At Kestanesi (Aesculus Hippocastanum) Ağacı Özellikler

Park ve bahçe düzenlemelerinde çiçekleri  ve heybetli görünüşü nedeniyle tercih edilir. Ayrıca çok iyi bir yol ağacıdır. Soliter, sınırlandırma veya gruplar halinde kullanıma uygundur. Tohumları döküldüğü için parklarda kullanımında  yer seçimine dikkat edilmelidir.

At kestanesi isminin Türklerin yorgun düşen ve hastalanan atlarını bu ağacın meyveleriyle beslemelerinden dolayı aldığı söylenmektedir.

Bir peyzaj mimarı olarak beni büyüleyen ender bitkiler vardır. Bunlardan biri de ne zaman görsem etkilendiğim ve beni şaşırtan Aesculus hippocastanum (At Kestanesi) dur. İlk gördüğümde bunun normal kestaneden ne farkı varda başka bir isim vermişler desemde yanıldığımı bu bitkiyi inceleyip, bizden gizlediği güzelliklerini keşfedince anladım. Belki sizinde çevrenizde her gün önünden veya altından geçtiğiniz ama farkında olmadığınız at kestanesi ağaçları vardır. Yarın çevrenize daha dikkatli bakarsanız onları her yerde görebilirsiniz. At kestanesi ağaçları yurdumuzun her yerinde yetişebildikleri için fark edilmemeleri imkânsızdır.

At Kestanesi Özellikleri

• 150-200 yıla kadar ömürleri vardır.
• 25 metreye kadar boy, 15 metreye kadar taç yapabilen bu ağaçlar geniş yuvarlak tepeli ve sık dokuludur.
• Çiçekleri piramit formunda, üzüm salkımı gibi bir arada ve dal üzerinde dik durdukları için uzak mesafelerden bile fark edilebilirler.

At Kestanesi Çeşitleri

At Kestanesi Familyası

Sapindaceae familyasının üyesi olan bu at kestanesi bitkisinin ülkemizde bilinen iki türü vardır. Aesculus hippocastanum ve Aesculus x carnea (A. hippocastanum x A. pavia). Ana vatanı Balkanlar’dır. Atkestanesi isminin Türklerin yorgun düşen ve hastalanan atlarını bu ağacın meyveleriyle beslemelerinden dolayı aldığı söylenmektedir.

Yapraklar 5-7 yaprakçıktan oluşur. 10-20 cm uzunluğunda ışınsal, kenarları dişli, oval yapıda ve üzeri tüylüdür. Bu tüyler genç yaprakların tüm yüzeyini kaplarken büyüdükçe sadece damarların üzerinde kalır. Atkestaneleri kışın yaprağını döker. İlkbaharda oluşan yapraklar yeşil renklidir fakat sonbahar yaklaştıkça yaprak renkleri sararır ve kızıl kahverengiye döner.

Gövde gri-kahverengi renklerde gençken çatlaksız, ileri yaşlarda çatlaklıdır. Çok ince levhalar halinde soyulur. Dallar düzenli ve kalındır. Dal uçlarındaki tomurcuklar iridir ve zararlılardan korunma amaçlı üzeri yapışkan bir maddeyle kaplıdır. Bitki çok hızlı gelişim gösterir. Güneşli, ılıman yerlerde ve nemli topraklarda bu gelişim daha sağlıklı olur.

At Kestanesi Ağacı Çiçeği

• Çiçekleri 15-25 cm yüksekliğinde piramit formundadır. Üzüm salkımı gibi bir arada bulunurlar.
• Her bir çiçek 4-5 taç yaprak, üreme organları ve 5 çanak yapraktan oluşur.
• Türlerine göre çiçek renkleri beyaz, sarı, pembe gibi farklılık gösterebilir.
• Çiçeklerin döllenmesinden sonra oluşan tohumlar açık yeşil renkli, dikenli ve top şeklindeki tohum kabuğunun içindedir.
• Her tohum kabuğunun içinde 1-3 adet tohum oluşur.
• Gerçek kestaneye benzeyen bu tohumların tadı oldukça acıdır.
• Hayvan yemi olarak kullanılabildiği için orman ağacı olarak yetiştirilme çalışmaları yapılmaktadır.
• Tohumların zehirleme etkisi olduğu söylenir.
• Bu sebeple çocuklar için yapılan mekânlarda kullanılmamaya özen gösterilmelidir.
• Tohumlar sonbaharda toplandıktan sonra hemen ekilmeli ya da ilkbahara kadar soğuk katlamada bırakıldıktan sonra ekilmelidir.
• Kurumuş tohumlar ekimden önce ılık suda şişirilmelidir.
• Çimlenmeden sonraki ilk yıllarda Beyaz karınca ve halk arasında Danaburnu olarak bilinen iki zararlı bitkinizi kurutabilir. Zararlılarla mücadele için zirai ilaç satan yerlerden destek alabilirsiniz.

Park ve bahçe düzenlemelerinde aesculus hippocastanum ağaçlarının çiçeklenmesi ve heybetli görünüşü nedeniyle tercih edilir. Ayrıca çok iyi bir yol ağacıdır. Soliter, sınırlandırma veya gruplar halinde kullanıma uygundur. Tohumları döküldüğü için parklarda kullanımında yer seçimine dikkat edilmelidir.

At Kestanesi Alternatif Tıp Kullanımları.

Günümüzde at kestanesi aktarların vazgeçilmez ürünlerinden birisidir. Birçok botox etkisi yapan krem, vücut bakım ürünü ve sıkıştırıcılarda aesculus hippocastanum bulunuyor. Romatizmal ağrılar, kas ağrıları, saç dökülmesi, yüzdeki güneş lekeleri, damar ağrıları ve göğüslerin toparlanmasında son derece etkili olan aesculus hippocastanum, hemoroit (basur) tedavisinde kullanılır, bacaklardaki variste dolaşımı düzenler, ağrıları dindirir, gevşemiş boyun derisini sıkıştırır. Kabuğu kaynatılarak içilirse; hazımsızlığa, soğuk algınlığına, ateş yükselmesine ve Nikriz hastalığına iyi gelir. At kestanesi yağı, at kestanesi kremi, at kestanesi jeli, at kestanesi balsamı gibi bir çok tıbbi ürün üretilmiştir.

Bir sonraki sayıda görüşmek üzere, hoşcakalın.

Fevzi KÖSE

Peyzaj Mimarı / ANTALYA