Hızlı Git
Parklarda sıkça gördüğümüz, görmekle kalmayıp; piknik, sohbet, dinlenme gibi amaçlarla kullandığımız ve adını ”kamelya” olarak duyduğumuz genellikle ahşaptan yapılan mekanların isminin gerçek sahibinin hiç de bu eylemlere uygun olmadığını görünce biraz şaşırabilirsiniz.
Herkesin yanlış yaptığı şeyi sen doğru yaparsan, herkesin yaptığı doğru, senin yaptığın yanlış olur.
Fyodor Mihayloviç Dostoyevski
Dostoyevski’nin sözü, bu konu için biraz abartılı olsa da benzer konularda yapılan yanlışlara bu sözle değinmek istedim. Örneğin; İlkokulda, alfabedeki harflerin seslerini nasıl çıkarmamız gerektiğini öğrendik. ”K” harfini ”Ke” sesiyle çıkardık. Fakat günümüzde TDK derken te-de-ke değil de te-de-ka olarak telaffuz ediliyor. Çünkü herkes bu haline alışmış ve doğru telaffuz unutulmuş durumda ve bu kuruma te-de-ke diyen birisini duyduğumuzda da muhtemelen yanlış söylediğini düşünürüz. Kamelya da tıpkı bu örnek gibi doğru bilinen ve sıkça kullanılan yanlışlardandır.
Kamelya adıyla duyduğumuz bu mekanların asıl ismi ”Kameriye” dir. Gazebo, çardak gibi isimlerle de anıldığı olmaktadır. Kamelya ise Latincesi Camellia olan bitkinin ismidir. Hatta biraz daha ileriye gidersek; Kamelya, aslında neredeyse herkesin her gün tükettiği, soğuk havaların vazgeçilmezi ”Çay” dır.
Theaceae (Çaygiller) familyasına ait Camellia cinsinin en önemli türleri aşağıdaki gibidir.
- Camellia cuspidata,
- Camellia granthamiana,
- Camellia japonica,
- Camellia reticulata,
- Camellia saluenencis,
- Camellia sasanqua,
- Camellia sinensis
Bu türler içinden süs bitkiciliğinde en çok kullanılan tür Camellia japonica olup, çay yapımında kullanılan tür ise Camellia sinensistir. Gelin bu iki önemli türü daha yakından tanıyalım.
Camellia japonica
Taksonomi
- Alem: Plantae (Bitkiler)
- Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı Tohumlular)
- Sınıf: Magnoliopsida (İki Çenekliler)
- Takım: Ericales
- Familya: Theaceae (Çaygiller)
- Cins: Camellia japonica
Camellia Japonica’nın Genel Özellikleri
- Kış gülü olarak da anılan Camellia japonica, anavatanı ABD olmamasına rağmen ABD’nin Alabama eyaletinin resmi devlet çiçeği seçilmiştir.
- Genellikle 1,5- 6 metre boylanır.
- Anavatanı Japonya, Çin ve Koredir.
- Herdem yeşildir.
- Çiçekleri beyaz, pembe , kırmızı ve sarı renkte olabilmektedir.
- Kamelyalar direkt güneşi sevmez ve onlar için kısmi gölgeli yerler en uygun yerlerdir.
- Ocak ve Mart aylarında çiçeklenir.
- İyi drene edilmiş, organik, biraz asidik topraklarda ve gölgede yetiştirilmelidir.
- Tohum, çelik, aşı ve daldırma yöntemleri ile üretilebilmektedir.
Camellia sinensis
Camillia japonica ve Camellia sinensis aynı aileden geldikleri için taksonomileri aynıdır. Yetişme istekleri benzerlik gösterir. Aynı şekilde üretiminde de tohum, çelik, aşı ve daldırma işlemleri uygulanabilir. Camellia sinensis, Camellia japonicadan farklı olarak:
- Camellia japonica gibi süs bitkiciliğinden ziyade çay yapımında kullanılır.
- 9 metreye kadar boylanabilmektedir.
- Çiçek rengi sadece beyaz olabilmektedir.
- Tıbbi kullanımda ise yaprakları; Astım, göğüs anjini, periferik damar hastalığı ve koroner arter hastalıklarının tedavileri için kullanılmaktadır.
- Camellia sinensisten üretilen çayların antioksidan etkisi vardır.
Çayın anavatanı Hindistan ve Çin olup, bu konuda ülkemizdeki ilk ciddi girişim ise 1888 yılında yapılmış olup Çin’den getirilen çaylar Bursa’ya ekilmiştir. Fakat ilk girişim başarısızlıkla sonuçlanıp 1892 yılında tekrarlanmıştır. 1940 yılında ise ilk çay işletme atölyesi kurularak günümüze ulaşması sağlanmıştır.
Çay; Siyah, yeşil ve oolong olmak üzere 3 farklı şekilde üretilmektedir. Aynı zamanda Camellia sinensis bitkisinin bir varyetesinden beyaz çay üretildiği de bilinmektedir. Bu farklı tarzda üretilen çayların renklerinin ve tatlarının farklı olmasının sebebi ise üretim sırasındaki kurutma işleminin uzunluğuna ve yöntemine bağlı olarak yapılan oksidasyon işlemidir.
Bu yazıda, oturma elemanı olarak bildiğimiz kamelyanın aslında sofralarımıza kadar gelen bir bitki türü olduğunu gördük. Yazıyı okumadan önceki ve sonraki bilgilerinizde bir değişiklik oldu mu? Siz kamelyayı ne olarak biliyordunuz? Yorumlarınızı bekliyor ve sağlıklı günler diliyoruz.
KAYNAKÇA
- Üstün, Ç., & Demirci, N. (2013). Çay Bitkisinin (Camellia Sinensis L.) Tarihsel Gelişimi Ve Tıbbi Açıdan Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi.
- https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay_(bitki)#:~:text=%C3%87ay%20(Camellia%20sinensis)%2C%20%C3%A7aygiller,%C3%BCretmekte%20kullan%C4%B1lan%20bir%20tar%C4%B1m%20bitkisi.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Camellia_japonica
- https://chado.com.tr/cayin-tarihi/
- www.freepik.com