Podima Sanatı Nedir? Nasıl Uygulanır?

25 Eylül 2020 12542 kez okundu Okuma süresi: 6dk, 26sn

Hızlı Git

Akdeniz ülkelerinin geleneksel yer taşı döşeme tekniği olan podima’ya adını veren podima taşı, aslında bizim çakıl taşı olarak bildiğimiz taşlardan biraz daha büyük ve düzgün şekilde olanıdır. Podima taşı bazı kaynaklarda “koine” veya “krokalia” kimi kaynaklarda da “Girit taşı” veya “Rodos taşı” olarak da anılabilmektedir.

Podima döşemelerinde dolgu malzemesi olarak başka bir malzemenin kullanılmasını gerektirmemesi, kolay temizlenmesi, avlularda ve iç mekanlarda ortamın serin kalmasını sağlaması ve hemen kuruması kullanım için büyük avantajlar sağlar. Günümüzde modern yorumlamalarla otantik bir esinti yaratan tarihi çevrelerle uyum sağlayan bu döşeme taşları antik bir hava yaratmak ya da antika yapıların restorasyonunda kullanılabilmektedir. Bahçe yürüme yolu ve peyzaj dekorasyonunda harika bir alternatif yaratmaktadır.

Podima Nedir?

Podima; kelime anlamı ile “Yürüme Yolu” anlamına gelen, uygulandığı yöredeki malzeme çeşitliliğine göre değişik renk (beyaz, bej, gri, siyah, sarı, kırmızı, yeşil vb.) ve formlarda (dikey, yatay, flat vb.) özellikle 18.yüzyıl başlarından itibaren bitkisel ve geometrik desenlerle Akdeniz mimarisinin vazgeçilmez unsurlarından biri olarak günümüze kadar gelebilmiş bir yer taşı döşeme tekniğidir.

Podima Nerede Üretilir?

Podima taşı günümüzde İstanbul Çatalca’ya bağlı olan Podima köyünün sahil taraflarından çıkarılmaktadır. Bu özel taş, mevcut bulunduğu köye de adını vermiştir.

Tarihçesi

Bu döşeme tarzının Akdeniz Ülkeleri ile Ege’de yaygın olarak kullanıldığını da bilinmektedir. M.Ö. 3000 yılı başlarında Persepolis Sarayı platformundaki desenli çakıl döşeme; mozaik sanatının ilk örneği olarak kabul edilir. Daha sonra sırasıyla Gordion, Assos, Teos, Erytrai, Tarsus ve Bergama’da bu sanata rastlanmaktadır. Bu sanatın eski dönemlere ait en güzel örneklerinden biri MÖ. 5. Yüzyılda Kuzey Yunanistan’daki Olynthos’ta yapılan kazılarda ortaya çıkarılmıştır.

Uygulama Şekli

1. Yerinde Uygulamalı Sanatsal Podima

Farklı renk ve boyutlarda üretilmiş döşeme taşları doğadan tek tek el yardımı ile toplanmaktadır. Bu taşların 35-70 mm boyunda ve 12-22 mm kalınlığında ve yassı-eliptik formda olmasına özen gösterilmelidir. Bu taşlar dolomit veya dere taşı ile karıştırılmaktadır. Ancak tamamen farklı ürünler olup bu taşlar üzerinde kesinlikle hiçbir işlem (tamburlama vb.) yapılmamaktadır.

Podima Nasıl Yapılır? Podima Uygulama Aşamaları

Uygulanacak proje deseni belirlendikten sonra uygun kalıplar hazırlanır. Proje uygulama alanına; bilgisayarda çizilen proje deseninin farklı renkleri için 1/1 şablonu, CNC tezgâhlarda¹ **CNC Tezgah: Bilgisayar yöntemi ile gönderilen sayısal komutları lazer veya dişli makineler ile hammaddeye uygulayıp onu şekillendiren araçlara denir** MDF plaka üzerine dekupe² **Dekupe İşlemi: Dekupe bir resmin veya cismin lazım olmayan fazlalıklarını çıkarıp atma işlemidir.** edilir.
Uygulama yaparken şablon/kalıp düşüncesinden ötürü negatif-pozitif olarak dizilim yapılır.
Uygulama yapılacak yerin kotu yer yüzeyinden -80 mm derin olmalıdır.
Tam boy çakıl taşları ile yapılan uygulamalarda portland çimentosu ve 0,5 yıkanmış kum kullanılarak belirtilen oranda karışım ile alan tesviye edilir. Sonrasında tesviye edilmiş karışım üzerine kalıplar yerleştirilip dizilim gerçekleştirilmelidir.
Uygun yerlere yerleştirilen şablonlardan sonra tecrübeli eller tarafından tek tek dikey dizilim yapılır. Kalıplar kullanılarak dizilen taşlar sonrasında sınırlayıcı mermer döşeme üzeri ölçü alınıp, 10×10 planyadan³ **Planya: Ağaç gibi ürünlerin yüzeylerini temizleme ve rendelemeye yarayan alet.** geçmiş mastar tahtası ile mermer yüzeyle aynı seviyeye gelene kadar mastarlanır⁴. **Mastarlama: Yüzeyi düz hale getirme**
Mastarlama sonrası pulverize su⁵ **Pulverize su: Buharlaştırma işini basınç altında şebeke suyunu sıkıştırarak küçük nozul deliklerinden geçirdiğimiz zaman su basıncın etkisi ile kinetik bağları çözerek suyu soğuk buhara dönüştürür soğuk buhar hızla ortamda ısı çekerek ortamı soğutur.** ile ıslatılan kuru karışım zemine priz yaptıktan sonra çakılların üstü kuru iken üstten el ile kilitleme macunu (çimento) üzerine serpilerek fırça ile homojen bir şekilde çakıl aralarına yayılır daha sonra üzerine pulverize su serpilip aynı zamanda da fırçalanarak macun uygulanır.
Kuruma sonrasında alan kullanıma açılır.

Bu yazı da ilginizi çekebilir: Zeytin Ağacının Mitolojik Hikayesi

Podima Uygulaması Nasıl Yapılır Video

2. Fileli Uygulamalı Sanatsal Podima

Renk ve boyut ölçülerine göre düzenlenmiş, uygulama malzemesi olarak kullanılacak podima döşeme taşları doğadan tek tek el ile toplanıp; 35-70 mm arası boylarda ve 12-22 mm kalınlıkta ve genel olarak yassı ve elipstik formda hazırlanır. Sonrasında atölyede CNC kesim tezgahları ile 30 mm yükseklikte kesilir.

Sanatsal Podima Uygulama Aşamaları

Mevcut montaj alanı için; önceden bilgisayar ortamında tasarlanan proje deseninin her rengi için 1/1 şablon hazırlanarak file üzerine usta eller tarafından tek tek özel tutkal yardımı ile dikey olarak dizilir.
Uygulamada şablon/kalıp mantığından dolayı negatif-pozitif şeklinde dizim yapılır. Dizimi tamamlanan Podima kuruma sürecine bırakılır.
Uygulama yerinin kodu; önceden hazırlanmış mastarlı beton zemin, bitmiş yüzey üst kotundan –30 mm. derinlikte olmalıdır. Uygulama yapıştırma harcı ile yapılacağından zemin yüzeyi tesviye edilmelidir.
Fileli malzemenin yapıştırma uygulamasında flexi doğaltaş yapıştırma harcı kullanılır. İlk aşamada kodu önceden hazırlanmış bitmiş yüzeyden -30 mm derinlikteki, tesviye edilmiş sağlam zemin üzerine 5-8 mm tarakla çekilen yapıştırma harcı üzerine fileli çakıllar bastırılır daha sonra bitmiş yüzey üst kodu baz alınarak 10×10 planyadan geçmiş mastar tahtası ile bitmiş yüzey üst koduyla aynı seviyeye gelene kadar mastarlanır.
Mastarlama sonrası çakılların üstü kuru iken, üstten el ile kilitleme macunu uygulama üzerine serpilerek fırça ile homojen bir şekilde çakıl aralarına (derz boşluklarına) yayılması sağlanır. Daha sonra üzerine pulverize su serpilip aynı zamanda fırçalanarak macun uygulanır. Kilitleyici macun olarak çimento kullanılır.
Sahanın temizlenerek yıkanması sonrası, podima mozaik alanı kullanıma açılır.

File üzerine uygulamalar; uygulama derinliğinin kısıtlı olduğu, birim m² ye düşen ağırlığın minimumda tutulmasının öngörüldüğü, montörlerimize çalışma izninin alınamadığı projelerde tercih edilmektedir.

Bu yazı da ilginizi çekebilir: En Popüler Bahçe Süsleri: Bahçenizi Nasıl Dikkat Çekici Hale Getirebilirsiniz?

Dış Mekan Uygulama Alanları

Duvarlarda, garaj otopark sahalarında, yürüyüş yollarında, kaldırımlarda, sahanlıklarda, bahçelerde, teraslarda, havuz çevrelerinde, balkonlarda, vb. yerlerde sınırlayıcı malzemeler arasında (mermer, traverten, seramik, granit, galvaniz sac) tam saha, madalyon veya bordür olarak uygulanabilir.

İç Mekan Uygulama Alanları

Girişlerde, hollerde, salonlarda, banyolarda vb. yerlerde sınırlayıcı malzemeler arasında (mermer, traverten, seramik, granit) tam saha, madalyon veya bordür olarak uygulanabilir.