Hızlı Git
Çocukların dijitalleşen dünyada evlerinde kapalı kalarak çevreden ve oyundan uzaklaşması, çocuğun ruhsal ve bedensel yönden gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Çocuk oyun alanı ve oyun araçları, çocuğun karakter ve yeteneklerini geliştirmesine onun dünyaya adapte olabilmesine olanak sağlarken onu yetişkinliğe hazırlar. Oyun, çocukların temel ihtiyacıdır. Bu nedenle çocuk oyun alanlarını tasarlayan biz peyzaj mimarlarına büyük sorumluluklar düşmektedir. Ayrıca insanlığın geleceği olan çocukların mutluluğunu ve yaşadığı kentsel alandaki ihtiyaçlarını önemseyen yöneticilere ihtiyacımız var.
Tek tip, kendini tekrar eden tasarımlar yerine çocukların her açıdan gelişimine katkı sağlayabilecek özgün ve üzerinde düşünülmüş oyun alanları tasarlanmalıdır.
Danimarkalı çocuk oyun alanı tasarımcısı Monique Engelund’a göre , “ Dünya çocukların büyümesi için gerçekten fantastik, renkli ve heyecan verici bir yer. Oyun alanlarının da eşit derecede ilham verici olması gerekiyor . “
Çocuk Oyun Alanı Tasarımları Nasıl Olmalı?
- Güvenli bir alan seçilmelidir. Doğru zemin yapı elemanı seçilmeli ve oyun alanları her türlü olası kaza durumları düşünülerek tasarlanmalıdır.
- Çocukların mekanizmayı kendisi yönlendirebileceği oyun ekipmanları içeren ve birden fazla mekanın bağlantısının sağlandığı tasarımlar yapılmalıdır.
- Birden fazla işlevselliği içinde barındıran çok yönlü tasarım sağlanarak, çocuğun sosyalleşmesi amaç edinmelidir.
- Oyun alanları yaş gruplarına göre sınıflara ayrılmalıdır. (0-3 yaş, 4-7 yaş, 8-15 yaş)
- Çocukları heyecanlandıracak, ruhsal ve bedensel gelişimine katkı sağlayacak, keşif yetenekleri ile hayal güçlerini geliştiren oyun alanları tasarlanmalıdır.
- Her çocuğun eşit eğlenme ve öğrenme hakkının gözetildiği engelsiz alanlar yaratılmalıdır.
- Çocuklara doğa sevgisi ve bilinci aşılamak amaç edinilmiş, ekolojik yaklaşım kazandırılması sağlayacak yeşil alanlara yer verilmelidir.
- Oyun alanları, çocukların gelecekte sosyal hayatlarını tehlikeye sokan sanal dünya kadar çekici olmalıdır.
Sizler için özgün çocuk oyun alanı tasarımları:
1. Swarovski Crystal Worlds (Kristal Dünyalar)
Swarovski Kristallwelten (Swarovski Crystal Worlds), André Heller’in büyülü tasarımı ile 1995 yılında açıldı ve o zamandan beri yılda ortalama 600.000 ziyaretçi ile Avusturya’nın en popüler turistik yerlerinden biri haline geldi. Burası birçok kompleksi bir arada bulunduruyor fakat ben buradaki dev çocuk oyun alanına odaklanıyorum.
Çocuk oyun alanı burada 3 şekilde yaş gruplarına ayrılmış.
- Tüm yaştaki çocuklar için belirtilen alan yeşil tavşan olarak imgelenmiş ve bu alanda oyun kulesi, Ravensburger kulesi oyun kapısı, kum havuzu, hamak, salıncak, labirent, atlıkarınca bulunuyor.
- 0-3 yaş çocuklar için olan çocuk oyun alanı sarı kirpi olarak adlandırılmış ve oyun kulesinde yatay ağda yürüme, salıncak çubuklarıyla halat yolu, koltuklu sabit halatlar, 25 metrelik tırmanma rotası, su oyun alanı ve tahta top koşusu gibi çeşitli oyun ekipmanları bulunuyor.
- Diğer yaş kategorisi 4 yaş ve üzeri çocuklar, simgeleri ise kırmızı fil. Bu yaş grubu ekipmanları şu şekilde; dikey dört katlı tırmanma ağı, tırmanmak ve kaymak için kavisli zeminler ve küçük bir trambolin bulunmaktadır.
Her yaştan çocuk için tasarlanan oyun alanı boyunca açık gökyüzünün altında olağanüstü bir manzara size eşlik etmektedir. Çelik ve ahşabın serbest biçimli formu, çocuklara sonsuz sayıda oyun oynama imkanı sunuyor. Çocuklar, bilindik etkinlik türlerinin yanı sıra yeni oyunları ve hareket biçimlerini keşfetme fırsatına da sahip oluyorlar.
Bu muhteşem çocuk oyun parkı, 25 metrelik bir tırmanma rotası ve kıvrımlı top pistleri ile çocuklara fazlaca heyecan sunuyor. Su oyun alanı ise ebeveynlerle birlikte su dolu bir macera yaşatıyor.
Oyun kulesi, üst üste düzenlenmiş dört farklı seviyede geniş bir oyun deneyimi sunuyor. Seviyeler, yaklaşık 15 metre yüksekliğe kadar tırmanılabilen bir dikey ağ ile birbirine bağlanmış. Kule; tırmanma, sallanma, kayma ve yüzme eylemleriyle çeşitli aktiviteleri sunuyor. Mimarlık firması Snøhetta tarafından tasarlanan kulenin cepheleri 160 faset kristalden oluşuyor.
2. Woods of Net Çocuk Oyun Parkı
Tezuka mimarlık firması tarafından tasarlanan Woods of Net, batılı mimarların çok etkileyici bulduğu Japon marangozluk geleneğini yaşatıyor. Bu binanın yapımında hiçbir metal parça kullanılmamış ve tamamı ahşaptan oluşan yapıda geleneksel ahşap birleştirme teknikleri kullanılmış. Toshiko Horiuchi Macadam çocukların tırmandığı ağları elinde örmüş. Bu büyük sabır ve emek isteyen ağ için sanatçı kadını tebrik ediyorum.
530 metrekarelik bir alanı çevreleyen mekanda 320 metreküp ahşap bulunuyor. Tasarımda kullanılan ahşap malzemenin dokusundaki doğal sarsıntılar ve çizilmeler, ahşap malzemenin kullanılmasının bir sonucu olarak kabul edilmektedir. Yapı, düzenli bakımı yapılırsa 300 yıl yaşayabilecektir.
Malzemedeki potansiyel değişkenliğin, yapısal arızaların anlaşılmasına ve ölçülmesine olanak tanıyan son teknoloji bilgisayar analizlerden faydalanılarak kullanılan ahşap karakterize edilmektedir. Doğa ile bütünleşmiş tasarım, çocuklara doğa sevgisi kazandırıyor olmalı, emeği geçen herkesi kutluyorum.
3. Gulliver Çocuk Oyun Parkı
70 metre uzunluğundaki bu devasa cazibe merkezi , yazar Jonathan Swift’in ünlü eseri Gulliver ‘in Gezileri öyküsünden esinlenilmiş. İspanya’nın Valencia şehrinde bulunan en popüler çocuk oyun alanlarından biridir. Bu çocuk oyun alanı büyük ölçekli bir Gulliver heykeli çevresinde ve içinde çocukların oynayabileceği rampalar, kaydıraklar ve merdivenler bulunduruyor.
1990 yılında, mimar Rafael Rivera ve Falles sanatçısı Manolo Martín’e Sento Llobell tasarımı olan bu yapı çocuklara eşsiz bir eğlence sunuyor. Ayrıca yetişkinler için de birçok kompleks bulundurmaktadır.
4.Fruktparken Oyun Parkı
Stockholm’un güneyinde yer alan Liljeholmen şehrinde bulunan bu küçük parkta muz kaydırak, kiraz salıncak, çilek fırıldak, portakal tahterevalli ve karpuz jimnastik aleti var. Bu park çocuklara meyveleri tanıtmayı, (çocuklarda obezitenin artmaya devam ettiği bu şehirde) çocukların meyve tüketimini arttırmayı amaç edinmiş. Bilgiyi tasarıma odaklayarak, çocukların hem sağlıklı yaşamaları hem de meyveleri tanıması açısından harika bir şehir çocuk oyun parkı planlanmış, renklerle dikkat çekiciliği arttırılmış bu çocuk oyun alanı özgün bir tasarım elde etmiş görünüyor.
5. Clemyjontri Parkı
Clemyjontri Park’taki çocuk oyun alanı, tırmanmak için salıncaklar, kaydıraklar ve oyun haricinde sosyal bir alan olarak tasarlanmış. Standart transfer platformları yerine yükseltilmiş, oyun bileşenlerine giden rampalar konulmuştur. Ekipmanlar arasındaki yollar geniş ve renkli, zemin yüzeyleri kaymayan gözenekli yapıdadır.
Herkes için düşünülmüş bu proje ayrıca çocuklara tırmanacak, dokunacak, okuyacak, yapacak veya yaratacak, çok yönlü tasarımla çocuklara birden fazla keşif imkanı sunuyor. Çocuklar, oyun alanının denge kirişlerinde denge ve derinlik algısının zorluklarından keyif almaları sağlanmış. Bir mini yarış parkuru, oyun evleri ve odacıklar sosyal etkileşim için harika alanlar sunarken, içinde başka bir dünya kuran çocuklar için ise sessiz veya ayrı alanlar oluşturulmuş, ayrıca küçük gruplar de halinde oynamasına izin veriyor.
Çadır yelkenleri, çocuk oyun alanında gölge alanları sağlıyor ve oyun alanı boyunca banklar bulunuyor ayrıca gökkuşağının renklerini öğretmek amacıyla gökkuşağı odası yapılmıştır.
Okul evi ve labirent alanında öğrenme panelleri ile eğitici öğrenme oyunlarına olanak sağlarken çocuklara, haritaları ve saat dilimlerini öğretiyor.
Çocuk oyun alnında yarış pisti; motosikletler, uçaklar ve trenler gibi ulaşım araçları temasından faydalanmış ve bu tema doğrultusunda ekipmanlar kullanılarak tasarlanmıştır. Miniklerin hayal gücünü harekete geçirerek denge ve özel becerileri öğretiyor. Birçok orman jimnastiği bileşenlerinin yanı sıra fiziksel güç gerektiren zorlu parkurlarla çocukların enerji yakabileceği güvenli bir alan oluşturulmuş. Gerçek karayolu hatlarını taklit edilerek tasarlanmış yol güzergahı trafiği de öğreterek, çocukların modern dünyaya uyum sağlamalarını amaçlıyor.
6.Yerba Buena Çocuk Bahçesi
San Francisco şehir merkezinde yer alan Yerba Buena Gardens, çatı katında çocuk bahçesine sahiptir. Adele Santos tarafından tasarlanan bu tasarım, keşfe, doğaya ve oyuna önem veren ebeveynler için interaktif ve ilgi çekici alanlarla aile eğlencesi için güzel bir yer.
San Francisco gibi kalabalık kentsel ortamlarda çocuklar için çocuk oyun alanlarının özel bir değeri vardır. Sadece çocuklar için değil, tüm toplum için.
Yazımı sonlandırırken insanlığın en önemli hazinesi olan dünya çocuklarının çocuk oyun alanı tasarımlarına, bedensel ve psikolojik yönden ihtiyaçları olduğunu hatırlatmak isterim. Kendini tekrar eden tasarımlar yerine çocukları heyecanlandıracak tasarımlar yapılmalı. Kentsel açık alan tasarımlarının daha çok gelişmesi dileğiyle. Dünyada tasarlanmış ya da tasarlanmakta olan kentsel estetiği ve sanatı merak ediyorsanız takipte kalın, hoşça kalın..
Kaynak olarak kullandığım fotoğraflar ve bilgiler için linkler;
- https://kristallwelten.swarovski.com/Content.Node/wattens/playtower_playground.en.html
- https://popupcity.net/observations/a-knitted-playground-in-japan/
- https://yerbabuenagardens.com/childrens-playground-like-no-other-in-sf/
- http://www.valencia.es/ayuntamiento/Infociudad_accesible.nsf/vDocumentosWebListado/FF3D19B069970317C12572C2002430AE?OpenDocument&bdOrigen
