Hızlı Git
Ne makyaj ister gözlerim, ne de çok bir ilgi ister tenim, tatlı bir tebessüm için, yapmacıklara uzanan.
Ellerinizedir naçizane sitemim.
Bitkimiz, Asteraceae/Compositae familyasından olup sade katlı ve katmerli formda beyaz, sarı, pembe, turuncu ve kırmızı tonlarında, iri papatya benzeri çiçekleri olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Alt tarafı tüylü yaprakları pancar gibi iri parçalı veya düzdür. Kalın ve etli kökleri su durumuna bağlı olarak bir metre derine kadar inebilir.
Güney Afrika ve Asya orijinli olan Gerbera cinsinin 50 kadar türü bulunmakla birlikte, Gerbera’nın esas bilinen türü “Transvaal Papatyası” ya da “Barbetan Papatyası” adı verilen Gerberajamesonii türüdür.
Gerbera toprak isteği bakımından hassas ve seçici bir yapı özelliği gösteren tuzluluktan da yüksek derecede etkilenen bir bitkidir. Yetiştiriciliğe başlamadan önce toprak sterilizasyonu yapılmalıdır. Bu işlem buharla veya kimyasal yöntemlerle yapılabilir. Daha sonra ki evrede toprağın havalandırılması ihmal edilmemeli yeterli miktarlarda da sulanmalıdır. Ek olarak yetiştiği yerde sert bir toprak yapısının bulunması köklerinin ilerlemesini ve toprak geçirgenliğini etkileyeceği için bitki köklerinde çürümeye sebep olabilir.
Bitkimizin, yetiştirileceği bölgede bulunan taban suyu bitkinin yetiştirilmesi bakımından önem arz etmektedir. Hali hazırda bulunan taban suyunun belirli derinlikte olması bitkiye zarar vermese de daha üst kısımlarda bulunan su bitkini köklerinin çürümesine ve mantar hastalıklarının görülmesine neden olabilir. Ayrıca yetiştiriliciliğinde toprağın ısısı dış ortamınkinden daha önemlidir. Kış aylarında verim ve kaliteyi arttırır
Sıcaklık bitkimizin istek duyduğu koşulların hemen hemen en başında gelir. Sıcaklık isteği genellikle büyüme devresinde çiçek devresinden daha fazladır. Gerbera’nın sıcaklık isteği ışık koşullarına göre farklılık gösterdiği gibi aynı zamanda çeşitlere göre de değişmektedir.
Yeni dikim yapıldığında ilk zamanlar gece sıcaklığı 20-25 oC ve nem oranı %80-90 olmalıdır. Bitki gelişmeye başlayınca sıcaklık yavaş yavaş düşürülerek gece sıcaklığı 12-16 oC civarına getirilmelidir. Gündüz sıcaklığı bundan 4oC yüksek olmalıdır. Çiçek döneminde gece sıcaklığı minimum 10-14 oC, gündüz sıcaklığı ise 16-18 oC olması gerekir. Parlak ve güneşli havalarda bu sıcaklık 24oC olmalıdır.
Yaz aylarında yapılacak gölgeleme işlemi bitki verimliliğini artıracağı gibi bazı renklerin de oluşmasına imkân sağlar.
Kış aylarında da en düşük sıcaklık 10 oC olmalıdır. Bunun altındaki sıcaklıklar da bitki zarar görür. Sıcaklık ve ışık arasında dengesizlik olursa zayıf ve ince saplı çiçekler oluşur.
Gerbera Üretim Yöntemleri
Bitkimizin ıslah edilmesi evresinde genelde tohumla çoğaltma işlemi kullanılmaktadır. İç mekân için elde üretilen türlerde, dayanıklı ve daha verimli türler elde edilebilmesi için vejetatif çoğaltma yöntemleri kullanılmaktadır. Bu işlem 3 farklı şekilde gerçekleştirilmektedir.
1. Ayırma ile çoğaltma
Çok fazla üretimin söz konusu olmadığı durumlarda, 1-2 yıllık anaç bitkilerin yanlarında oluşan dip sürgünlerinin ayrılması şeklinde yapılır. Çiçek üretiminde kullanılan bitkiler yerlerinden sökülür, yavruları ayrılır, kökler kısaltılıp yapraklar seyreltildikten sonra uygun ortamlara dikilirler. Bu yöntemle bir bitkiden 3-10 yavru bitki elde edilebilir.
2. Klon ile çoğaltma
Yüksek kaliteli ve iyi gelişme gösteren bitkiler seçilir. Bu yöntem, bitkiler sökülerek veya yerlerinde uygulanabilir. Sökülen bitkilerin kökleri ve yaprakları bir veya iki küçük yaprakçık kalıncaya kadar temiz bir bıçak yardımı ile temizlenir. Hazırlanan bu bitkiler köklendirme yataklarına dikilirler. Bu şekilde bitkilerde yeni yaprak ve sürgün oluşumu teşvik edilir. Yapraksız kalan bitkiler 2-3 hafta içinde yeni yaprak ve sürgünler verir. Sürgünler 5-6 cm boyuna ulaşınca sıcaklık 18-20 oC ‘ye düşürülerek filizlerin pişkinleşmesi ve sertleşmesi sağlanır. Bu filizler 1 hafta sonra keskin bir bıçak yardımı ile ana bitkiden ayrılıp dip kısımları köklendirme hormonuna batırılarak sisleme yastıklarına dikilirler. Çelikler 2-3 hafta içinde köklenerek yeni bitki oluştururlar.
3. Doku Kültürü ile Çoğaltma
Günümüzde Gerbera için en uygun çoğaltma yöntemi doku kültürü ile çoğaltmadır. Bu yöntemle çoğaltılan bitkilerde hastalık sorunu olmadığı gibi homojen bitkiler elde edilir ve hızlı çoğaltma yapma olanağı bulunur. Bu yöntemle yapılacak üretim için sürgün uçları veya küçük çiçek tomurcukları kullanılır. Elde edilen fidecikler çevre koşullarına alıştırılarak büyütülür.
Gerbera Bakımı
1.Sulama
Gerbera’ nın yetişmesinde toprağın nemli olması çok önemlidirlakin fazla ıslak olmasından kaçınılmalıdır. Yaz ayların toprağının kurumaması için sık sık sulamalı, kış aylarında ise sadece toprak ıslatılmalıdır. Damlama sistemi kontrol kolaylığı açısından bitki için önerilen sulama şeklidir
2.Gübreleme
Gerbera tuza karşı duyarlı olduğundan aşırı gübrelemeden kaçınmalıdır. Toprak hazırlığı sırasında fosforun toprağa verilmesi kök gelişimini teşvik eder. Vejetatif gelişme döneminde de potasyumca zengin kompoze gübreler verilmelidir. Gerbera yetiştiriciliğinde başta demir olmak üzere Mn, Zn, Mg gibi mikro besin elementi noksanlığı görülebilir. Noksanlıkları belirlemek amacıyla ayda bir yaprak ve toprak analizleri yapılmalıdır. Toprağa çiftlik gübresi ilave edilecek ise gübre toprağa karıştırıldıktan sonra mutlaka sterilizasyon yapılmalıdır.
3.Yaprak Seyreltme
Bitkilerde gelişmenin hızlı olduğu aylarda yan ve orta kısımlardaki fazla sayıdaki yaşlı, kuru ve hastalıklı yapraklar alınır. Yaprak kopartma işlemi elle yapılmalı, bıçak ya da makas kullanılmamalıdır. Bu işlem çiçek kalitesine olumlu etki yapar.
4. Isıtma
Gerbera’ da kış aylarında ısıtma ile çiçek verimi ve kalitesi yükselir. Isıtma, toprağın ve havanın ısıtılması şeklinde olur. Özellikle toprağın ısıtılması köklerin daha iyi gelişmesini sağlayarak çiçek verim ve kalitesini arttırır.
Not: Bu bitkimizde yapay çiçek üreticilerinden nasibini alan türler arasında olup hatırı sayılır bir maddi kazançlar sağlamaktadır.
Daha yeşil yarınlarda görüşmek dileğiyle, saygılar…
Numan OK – Peyzaj Mimarı
