Kaya Bahçelerinde Kullanılabilecek 10 Bitki Türü ve Özellikleri

Şehrin stresinden uzaklaştığımız açık yeşil alanlarda bir çok bahçe tasarım örneği bulunmaktadır. Dağ bitkilerinin kullanım isteğinden doğan Kaya Bahçeleri de bu tasarımlardan biridir. Bu bitki türlerinin özellikleri ve istekleri bilinmesi kaya bahçelerinin tasarımında oldukça kolaylık sağlamaktadır. Kaya bahçesi tanımını “Kayalarla bitkilerin bir arada kullanımıyla oluşturulan genellikle çok bakım gerektirmeyen, görsel estetik açısından zengin bahçeler” olarak yapabiliriz. Kaya bahçesi taşları farklı ölçüt ve boyutlarda olabilir, kullanımları kişinin zevkine göre değişmektedir.

Kaya Bahçesi Özellikleri

Ömeroğlu (2010)’ a göre Kaya bahçeleri, çeşitli fonksiyonları, çok büyük bir alan gerektirmeden bir arada sunabilmeleriyle peyzaj tasarım projelerinde önemli bir yere sahiptir. Oldukça küçük bir arazide bile alpin bitkilerin göz alıcı, tipik örneklerini içeren bir kaya bahçesi oluşturulabilir.

Kaya bahçesi doğallıktan uzaklaşmamayı esas almıştır. Tasarlanacak arazi genellikle engebeli tercih edilip düz alana yapılacaksa toprak yardımıyla tümsekler oluşturulabilir. Kaya bahçesi tasarımında araziden sonra bitki seçimi oldukça önemlidir.

Kaya Bahçelerinin Tarihsel Gelişimi

Stites ve Mower (1990)’ a göre Kaya Bahçesi kısaca kaya ve bitkilerin oluşturduğu kompozisyonlardır. Japonlar, kaya bahçesi uygulamalarında genellikle sadece taş, kaya ve kumu sanatsal bir biçimde bir araya getirirlerken, İngiliz stilindeki kaya bahçeleri, Kaya Bahçesi terimi ile en bütünleşik olanıdır. 1800’lerde İngiltere’de alpin bitkilerin gelişebilmeleri için uygun alanlar oluşturulması fikri yaygınlaşmıştır. Alpin bahçeler fikri zamanla estetiksel kaygıların da artmasıyla gelişmiş ve kaya bahçeleri zamanla daha doğal görünümler ortaya koymaya başlamıştır (Ömeroğlu, 2010).

Kaya Bahçelerinde Bitki Seçimi Nasıl Olmalıdır?

Kaya Bahçesi bitkileri seçimi yapılırken:

• Öncelikle tercih edilecek bitkilerin iklim yapısının arazinin iklim yapısı ile uyumlu olmasına bakılmalı
• Sonrasında boylanmayan bodur türler ve çok kök yapıp diğer bitkilerin gelişimini engellemeyecek türler tercih edilmelidir.
• Aynı zamanda engebeli arazide yaşayabilecek besin ihtiyacı çok fazla olmayan kaya bahçesi tasarımı ile uyum sağlayabilecek bitkiler olmasına da dikkat edilmelidir.

Kaya Bahçelerinde Kullanılan Bitkiler

En güzel kaya bahçeleri en doğru bitkilerle oluşturulmaktadır. Dolayısıyla Türkiye’de yetişebilen, yukarıdaki özelliklere uyan, kolaylıkla temin edilebilecek 10 bitki türünü seçip özellikleriyle birlikte sizler için aşağıda sıraladık.

Kaya bahçesi bitkileri nelerdir?

Tam güneşli veya hafif gölge alanlarda daha iyi gelişme gösterir. Kuraklığa dayanıklıdır. Besin maddesi az olan topraklarda da iyi gelişme gösterir. Yaz aylarında çiçek açar. Toprağa değdiği yerden yeni kök oluşturur. bol güneşli ılıman iklim bitkisidir. Soğuğa karşı dayanıklıdır. Az sulanması gerekir.

2. Juniperus Sabina (Sabin Ardıcı)

Herdemyeşil sürünücü ve yayılıcı formdadır. Zehirli gazlardan ve rüzgardan etkilenmez. Soğuğa karşı dayanıklıdır. Her tür toprağa uyum sağlar. Bakım gerektirmez.

3. Thymus sipyleus subsp. (Dağ kekiği)

Eğimli arazilerde daha verimli olup toprak yönünden fazla seçici değildir. Akdeniz bölgesine ait bir bitki türü olmasına rağmen soğuklara karşı dayanıklıdır. Çok su gerektirmeyip yaz aylarında su ihtiyacına dikkat edilmesi yeterlidir.

4. Primula vulgaris (Çuha Çiçeği)

Sürekli yapraklı olup kış sonunda çiçeklenmeye başlar. Yaz aylarında yavaş gelişim gösterip dipten verdiği yeni sürgünlerle çoğalır. Yarı gölge serin alanları sever. Soğuğa karşı dayanıklıdır.

5. Picea mariana ‘Nana’ (Bodur Ladin)

Bodur yaprak dökmeyen ibreli bir türdür. Oldukça yavaş büyür, çok bakım gerektirmez, böcek ve hastalıklara karşı oldukça dayanıklıdır. Kaya bahçesi ağaçlarına verilebilecek güzel bir örnektir.

6. Cyclamen purpurascens (Sıklamen)

Çok dayanıklı bir bitkidir yaz aylarında ve gölgeye ihtiyaç duyup nemli humus bakımından zengin toprakları sever. Sonbaharda çiçeklenmeye başlar.

7. Sempervivum dolomiticum

Latince de ölümsüz çiçek diye adlandırılmaktadır. Sürekli olarak çoğalmaktadır. Her türü birbirinden farklı özellik taşıyıp aynı çiçekten alınan tohumla yetiştirilen çiçeğin bile yapısı farklı yapıya sahip olmaktadır. Herhangi ek besine ihtiyaç duymayıp fazla su ihtiyacı yoktur.

8. Rosmarinus Officinalis (Biberiye)

Yabani olarak büyür ve her yerde yetişebilen bir bitkidir. Güneşli yerler, ılıman iklim ister. Aşırı soğuklara dayanıklı değildir. Killi-kumlu, zengin, rutubetli toprak ister ama kuru bölgelerde de yetişir.

9. Festuca Glauca (Mavi Çim)

Güneşli açık alanlarda ve ılıman iklim koşullarında yetişir. Her tür toprakta yetişir. Hava alan kireç bakımından zengin topraklarda daha iyi gelişim göstermektedir. Orta derece sulama yeterlidir. Soğuklara ve yangına karşı dirençlidir.

10. Rosa ssp. (Minyatür Gül)

Su tutmayan hava alabilen toprakta daha iyi yetişir. Toprağın hafif nemli olması su ihtiyacı bakımından yeterlidir. İyi bakımla büyüyebilir fakat en fazla 40 cm boylanır. -12 dereceye kadar soğuğa dayanıklıdır. Kaya bahçesi çiçekleri için güzel bir örnektir.

• 

YARARLANILAN KAYNAKLAR