yerim yurdumu düşe döndürdün
Sanat güneşimiz, bu şarkıda kendisini suya düşen söğüt dalına benzetmiştir. Salicaseae familyasına ait Salix bitkisi yani söğüt ağacının su isteği fazla olduğu için genellikle sulak alanlarda yetişmektedir. Şarkıdaki ‘’suya düşen söğüt dalı’’ ibaresi buradan gelmektedir.
2) Robinia pseudoacacia – Akasya
Ona çiçek yolladım
Sezen Aksu – Akasyalar Açarken
Akasyalar açarken
Latince ismi Robinia pseudoacacia olan akasyaların, çiçek açma zamanları Ocak-Mart ayları arasındadır. Sezen Aksu’nun seslendirdiği, Yesari Asım Arsoy’un kaleme aldığı şarkıda, yazarın çiçek yolladığı zaman için Ocak ayı yerine ‘’ Akasyalar açarken’’ kalıbını kullanılmıştır.
3) Viola odorata– Menekşe
Yan yana geçen geceler unutulup gider mi?
Ahmet Kaya- Kendine İyi Bak
Acılar birden biter mi?
Bir bebek özleminde seni aramak var ya,
Bu hep böyle böyle gider mi?
Bir bebek özleminde seni aramak var ya,
Bu hep böyle böyle gider mi?
Suya hasret çöllerde beyaz güller biter mi?
Dikenleri göğü deler mi?
Bir menekşe kokusunda seni aramak var ya
Sözleri Ali Çınar’a ait olan bu dizelerde geçen menekşe kokusu:
Sosyal medyada; Menekşeler kokmadığı için ‘’Bir menekşe kokusunda seni aramak’’ kalıbının kullanıldığı şeklinde duyulmuştur. Fakat bu bilgi yanlıştır. Menekşelerin kokusu vardır ama kısa sürelidir. Çünkü menekşelerin barındırdığı iyot bir süre koku almamızı engeller. Menekşe kokusunun bir var bir yok olmasından dolayı Ali Çınar bu kalıbı kullanmış olmalıdır.
4) Pelargonium hybrida – Sardunya
En son sardunyalar da soldular
Toygar Işıklı- Sardunyalar
Sen orda ben burada yüreğim yanar
Sardunyalar; soğuğa dayanıklı, eşeysiz üreyebilen, büyürken neme çok ihtiyaç duymayan çok yıllık bir bitkidir. Toygar Işıklı’nın dizelerinde, ‘’ En son sardunyalar da soldular.’’ Cümlesi; kolay yetişen ve uzun yıllar yaşayabilen sardunyaların dahi solduğunu söyleyerek üzüntüsünü dile getirmiştir.
5) Urtica dioica – Isırgan Otu
Burada dost bildiğin anam ısırgan otu
Kıvırcık Ali- Isırgan Otu
Elini tuttun mu bil ki elin yanıyor
Bu dizelerde dost; ısırgan otunun dokunulduğunda cildi tahriş eden, yakan yapısı nedeniyle ısırgan otuna benzetilmiştir. Fakat her ne kadar tahriş etse de ısırgan otu, uzun yıllardır hastalıkların tedavisi için tüketilen bir bitkidir. Türküde verilmek istenen mesaj bu olmasa da faydası için ısırgan otuna katlanıldığı gibi dostumuzun da kötü yanlarına sırf onu sevdiğimiz için katlanabilmekteyiz.
6) Tulipa gerneirana– Lale
Uykulu gözlerle, döndüm rüyamdan
MFÖ- Sarı Laleler
Sana sarı laleler aldım, çiçek pazarından
Sen olmasan buralara, gelemezdim ben
Sevemezdim bu şehri, anlamazdım dilinden
MFÖ grubunun neredeyse herkes tarafından bilinen ‘’Sarı Laleler’’ şarkısında, diğer şarkı örneklerinin aksine şarkının sözlerinin yazılışında lalenin veya renginin anlamlı bir ifadesi yoktur. Şarkı; Mazhar Alanson’un, eşi Biricik Suden ile aralarının bozuk olduğu bir gün gördüğü ilk çiçekçiden aldığı sarı laleleri eşi uyurken başucuna koyup sabahında barışmalarından doğan bir hikâyeden çıkmıştır.
7) Paeonia lactiflora – Şakayık
Güzelliğin hep dillerde Şakayık.
Muazzez Abacı- Şakayık
İnceciksin göllerdeki saz gibi.
Yüzün bahar, bakışların yaz gibi.
Kurban olayım cefan bile naz gibi.
Seni seven gönül de aç Şakayık.
Seni seven gönül de aç Şakayık.
Gel Şakayık! Sakın gitme ellere.
Güzel adın düşer sonra dillere.
Benzeme sen yabandaki güllere.
Sen kırların çiçeğisin Şakayık.
Latincesi ‘’Paeonia lactiflora’’ olan Şakayık , ‘’Yaban Gülü’’ olarak da adlandırılmaktadır. Şarkıda ise sanatçı, şakayık bitkisinin güllere benzediği için değil kendine has özelliklerinden dolayı sevilmesi gerektiğine vurgu yapmaktadır.
8) Anthemis nobilis– Papatya
Papatya gibisin beyaz ve ince,
Tanju Okan- Papatya Gibisin Beyaz ve İnce
Eziliyor ruhum seni görünce,
İsmin dudaklarımı yakıyor neden,
Nedir bu çektiğim senin elinden?
Necdet Koyutürk’ün kaleme aldığı ve Tanju Okan’ın sesinden dinlediğimiz şarkıda; kadın, papatyanın beyaz ve ince olma özelliklerinden dolayı papatyaya benzetilmektedir. Papatyalar, çoğunlukla beyaz renkte görülse de sarı, eflatun, kırmızı, pembe vb. renklerde de olabilmektedir. Şarkıda, papatyaların ezilmesinin aksine aşığın ruhunun ezilmesinden bahsedilmektedir. Benim için de özel olan, her duyduğumda beni 8 yaşımda, 23 Nisanda tango yapan halime götüren bu güzel şarkıyı, tam da papatyaların açmak üzere olduğu bu günlerde dinlemenizi tavsiye ederim.
9) Chrysanthemum indicum – Kasımpatı
Asıl akıl kapın açılırsa değişir alın yazın,
Pit10 & Sansar Salvo- Kasımpatı
Alın yazın.. Merhametim ve vicdanım yatıp kalır,
Yatıp kalır, üstlerinde Kasımpatı…
Listemizdeki tek rap parçası olan bu şarkı, eski mahlası ile Pit10 yani Server Uraz ve Sansar Salvo mahlasıyla Ekin Can Arslan’ın kaleme aldığı Kasımpatı şarkısı… Latince ismi ”Chrysanthemum indicum” olan Kasımpatı bitkisi; cenazelerde, mezarlıklarda kullanılan, çoğu ülkede de yas tutma anlamına gelen bir bitkidir. Şarkıda ‘’ Merhametim ve vicdanım yatıp kalır, üstlerinde kasımpatı…’’ kısmında Server Uraz, merhametinin ve vicdanının öldüğünü kasımpatı bitkisi ile anlatmak istemiştir.
10) Rhododendron indicum – Açelya
Pembe yeşil güzelim açelya
Yeni Türkü- Açelya
Yakışır o başka yarınlara
Çiçeklenir coşar ışık suyla
Kırılgandır koyu karanlıkta
Açelyalar hep hatırlatır seni bana
Kısacık ömrün işte
Bir soluk gibi geldi geçti
Açelyan gibi
Hoyrat bir iklimdeydin yeşertmedi
Bütün ömrün gün görmeden öyle
Gelip geçti bir solukta
Yeni Türkü müzik grubunun, bitkinin adını verdiği şarkıda bahsedildiği gibi açelyalar hoyrat iklimleri severler. Saksılarda değil de daha çok bahçede yetişmek isterler. Ayrıca latince adı ‘’Rhododendron indicum’’ olan Açelya bitkisi; pembe, beyaz, kırmızı ve sarı renkte olabilmektedir.
Nane, limon kabuğu, bir güzel kaynasın aman
Barış Manço- Nane Limon Kabuğu
Ha ha ha ha ha içine hatmi çiçeği biraz çörek otu katasın aman
Ha ha ha ha ha hatta biraz tarçın, bir tutam zencefil aman
Ha ha ha ha ha bin derde deva geliyor, biraz daha sabret güzelim
Son olarak içinde nane, limon, tarçın, hatmi çiçeği, çörek otu, zencefil geçen ve bu bitkilerin faydalarından bahseden rahmetli Barış Manço’nun şarkısı ile yazımıza son veriyoruz. 11 ayı aşkın zamandır mücadele ettiğimiz Covid-19 salgını döneminde bu mucizevi bitkilerden bir çay yaparak siz de şarkıya eşlik edebilirsiniz. Keyifli dinlemeler…
KAYNAKÇA
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Sardunya_(bitki)
- https://www.ftd.com/blog/share/tulips-meaning-and-symbolism
- https://ankara.jollyjoker.com.tr/blog-detay/mfo-sari-laleler/3-temmuz-2020
- http://www.olaganustukanitlar.com/menekse-kokusunun-buyusu-bir-varmis-bir-yokmus/
