Hızlı Git
Sağlıklı, rahat ve sürdürülebilir bir hayat için yapılan araştırmalar; her geçen gün daha fazla önem kazanmaktadır. İlaçlara alternatif olarak; tıbbi ve aromatik bitkilerin isimlerini daha sık duyar olduk. Günümüzde onlarca türünün iç ve dış ticarete konu olduğu tıbbi ve aromatik bitkiler kimya, kozmetik, ilaç, gıda sektörlerinde dikkat çeken kullanım alanlarına sahiptirler. Bitkilerdeki kimyasal içeriklerini tedavi edici, sağlık koruyucu ve zindelik arttırıcı özelliklerinden dolayı insanlar ve hayvanlar tarafından keşfedilmiş ve yönelim sağlanmıştır. Bu yönelimle hekimlik görevi üstlenen insanlar ortaya çıkmıştır. Bir açıdan fitoterapi de diyebileceğimiz bu yönelim hem çok eski hem çok başarılı sonuçlar alınmış bir yoldur.
Aslında yüzyıllar öncesine dayanan bir öyküsü mevcut.
Tarihsel çağlara ait yazılı belgeler tıbbi aromatik bitkilerin Asur, Mısır, Babil, Eski yunan gibi uygarlıklarda, hastalıkların tedavisi rahatlatıcı, zindelik kazandıran özellikleri ve yaydıkları hoş kokulardan yararlanma ve ölülerini mumyaladıkları bitkilerden yararlandıklarını göstermektedir.
M.Ö 2000’ li yıllara ait papiruslarda 450 kadar hastalığın kaydedildiği ve bitkilerle tedavi yöntemlerinin de kaydedildiği belirlenmiştir. Ayrıca Kuzey Irak Şanudar mağarasında kazılarda bulunan ve bir şamana ait olduğu düşünülen mezarda; civanperçemi, kanarya otu, gülhatmi, peygamber çiçeği, ebegümeci ve deniz üzümü gibi bitki türlerin bulunduğu tespit edilmiştir. Ölülerin gömülmeye başlanıldığı dönemlerde ölülerin tekrar dirileceği inancıyla sonraki hayatında tedavi amacı ile koyulduğu tahmin edilmektedir. Günümüzde 60 bin yıl öncesine ait bulunan ‘şimdilik’ bitki-insan ilişkisinin ilk kanıtı olarak kabul edilmektedir.
Aromatik Bitkiler, Hazırlanış ve Faydaları
Ben size tıbbi ve aromatik bitkilerin; rahatlatan, kısmi tedavi edici çayların yapıldığı aromatik kısmından bahsedeceğim. Bitkisel çaylar; bitkilerin, baharatlarının veya diğer bitki materyallerin sıcak suda infüzyonundan veya kaynatıldıklarında yapılan içeceklerdir.
Kafein içermeyen bitkisel çayların sayısız faydası bulunmaktadır. Bu aromatik bitkilerin bir kaçını inceleyelim;
ADAÇAYI
Adaçayı latince “İyileştirmek” anlamına geldiğini biliyor muydunuz?
Kan şekerini düşürmeye yardımcı olan bu bitkimiz; sakinleştirip stresi azaltmaya yardımcı oluyor. Boğaz ve bronşit belirtilerinin azalmasına yardımcı oluyor. Yapımı içinse taze ya da kurutulmuş ada çayı yapraklarının üzerine kaynar su ilave edip bekletilmektedir.
ZENCEFİL ÇAYI
Bir parça taze ya da kurutulmuş zencefili kaynatıp içtiğinizde ne mi olur? Vücuttaki iltihabın atılmasına ve bağışıklığın güçlenmesine yardımcı olur. Kendisi bir kök bitkisidir. Kök bitkisi olduğu için soğuk suya ekleyip belli süre kaynatıp içmek gerekebilir. Taze olarak ise bal, limon ile karıştırılıp yenilebilir.
PAPATYA ÇAYI
Uyku problemi yaşayanlar için birebir bir çaydır. Sakinleştirici ve yatıştırıcı özelliği büyük oranda etkilidir. Ayrıca iltihap tedavisi için özellikle diş eti iltihaplanmasının temizlenmesine tavsiye ediliyor.
Hazırlanması ise 2-3 yemek kaşığı kurutulmuş papatya bir demliğe koyup yaklaşık yarım litre su ile kaynatıp süzdükten sonra tüketebilirsiniz.
ROOİBOS ÇAYI 
KIRMIZI ÇALI BİTKİSİ
ROOİBOS ÇAYI
Çok ismini duymadığımız bu bitkimiz güney Afrika da yetişen kırmızı çalı bitkisinden elde edilen yapraklardan oluşuyor. Kötü huylu diye tabir edilen kötü kolesterolü düşürmede etkilidir. “Rooibos Çayı”nın kemik yoğunluğunda artış sağladığı yapılan çalışmalarla ortaya çıkmıştır.
Rooibos çayının tüketimi için öncelikle bir fincan su kaynatılır. 2-4 dk arası dinlendirilir. Su ılıklaşmaya başlayınca; 1 tatlı kaşığı rooibos çayı suya atılır. 5 dk demlendikten sonra tüketilebilir.
EKİNEZYA ÇAYI
Papatyagillerden olan bu bitkimiz bağışıklık dostudur. Papatya gibi iltihapların azaltılmasında etkin rol oynuyor. Boğaz ve akciğerde oluşabilecek hasarın en aza indirgenmesine yardımcı oluyor.
Tüketimi papatya çayı ile aynıdır.
MATCHA ÇAYI
Kendisi Japon çayıdır. Adını Türkiye’ de yeni duymaya başlıyoruz. Yeşil çayın bir benzeridir. Ödem söktürücüdür. Yeşil çaya göre antioksidan etkisinin çok daha fazla olması matcha çayının popüler olmasının sebebidir. Yeşil çaydan bir farkı da toz olarak bulunması ve sıcak suya karıştırılmasıdır. Matcha çayının içeriğinde çok az miktarda da olsa kafein bulunmaktadır. Daha enerjik hissedilmesine ve dikkat toplamaya yardımcıdır.
LİMON OTU ÇAYI 
LİMON OTU(MELİSA OTU)
LİMON OTU ÇAYI
Yiyecek ve içeceklere tat vermek amaçlı kullanılan limon otunun birçok kullanımı mevcuttur. Limon otunun maksimum fayda sağlamak için çay olarak tüketimi önemlidir. Limon otu çayının kalp, damar hastalıklarında iyileştirici olarak kullanılabiliyor. Tabii ki doktor kontrolünde kullanılması önemlidir.
Sakinleştirici etkisinin görüldüğü limon otu çayının düzenli ve kararında tüketilmesiyle kaygı azaltıcı etkisi görülmüştür. Kuru halde temin ettiğimiz limon otunu 1 su bardağı suya 1 çay kaşığı limon otu olacak şekilde kaynatıp 8-10 dk demlenmesini bekleyerek tüketilebilir.
MEYAN KÖKÜ ÇAYI
Meyan; Avrupa ve Asya da yetişen boylu bir bitkidir. Kökü ise derinlerde bulunur. İlaç sanayinde de kullanılmaktadır.
Meyan kökünün insan vücuduna faydası çay olarak tüketildiğinde; Sindirim ve solunum problemlerinin rahatlamasına yardımcı olur. Balgam söktürücü olarak kullanımı da mevcuttur.
Meyan kökü çayı hazırlamak için 3 bardak suyun içine 3 tatlı kaşığı meyan kökü karıştırılıp kaynamaya bırakılır. Daha sonra soğutulup tüketilebilir.
YERBA AĞACI YAPRAĞI (MATE) 
MATE ÇAYI
MATE ÇAYI
Yine az duyduğumuz ama son yıllarda popülaritesi artmakta olan çayımız; Mate. Yerbo ağacının yapraklarından elde edilmektedir. Güney Amerika da yetiştirilen bu çayımızın faydalarında bir o kadar da fazladır. Mate yaprağında A, C, E, B1, B2, B3 ve B5 vitaminleri ile klorofil, kalsiyum, manganez, demir, selenyum, potasyum, magnezyum, fosfor ve protein yapı taşı olan 15 farklı aminoasit türü bulunmaktadır. Büyük bir antioksidan kaynağıdır, zayıflama ve kilo kaybı rolüne yardımcı olur. Sinüsleri açmada etkilidir. Alerjilerinin hafifletilmesine yardımcı olur. Fakat yine sınırlı tüketimi önemlidir. Kalp çarpıtışı ve tansiyon sorununu tetikleyebilir.
Hafif acımsı bir tadı vardır. O yüzden kaynamış ve biraz ılımış suyun içine demlenerek içilebilir.
IHLAMUR
Ve son olarak çok bildiğimiz kokusu bile insana iyi gelen çayımız. Ihlamur ağacının mis kokulu çiçek ve yaprakları toplanarak elde edilir.
İçeriğinde bulunan kimyasallar (flonoidler) terletici ve idrar söktürücü etkileriyle vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olur.
Geçmişten bugüne soğuk algınlığının giderilmesi için medikal ilaçların yanı sıra takviye olarak kullanılır. Boğaz ağrısı, bronşit gibi hastalıklarda göğsü yumuşatmak amacı ile bal eklenerek tüketilir. Hiç rahatsızlığımızın olmamasına karşın ıhlamur neredeyse milli içeceğimiz olmuştur. Yine kaynamış su üzerine eklenerek demlenmesi beklenir ve afiyetle tüketilir.
Tabii ki bitki çaylarını 1-2 bardaktan fazlası sakıncalı olabilir. Doktor kontrolünde ve abartıya kaçmadan tüketmek en faydalı olanıdır. Atalarımızın söylediği gibi ”Her şeyin azı karar, çoğu zarar”.
