Hızlı Git
Karbon doğada ve atmosferde doğal olarak bulunan yaygın elementlerin başında gelmektedir.
Karbon Nedir?
Periyodik Tablo da “C” ile gösterilen bu element doğada saf, grafit ve elmas şeklinde bulunmaktadır. Birçok yapının temelini oluşturan bu element kimyasal tepkimeler sonucunda da ortaya çıkmakta ve ekosistemimize zarar vermektedir. Kimyasal tepkimeler sonucunda oluşan “C” oksijen elementi ile birleşmesi sonucunda karbondioksit gazını oluşturmaktadır.
Karbon dioksit (CO2), Metan (CH4), Hidroflorür karbonlar (HFCs) gibi içerisinde karbon bulunduran ve kızıl ötesi ışınların atmosferden geçmesini engelleyen gazlara sera gazı denilmektedir.
Karbon Nötr Nedir?
Karbon nötr ülkelerin, şehirlerin veya şirketlerin karbon salınımlarını dengeleme istekleridir.
Bölgesel ve bireysel olarak dünyamızda yaşanan iklimsel değişimlerin önünü almak için çevreci kurum ve kuruluşlar tarafınca oluşturulmuştur.
Her insanın Karbon Ayak İzinin hesaplanması gibi şehirlerin ve şirketlerin karbon emülsiyonları hesaplanmıştır. Yapılan hesaplar doğrultusunda şehirler karbon emülsiyonunu azaltacak proje ve planlamalar yapmaktadır. Ortak paydaya sahip benzer projeler yapan ve yapmak isteyen kuruluşlar CNCA “CARBON NEUTRAL CITIES ALLIANCE” platformu altında 2014 yıldan beri ortak çatıda toplanmaktadır. Bu platform; sera gazı emisyonlarını 2050’ye kadar %80 azaltmak için çalışan küresel şehirlerin bir işbirliğidir.
Karbon nötrlüğüne ulaşmak, çekirdek şehir sistemlerinde radikal, dönüştürücü değişiklikler gerektirecektir.
CNCA
CNCA (Uzun Vadeli Derin Karbon Azaltma Planlaması) kimdir, nedir?
Carbon Neutral Cities Alliance (CNCA), 2050’den önce karbonunu nötrlemek isteyen küresel şehirleri bir araya toplayan GHG (sera gazı) emülsiyonlarını azaltma hedefleridir. Şehirlerin mevcut sistemlerini karbon nötrlemek üzere değiştirecek radikal dönüşümleri ele almaktadır.
Karbon nötrlüğüne ulaşmak isteyen şehirlerin köklü değişim ve dönüşüm sürecinde ilk adımları atmasına yardımcı olmaktadır.
Şehirlerin karbon azaltmalarının planlanmasında ve uygulanmasında diğer şehirler ile yardımlaşmasını sağlamaktadır. CNCA, çevreci yaklaşımlar, analizler ve araçlar geliştirerek gelecek çalışmalar için ölçü ve metodolojilerini standartlaştırmaktadır.
Bazı Şehirlerin Karbon Azaltma Performansları:
Berlin; 1990’dan bu yana, GHG emisyonları %29 düşerken GSYİH %19 ve nüfus %1 arttı.
Kopenhag; 2005’ten bu yana, sera gazı emisyonu %31 azalırken nüfus %15 arttı ve yerel ekonomi %18 büyüdü.
Londra; 2008’den bu yana, sera gazı emisyonları %14 azaldı. 2008’den beri kişi başı karbon emülsiyonu ise % 19 azaldı.
San Francisco; 1992‘den bu yana, sera gazı emisyonları %23 azalırken, nüfus %15 arttı ve yerel ekonomide %49 artış oldu.
Sidney; 2006’dan 2012’ye kadar, sera gazı emisyonları %12 azalırken, nüfus %16 ve GSYİH %23 arttı.
Şehirlerdeki sayısal veriler de gözlemlenen değişimler, nüfus da artış meydana gelse de sera gazı emülsiyonunun düşürüldüğünü ve alınan kararların aynı zamanda ekonomiye destek sağladığını göstermektedir.
CNCA, küresel olarak karbon nötrlemek isteyen şehirler için ortak bir iletişim aracı niteliği taşımaktadır. Böylelikle üye şehirler ve üye olmak isteyen şehirlerin birbirlerine destek olmasını ,belirli kurallar çerçevesinde hareket etmesini sağlamaktadır.
Karbon Nötrlemek İsteyen Şehirler ve Çalışmaları;
Avustralya / Adelaide
İklim Değişikliği ile mücadele etmek için ilk adımlarını “Karbon Nötr Adelaide“ kampanyası ile attı. 2020 yılından 2025 yılına kadar karbon emülsiyonunu azaltmak üzere değiştirdi. Yapılan değişiklikler sonucunda “ Karbon Nötr Adelaide Eylem Planı 2016-2021” kararları alındı.
Enerji verimliliğini ve mevcut tesislerin yerine yenilenebilir enerji teknolojileri gibi girişimlerde bulundurlar. Adelaide halkının da sürdürülebilir enerji ve tüketim teknolojilerinin kullanımına destek sağlandı. Ayrıca finansal olarak güneş PV enerji sistemleri için özellikleri yetersiz üyelerine de destek sağladı. Karbon direncini artırmak ve değişikliklere uyum sağlamak için diğer üyeler ile de ilişki kurdu.
Hollanda/ Amsterdam
Amsterdam, şehrin 2050 yılı ve sonrasında herkes için sağlıklı ve kapsayıcı bir şehir olarak kalmasını sağlamak için şimdiden harekete geçiyor. Şehrin” İklime Tarafsız Programı” ile enerji kullanımının bir sonucu olarak Amsterdam şehrinde salınan CO2’yi azaltmaya odaklanmakta. Amsterdam, karbon nötr bir şehir olma yolunda, enerji sisteminin petrol, doğal gaz ve kömür gibi fosil yakıtlardan uzakta yapısal bir dönüşüm için enerji geçişine ihtiyaç duyuyor.
Amsterdam’ın emisyon azaltma hedefleri, diğer şehirlerden ziyade 2030 yılına kadar yerel trafik emisyonundan, 2040 yılına kadar da doğalgazdan arındırılmasını ele alıyor
Amsterdam” İklime Nötr Yol Haritası” ise; akıllı çevre, elektrik, hareketlilik, endüstri ve liman belediyeciliğinde geçiyor. Belediyelerde de CO2 için ayrı iklim bütçesine yer veriliyor.
Kopenhag /Danimarka
Kopenhag’a temelde karbon nötrlemek için adım atılırken en büyük hedefleri iklimdi. Kopenhag 2025 yılına kadar nüfusta %25 artış beklerken bu artışı büyüme ve gelişmeyle birleştirmek istedi. ”İklim planı 2025“ 2012 yılında kabul ederek çevreci bir şekilde büyümeyi tercih etti. Bu plan 4 temele bağlandı;
- Enerji tüketimi
- Enerji üretimi,
- Hareketlilik,
- Şehir iradesi ve girişimleri,
Enerji tüketimini %7 indirerek CO2 azaltmayı, ekonomik olarak enerji tasarrufu için emülsiyonlar en ucuz yol olarak belirlendi. Petrol ,doğal gaz ve kömür gibi yenilenemeyen kaynakların yerini yenilenebilir enerjiler ile değiştirmek en kritik hedefleriydi. Bu hedeflerini 2019 yılında açılışı yapılan çevreci enerji santral “Copenhıll” ile hedeflerine bir kısmını gerçekleştirdiler.
Kopenhag vatandaşlarının deyimiyle; “Şu anda ilerliyoruz: yeni bir biokütle yakıtlı kombine ısı ve elektrik santrali 2019’da açılacak ve birkaç rüzgar türbini daha yolda. Kopenhag’da bisiklet ile gezmek kolay ve sağlıklıdır. Ulaşımdan kaynaklanan CO2 emisyonlarının çoğu kara yolu trafiğinden kaynaklanmaktadır. Bu da karayolu taşımacılığının yeniden yapılandırılmasını emisyonları azaltmak için gerekli bir bileşen haline getirir. 2025 yılında % 75’i gezilerini yürüyerek, bisikletle veya toplu taşıma araçlarıyla yapılacaktır. Elektrik, hidrojen ve biyogazla çalışan araçlar ile hızlı bir değişiklik yapmak büyük bir zorluktur. Şehir idaresi tarafından yapılan iş yalnızca yüzde 5’i temsil edebilir.”
Toplum ve yöneticiler tarafından alınan bu kararlar çerçevesinde Kopenhag’’ın 2025’e kalmadan karbonu nötrleneceği tahmin ediliyor.
Yokohama /Japonya
Yokohama, 1859 yılında Japonya için dünyaya açılan bir limandı. 100 hanelik bir köyden, yeni kültürlere ve dünyaya açılan bir kapı olması ile teknolojik ve modern bir şehir olmaya başladı. 150 yıllık yakın tarihinde yaşanan doğal afet, ekonomik krizler ve nüfus patlamasını başarılı bir şekilde atlattı. Bugün ki Yokohama, 3,7 milyonluk nüfusuyla Japonya’daki en büyük tek belediyeli şehir haline geldi. Hızla artan yaşlı nüfus ve büyük Japonya depremi ile ilişkili enerji sorunları gibi daha da büyük zorluklarla karşı karşıya kaldı. Yaşanan bu sorunlar ve yaşlanan nüfus, CO2 emülsiyonunun azaltılması için kentsel sorunları ele almaya karar verdi. Bunun için değişimlere ve sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştirdi.
Carbon Neutral Cities Alliance” uzun vadeli vizyonu; İttifak üyesi şehirlerin 2050’ye kadar veya daha erken bir tarihte karbon nötrlüğüne kavuşacağı bunun insanlar ve işletmeler için daha fazla ekonomik refah, sosyal eşitlik, artan yaşam kalitesi ve iklim direnci sağlayacağıdır. Önde gelen şehirler tarafından karbon nötrlüğünün başarılabileceğini kanıtlayarak, diğer şehirler için tekrarlanabilir modeller ve dersler üreteceğimize küresel olarak karbon nötrlüğüne doğru bir hareket geliştireceğimize inanıyoruz.
CNCA
CNCA kuruluşuna üye olan şehirlerin yaptığı çalışmalar ve aldığı kararları https://carbonneutralcities.org/cities/ adresinden inceleye bilirsiniz.
