Hızlı Git
Çim bitkilerinin, sap, stolon, rizom gibi aksamlarıyla vejetatif yollarla üretilmesi mümkündür. Bu amaçla yararlanılacak teknikler sırasıyla şunlardır.
-
Serpme (Stolonlama) Dikim
Çim bitkilerinin makasla biçilerek, elle yolunarak veya koparılarak toplanmış olan toprak üstü bitki organları ve özellikle stolonları 5-7 cm boyutlarında kesilerek küçük parçalara ayrılır. Bu parçalar dikilecek toprak üzerine m²’ye 40-50 gr hesabıyla serpilir. Toprak üzerinde ünüform dağılması sağlanan bitki materyali üzerine 0,5-1 cm kalınlıkta toprak (kapak harcı) serpilerek hemen sulamaya geçilir. Sap ve stolon parçaları toprak ve atmosfer sıcaklığına göre, dikim ve sulamaların başlamasından 1-3 hafta sonra köklenme ve sürgün oluşumunu tamamlar. İki ay sonra alan tümüyle çim örtüsüne kavuşur. Diğer uygulamalara göre daha hızlı ve etkili olan bu yöntemin olumsuz yönü, çalışmalar sırasınbda fazlaca bitki materyaline (çeliğe) gereksinim duyulmasıdır. Ancak sürgün ve kök üreterek hızla büyüyen çim bitkileri, düzenli bakım yapıldığı sürece, kısa zamanda alana yayılır ve üniform, kaliteli bir yeşil örtü oluştururlar. Bu teknik, stolonların üzerine atılacak kapağın özenle hazırlanması durumunda daha başarılı sonuç vermektedir.
-
Sıra veya Ocak Dikimi
Bu teknik, anaç tarlasından temin edilen çeliklerin 8-10 cm derinlikte ve 15-20 cm aralıklarla açılmış çizilere sıralar şeklinde dikilmesi işleminden oluşur. Sıralar arasında bırakılacak mesafe azaldıkça alan daha kısa sürede çimle kaplanır. Dikim işlemi çeliklerin yarısı toprak içinde, yarısı dışarıda kalacak şekilde gerçekleştirilir. Daha sonra çizinin sağı ve solundaki toprakların düzleştirilmesi gerekir. Çizilerin açılması için küçük alanlarda çapa veya çepinler, geniş alanlarda ise traktörle çekilen çiziler, çizi tırmıkları vb. araçlar kullanılabilir.
Materyalin kısıtlı olduğu durumlarda ise, alanda 25×25 cm, 30×30 cm veya daha geniş ölçülerle açılacak ocaklara dikim yapılması da Ocak Dikimi adlandırılan benzer bir tekniktir. Ocak açmak için özel makinelar, çapa, çepin, plantuvar burgu vb. araçlar kullanılması da olasıdır.
-
Köklü Bitkiler İle Üretim (Ayırma Yöntemi)
Stolonla tesisin aksine bu yöntem gelişmiş çim örtüsünden alınan köklü bitki parçalarının dikimi ile gerçekleştirilir. Bu yöntem eski bir çim örtüsünün yıpranmış veya ölmüş noktalarının tamirinde çok yaygın kullanılır. Ayrıca küçük ev bahçelerinin tesisinde başarılı sonuçlar verir. Kuvvetli köksap veya stolnlarla (sülüklerle) gelişen Agrostis, Cynodon, Poa, Festuca türlerinde başarılı olan bir tesis şeklidir.
Kaliteli bir bitki örtüsünden getirilen bitkiler köklü fideler halinde parçalanarak 10-15 cm sıra arası ve üzeri mesafe ile dikilir.Yıpranan alanların veya küçük ölü noktaların tamirinde, gelişmiş bitki örtüsünden sökülen 2-3 kardeşli köklü bitkiler kullanılır. Kısa aralıklarla dikilen bu bitkiler hızla gelişerek boşlukları kapatır. Küçük bahçelerde ve yıpranmış alanların tamirinde başarılı sonuçlar veren bu yöntem geniş alanların çimlendirilmesine uygun değildir.
-
Çim Parçalarıyla Dikim
Bu yöntem anaç tarlalardan çimin 5-10 cm köklü ve topraklı olarak sökülmesi ve yine 30 x 30 cm veya 40 x 40 cm mesafelerde açılan ocaklara 15-20 cm² yüzeyli (prizmatik) parçalar halinde dikilmesidir. Toprak hazırlığı ve ocak açma işlemleri aynı olan bu yöntemde de ocaklar kısa mesafelerle açılıp, sık dikim yapıldığında, alan daha kısa sürede çim örtüsüyle kaplanmakta ve genellikle çimlendirilecek alan yüzeyinin 1/30 – 1/10’u oranında çim parçalarına gereksinim duyulmaktadır.
Büyük alanlarda çim parçalarının makinelerle yapılan dikim işlemi, küçük alanlarda elle yapılmakta, dikimden sonra toprak bastırılarak ve sulanarak, çim materyalinin toprakla daha iyi temas etmesi ve köklerini geliştirip toprağa sıkıca tutunması da sağlanabilmektedir. Bu tekniğin en çok uygulandığı çim türlerinin başında Zoysia Japonica’dır.
Uygulamalar ve araştırma sonuçları; tohumla ekime nazaran çelik, vb. materyalin dikimi ile yeşil alan oluşturma işlemlerinin daha pahalı olduğunu göstermektedir. Ancak dikim, daha hızlı iyi bir yeşil örtü elde etmeyi sağlamaktadır. Buna ek olarak, tohum vermeyen veya canlı tohum üretmeyen çim türlerinin çoğaltılması da, zorunlu olarak dikimle yapılmaktadır.
