Hızlı Git
Nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşme ile birlikte doğal kaynaklarımız hızla tükenmektedir. Kaynak tüketimi artarken, çevreye verdiğimiz zarar da artmaktadır. Evimiz olan dünyada, iklim değişikliği, kuraklık, salgın vb. olumsuz olguların gelişmesi ile birlikte çoğu ülke ekolojiye destek olmak adına çevre dostu, ısı, enerji ve su gibi kaynaklardan tasarruf edebilen sistemlerin olduğu yapılar tasarlayarak, yeni yaşam mekânları oluşturmaya başladı. Bunlardan biri de Pasif Evler’dir.
Pasif Ev (Passive House) Nedir?
Pasif evler, ekolojiye destek olan, ısı ve enerji kaynaklarının tüketimini azaltmaya yarayan, enerji verimli, çevre dostu yapılardır. Ekonomik ve ergonomiktir. Ayrıca bu evlerde kullanılan sistem konut gibi yapıların yanında, okul, ofis ve süpermarket gibi yapılar içinde kullanılabilmektedir.
Pasif Ev Kavramı Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Pasif ev kavramı Almanca “Passivhaus” kelimesinden gelmektedir. Fikir, 1988’de Bo Adamson ile Wolfgang Feist tarafından ortaya çıkarılmıştır ancak fikrin temelleri 1970’lere dayanmaktadır. İlk örnekleri Kuzey Amerika’da az enerji tüketen yapılar inşa etmeye çalışan inşaatçıların çalışmalarına dayanmaktadır. İlk tasarımlarda amaç güneşi ısı kaynağı olarak kullanmaktı.
1990 yılında ilk pilot projeler Almanya – Darmstadt’da uygulanmaya başlandı ve kullanıcılar tarafından ilgiyle karşılandı.
1996’da çevre dostu olan bu evleri teşvik etmek ve yapıların yapımında denetimi sağlayabilmek adına Dr. Wolfgang Feist tarafından Darmstadt’ta Passivhaus-Institut (İngilizce: Passive House Institute) kuruldu. Bu bağımsız araştırma enstitüsü, pasif ev kavramının geliştirilmesinde önemli bir rol oynadı.
Pasif Evlerin Tasarım İlkeleri Nelerdir?
Pasif evlerin, tasarım ilke ve ögeleri açısından incelendiğinde birçok avantajı olduğu görülmektedir. Bunlardan bazıları aşağıda verilmiştir.
- Ekoloji ve Sürdürülebilirlik açısından çevre dostu bu evlerin amaçlarından biri de son derece birincil enerji kullanması ve herhangi bir çevresel zarara neden olmadan tüm gelecek nesillere yeterli enerji kaynağı bırakmasıdır.
- Pasif ev kavramı, sıcak ve soğuk aylarda, ekonomik ve ergonomik inşaat maliyeti ile birlikte maksimum konfor düzeyini bir araya getirmektedir.
- Normal yapılara oranla daha az enerji tasarrufu yapar. Az miktarda enerji kullanarak ısıtma ve soğutma yapar.
- Yüksek miktarda yalıtım sağlar ve geri dönüştürülebilir enerji entegrasyonuna sahiptir.
- Yüksek performanslı ve yalıtımlı pencere, kapı sitemleri kullanılmaktadır. Pasif evler, güneye bakan üçlü veya ikili camlar vasıtasıyla güneş enerjisini toplayarak, hemen ya da ileride kullanılmak üzere saklamaktadır.
- Çevre kirliliği ve sağlık üzerindeki olumsuz etkileri mümkün olduğunca minimum tutmaktır. Sigara vb. kötü kokuların emilimini sağlarken, daha az toz oluşumu oluşturur. Böylece alerjik reaksiyonların oluşmasını engeller.
- Yapı içerisindeki pencere ve diğer şeffaf alanlardan içeri sızan güneş ışınlarını, aydınlatma ve elektrikli cihazlardan yayılan ısıları, bina içerisindeki insanların vücut ısısını tutarak yeniler ve pasif enerjiye katkı sağlar.
Dünya’dan Pasif Ev Örnekleri
1) Bambu Evi (Bambou House) – Fransa
Karawitz Mimarlık tarafından 2009 yapılan tasarım, enerji kaybını sınırlandırmak için kuzey tarafından kapatılan ve güneş ışığından yararlanmak için güneyde açılan çift yüzlü pencereleri olan ve enerji tasarrufu sağlayan bir tasarımdır.
Bu proje, Fransa’daki en iyi performansa sahip düşük tüketimli pasif ev olarak adlandırıldı. Ayrıca Fransa’daki PHI “Passivhaus Institut” sertifikasını alan ilk tasarım olma özelliğine de sahiptir.
2) Equinox Pasif Evi (The Equinox Passive House) – Bulgaristan
Doğa ile denge içerisinde olan küçük bir pasif evdir. Güneş hareketini izleyebilen ve çevre ile hassas bir etkileşime giren mütevazı ama sofistike bir mimari yapı ortaya konmuştur.
Güneyde muhteşem deniz manzarasına sahip ve güneş enerjisini bünyesine aktarırken kuzeyden gelen rüzgarlar ile de enerji üretimini desteklemektedir. Yerel bitkilerle oluşturulan yeşil çatı, tüm evi kaplayarak % 95 oranında peyzaj onarımı sağlar.
Geri dönüştürülebilen ve güneş panelleri ile entegre havalandırma sistemi pasif ısıtma ve soğutma sağlamaktadır. Yüzme havuzu, yaz aylarında güneş kolektörlerinden gelen ekstra gücü kullanmaktadır. Ayrıca yağmur suyunun toplanmasını ve atık suyun yeniden kullanılmasını zorunlu kılan bir sisteme de sahiptir. Küçük biyoaktif atık su arıtma ünitesi ile atıkları kuru biyo-kompost ve sulama suyuna dönüştürmektedir.
3) Hudson Pasif Ev Projesi (The Hudson Passive Project) – ABD
Hudson Pasif Projesi, BarlisWedlick Architects tarafından prototip olarak tasarlanmış ödüllü bir tasarımdır. New York Eyaletindeki ilk sertifikalı pasif ev olmuştur ve enerji verimliliğinde ulusal rekor kırmıştır.
Hudson Pasif Projesi, konut mimarisinin enerji tasarrufu potansiyelini gösteren yarının evi prototipi olan bir enerji tasarrufu projesidir. Tasarım, zanaat ve teknolojinin birlikte kullanıldığı bir projedir. Kırsal çevresiyle güzel bir uyum sağlayan üç yatak odalı, iki banyolu pasif bir evdir.
Ülkemizde ilk Pasif ev Antalya’da kurulmuştur. Enerji şirket sahibi olan Halil Şevik, projesini ilk olarak kendi evinde uygulamıştır. Her ne kadar ülkemizde maliyeti biraz daha fazla olsa da bu uygulamanın gelecek yıllarda yaygınlaşabileceği düşünülmektedir.
KAYNAKÇA
ArchDaily. “Passive House / Karawitz Architecture”, https://www.archdaily.com/84165/passive-house-karawitz-architecture , Erişim Tarihi: 11.01.2021.
Archello. “Equinox House”, https://archello.com/project/equinox-house , Erişim Tarihi: 11.01.2021.
Austrotherm. “PE Nedir? Neden Önemlidir?”, https://www.austrotherm.com.tr/bilgi-servisi/pasif-ev-nedir-neden-oenemlidir , Erişim Tarihi: 09.01.2021.
Austrotherm. “PE Ne Kazandırıyor?” https://www.austrotherm.com.tr/bilgi-servisi/haberler/pasif-ev-ne-kazandiriyor , Erişim Tarihi: 09.01.2021.
Ekolojist.net. “PE Kavramı Hakkında Merak Edilenler” , https://ekolojist.net/pasif-ev-kavrami-hakkinda-merak-edilenler/ Erişim Tarihi: 09.01.2021.
Ekolojist.net. “Türkiye’de İlk Defa PE ile Enerji Tasarrufu”, https://ekolojist.net/turkiyede-ilk-defa-pasif-ev-ile-enerji-tasarrufu/ , Erişim Tarihi: 11.01.2021.
GN Yapı. “PE”, https://www.gnyapi.com.tr/pasif-evler-nedir/ , Erişim Tarihi: 09.01.2021.
Passipedia. “What is a Passive House?”, https://passipedia.org/basics/what_is_a_passive_house , Erişim Tarihi: 09.01.2021.
Wikipedia. “Passive House.” , https://en.wikipedia.org/wiki/Passive_house#Passive_solar_design_and_landscape , Erişim Tarihi: 11.01.2021.
URL1: http://shrinkthatfootprint.com/7-stunning-passive-houses
URL2: http://shrinkthatfootprint.com/7-stunning-passive-houses
URL3: https://passiv.de/en/02_informations/02_passive-house-requirements/02_passive-house-requirements.htm
URL4: https://www.gnyapi.com.tr/pasif-evler-nedir/
URL5: https://www.austrotherm.com.tr/bilgi-servisi/haberler/pasif-ev-ne-kazandiriyor
URL6: http://www.karawitz.com/projects/maison-bambou/
URL7: http://www.karawitz.com/projects/maison-bambou/
URL8: http://www.karawitz.com/projects/maison-bambou/
URL9: http://www.karawitz.com/projects/maison-bambou/
URL10: http://www.karawitz.com/projects/maison-bambou/
URL11: https://www.ace-cae.eu/architecture-in-europe/bulgaria/bulgaria-solar-equinox-house/
URL12: https://www.ace-cae.eu/architecture-in-europe/bulgaria/bulgaria-solar-equinox-house/
URL13: https://www.ace-cae.eu/architecture-in-europe/bulgaria/bulgaria-solar-equinox-house/
URL14: https://www.ace-cae.eu/architecture-in-europe/bulgaria/bulgaria-solar-equinox-house/
URL15: http://hudsonpassiveproject.com/images.html
URL16: http://hudsonpassiveproject.com/images.html
URL17: http://hudsonpassiveproject.com/images.html
URL18: http://hudsonpassiveproject.com/images.html
