Farhang Park: İran’da Çocuk Oyun Alanı Tasarımında Yenilikçi Çizgiler

Proje İnceleme Yazıları

Ünlü Mimar ve Mimarlık Felsefecisi Le Corbusier geçtiğimiz yüzyılda özellikle mimari tasarımların üç sac ayağının olduğunu, değerlendirmelerin bu üç kriter üzerinden yapılması gerekliliğini söylemişti. Bu kavramlar Estetiklik, İşlevsellik ve Ekonomiklik‘ti. Uygulanan tasarımlarda bu parametrelerden birinin eksik olması tasarımın en iyi ihtimalle eksik olmasına yol açacaktı. İlerleyen yıllarla birlikte değerlendirme kriterlerine teknolojiklik, orjinallik, antropometriklik gibi kavramlar da eklenmiştir. Teknolojikliğin geçtiğimiz yıllarda olumlu bir özellik olarak görülmesi nedeniyle eklendiğini düşünüyorum. Ancak günümüzde tasarımlarda teknolojiklikten daha çok “doğallık” aranmaktadır. O nedenle kriterlere doğallık seçeneğini de ekliyorum. Ayrıca Tasarım Güvenliği de değerlendirme kriterlerinde önemli bir seçenektir.

İşte mimari proje değerlendirmelerinde temel tasarım ilkeleri (denge, birlik, bütünlük, ritim, vurgu, devamlılık, zıtlık, uyum, uygunluk) ve yukarıda bahsettiğim kavramlar genel olarak değerlendirme kriteri olarak kullanılır.

Bu köşede bu kriterler açısından her ay en az bir proje incelemeye karar verdim. Proje değerlendirme kriterlerine zamanla yeni seçenekler eklenebilir, ya da çıkartılabilir. Kendimi önemli projeleri değerleyebilecek kadar yetkin bir isim olarak görmüyorum elbette. Herkesin yorumunun, bakış açısının, vereceği değerin de farklı olabileceğinin farkındayım. Burada verdiğim puanlar tamamen benim kişisel görüşlerim olup, proje müellifi ya da herhangi başka bir kurumu/kişiyi bağlamaz. Ancak konuyla ilgili görüş, eleştiri ve önerilerinize açık olduğumu belirtmek isterim. Yorumlarınızı aşağıda bulunan yorum bölümüne ya da [email protected]‘a yazabilirsiniz.

Çocuk Dostu Kentler

Dünyamızda medeniyetin ilerleyişi ile birlikte şehircilik anlayışı da değişmiş, son yıllarda daha yaşanabilir kentler oluşturmak açısından insan odaklı kent yaklaşımları ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda kullanılan şehircilik terimlerinden biri de Çocuk Dostu Kentler‘dir.

İran’da yapılan akademik bir araştırma çocukların en çok oyun oynamak istedikleri yerin sokaklar olduğunu ortaya koymuştu. Çocuk Dostu Kentler yaklaşımı kapsamında yapılan bir araştırma göstermiştir ki Çocuk Oyun Alanlarının standartlaştırılması çocukların psiko-motor gelişimlerini sınırlandırmaktadır. Bu nedenle son yıllarda Buga 05 gibi çok farklı tasarımlarla karşılaşmaktayız.

Farhang Park

İran’da bulunan Farhang Park tasarımı mahallelinin zaman içerisindeki ihtiyacından doğuyor. Yaklaşık 20 yıl öncesinde mahalle halkının isteği üzerine mahalle içerisindeki boşluk alan koruluğa çevriliyor. Koruluğun sulanması ve bakımı mahalle halkına bırakıldığı için yıllar içerisinde mahalle halkında koruluk için bir aidiyet duygusu oluşuyor. Ancak zamanla büyüyen ağaçlar ve civardaki boş arazilerin bakımsız bitki örtüsü koruluğun bölge halkını endişelendiren karanlık bir suç mahalli olmasına sebebiyet vermiş.

Bölge için proje ihtiyacı doğduktan sonra mimarlar uzun saha çalışmaları yaparak mahalle halkının istek ve görüşlerini dikkate alarak bu güzel tasarımı üretiyorlar. Koruluk içerisine yapılan tasarım düz ve köşeli çizgileriyle İran Cahar Bag kültürünün izlerini taşıyor.

Yürüyüş alanında kullanılan lineer çizgilerin aksine parkın diğer köşesinde informal çizgileri ve rengarenk malzemeleri ile bir Çocuk Oyun Alanı tasarlanmış. Standart oyun gruplarından hiçbiri kullanılmamasına rağmen çocuklar için zevkle oynayabilecekleri bir alan inşa edilmiş. Çocuğun hayal gücünü sınırlandırmadan kendi yaratıcılığını kullanarak oyunlar oynayabileceği, denge kurmayı ve sosyalleşmeyi sağlayabileceği alanlar üretmek çocuk gelişimi açısından önemlidir.

Çocuk Oyun Parkları ile ilgili bu yazıları da beğenebilirsiniz