Su canlıların yaşaması için hayati öneme sahiptir. En küçük canlı organizmadan en büyük canlı varlığa kadar, bütün biyolojik yaşamı ve bütün insan faaliyetlerini ayakta tutan sudur. Dünyamızın %70′ini kaplayan su, bedenimizin de önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Su, insan yaşamında bu kadar önemli bir yere sahipken, fazlası bazen yapılar ve bitkiler için büyük sorunlar oluşturmaktadır. Bu sorunları çözmek için kullanılan yöntem ise drenaj sistemleridir.
Drenaj Nedir?
Drenaj sistemleri düz yada eğimli arazilerde yapı çevresinde veya arazi yüzeyinde toprak koşullarının kötü olduğu ve suyun toprağı çekmediği noktalarda oluşabilecek suları, bu alandan uzaklaştırmak amacıyla toprak altından yapılan imalatlardır. Eğimli arazilerde drenaj problemlerini çözmek daha kolaydır. Genelde doğal yollarla çözülebilir. Ancak düz araziler için bu durum geçerli değildir. Eğer düz arazilerde toprak yapısı istenilen düzeyde suyu çekemiyorsa, alandan suyu uzaklaştırmak doğal yollarla genelde yapılamaz. Bu durumda drenaj sistemi ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.
Drenaj Sistemlerinin Önemi
Fazla su, yapılar için de, alanda yetişecek olan bitkiler için de çok ciddi problemlere yol açmaktadır. Yapılarda drene edilmemiş su genellikle yalıtım problemleri ortaya çıkartırken, bitkilerde kök çürümesine ve hatta bitki ölümlerine yol açmaktadır. Bu nedenle bu problem çizilecek olan drenaj projesi ve güzel bir planlama ile çözülmelidir. Genellikle plansız ve arazinin durumu düşünülmeden kara düzen yapılan drenaj çözümleri istenilen sonuçları bize vermemektedir.
Drenaj Uygulaması Nasıl Yapılır?
Suyun doğal yöntemlerle alandan uzaklaştırılamadığı durumlarda, toprak en az 40 cm derinlikte, ve 40 cm genişlikte projelendirme doğrultusunda kazılmalıdır. Yapı kenarlarında ise, temel kotunun en az 40 cm altına inip drenaj hatları oluşturulmalıdır.. Kazılıp proje doğrultusunda açılan kanallar içine en az 10 cm yüksekliğinde dere çakılı veya mıcır tabakası sermek gerekmektedir. Bu 10 cm mıcır alanın üzerine drenflex borular döşenmelidir. Bu borular genellikle sarı renkte ve delikli borulardır. Üzerindeki delikler sayesinde, suyu kendi bünyesinde toplayabilme potansiyeline sahip borulardır.
Drenflex boruları suyu akıtmak istediğimiz yöne doğru yaklaşık %1 eğimle döşenmelidir. Bu eğimi verebilmek için toprak kazılırken veya mıcır serilirken mutlaka eğim hesaplanarak işlem yapılmalıdır. Ayrıca Borular döşenmeden önce mutlaka drenaj keçeleri ile sarılıp, telle bağlanmalıdır. Çünkü bu keçe ile borumuzu sarmazsak zaman içerisinde borumuzun içerisine yabani otlar, ağaç kökleri, pislikler dolmaya başlar ve drenaj borusunun işlevini kaybetmesine sebep olur.
Boru döşeme işlemi de tamamlandıktan sonra, boruyu örtecek kadar mıcırla bu boru tamamen kapatılmalıdır. Yani bu boru tamamen mıcırın içinde kalmalıdır. Daha sonrasında kalan kısım toprak ile kapatılmalıdır. Bu toprak yüksekliği en fazla 15 cm olması gerekmektedir. Toprak seviyesi arttıkça suyun mıcıra kadar inip drene olabilmesi sıkıntılı olabilir.
Drenaj hatları, genel anlamda kolay yapılabilecek imalatlardır. Fakat genel anlamda maliyetlerden kaçmak amacıyla göz ardı edilen bir unsurdur. Fakat alan eğer düz ise, kesinlikle alana drenaj hattı çekilmesi gerekmektedir. Hem yapısal anlamda, hem de bitkisel anlamda daha gerçekçi uygulamalar için bu çözüm kesinlikle işe yarayan bir çözümdür. Bu nedenle bu sistemler mutlaka projelendirilme aşamasında düşünülmelidir. Sonrasında ekstra maliyetler harcamaktan sizi kurtaracaktır. Özellikle uygulamaya başlamadan önce her tasarımcının dikkat etmesi gereken en önemli unsur fazla suyun tahliyesi konusunda olmalıdır. Alanda kullanılacak olan bitkilerin su ihtiyaçları doğrultusunda sonrasında ilave sulama sistemi uygulaması yapılarak, bitkilerinize yeterli su vermiş ve yapılarınızı yoğun sulardan kurtarmış olursunuz.
O boruların üstü açık mı kalacak üzerine malzeme atılmayacak mı nasıl suyu dışarıya tahliye edecek ?
Delikli mi borular delikli olsa bile üzerine toprak atıldığında o delikler kapanmayacak mı ?
Borular, toprak altında toplayıcı kanallara bağlanarak suyun tahliyesini gerçekleştirirler. Deliklerin toprak ile dolmaması için mıcır ve keçe kullanılır. Bu iki malzeme de geçirimlidir. Drenaj sisteminde sıkıntı oluşturmaz.