Dört Mevsim Yüzümüzü Güldüren Kış Bahçeleri

Yapıların her geçen gün daha fazla büyüyen ölçekleri, çiçek ve toprak kokularının yerini alan egzoz kokuları ve masmavi gökyüzünü karartan hava kirliliği…

Kış bahçeleri terimini, yapılaşmanın artmasıyla ve doğaya dokunma imkanımızın giderek azalmasıyla beraber daha sık duymaya başladık. Özellikle büyük şehirlerde günlerimizi;  kalabalığın arasında, binaların gölgesinde ve her gün daha fazla azalan yeşil alanın arasında geçiriyoruz.

Bu yoğun yaşamın beraberinde getirdiği stresi ve yorgunluğu atmak için, evimizde kendi zevkimize ve kullanım ihtiyacımıza göre tasarlayabileceğimiz kış bahçeleri yardımımıza koşarak, hayatımıza kaliteli bir yaşam alanı katmaktadır. Kış bahçeleriyle beraber günlük yaşantımıza motivasyonu ve enerjiyi dahil edebilir, zevkimize uygun bitkileri hayalimizdeki dekorasyonla bir araya getirebiliriz. Umarım evlerimizde oluşturabileceğimiz kış bahçeleri ve beraberinde getirdiği çiçek kokuları; sevgiyi, iyiliği ve tüm güzellikleri hayatımızda tutmamıza yardımcı olur.         

Mahesh Yogi’nin dediği gibi;

“Sevgi çiçek kokusu gibi yayılır ve tüm güzel şeyleri size çeker.”

Kış bahçeleri gerek ihtiyaç gerek sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber günümüzde popülerliğini korusa da, kış bahçelerinin oluşum süreci çok daha eski zamanlara dayanmaktadır.

Kış Bahçelerinin Tarihsel Süreci

İnsanların doğa ile iç içe olma fikri çok eski tarihlere dayanmaktadır. Tarih kitaplarında geçen ilk kış bahçesi örnekleri milattan önce 600’ lü yıllara kadar uzanmaktadır. Daha sonra elverişli olmayan dış hava şartlarından korunarak, kapalı mekânlarda bitki yetiştirme fikri; ilk olarak Yunanlılar, Mısırlılar, Çinliler ve Japonlar’da görülmüş olsa da bu düşünceyi asıl geliştiren Romalılar olmuştur. Romalılar bitkilerini olumsuz hava koşullarından korumak için, kış bahçesi ağaçları kullanarak kapalı özel alanlar oluşturmuşlardır.

Daha sonra 16. ve 17. yüzyılda Avrupalılar daha sanatsal ve estetik görünümlü kış bahçeleri tasarlama sürecine geçmiştir. Özellikle o dönemde kraliyet ailesinden olan Kraliçe Anne döneminde, havaların ısınmasıyla beraber uygun bitkiler ve bahçe mobilyaları kapalı mekânlara taşınıp, misafir ağırlama odaları olarak kullanılmaya başlanmıştır. O yıllarda henüz gelişmemiş olan teknoloji nedeniyle sıcak havalarda geniş pencereli ve taş duvarlı olan kış bahçeleri yapının dışında kullanılmıştır.

Türk Toplumunda Kış Bahçesi Örnekleri

Türk toplumunda kış bahçeleri uygulamalarına ise Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılın ilk yarısında başlanmıştır. Diğer devletler gibi Osmanlı Devleti de kış bahçelerini ilk dönemde bitki yetiştirmek, bitkileri olumsuz dış koşullardan korumak için kullanmıştır. Kış bahçelerinin Osmanlı da ilk bilinen örneği Maslak Kasırları içinde bulunan “limonluk”tur. Dolmabahçe Sarayı’ndaki Camlı Köşkün üst katındaki limonluk, Yıldız Sarayı’nda yer alan 5 kış bahçesi de bu dönemin tasarımlarına örnektir.

• 

• 

Dilerseniz evlerimizden çıkamadığımız bugünlerde Maslak Kasırları içinde bulunan kış bahçelerini, bu videodan izleyebilirsiniz.

Günümüzde Kış Bahçesi Dekorasyonu

19. yüzyıl ile beraber modern kış bahçesi tasarımları günümüzdeki şeklini almaya başlamıştır.

Teknolojinin gelişmesiyle beraber kış bahçelerinde; geniş pencereler ve taş duvarlar yerini cam tasarımlara bırakmıştır. Kış bahçesi yapımı için kullanılacak cephe, kullanım amacına göre büyük önem taşımaktadır ancak gelişen teknolojiyle beraber istenilen alana korunaklı mekanlar oluşturulabilmektedir. Ayrıca artık sadece yapı dışında değil, yapı içinde de birçok yerde kış bahçesi tasarımı mevcuttur.  Bununla beraber kış bahçelerinin kullanım amacı değişkenlik göstermiştir. Eski çağlarda kış bahçeleri ile bitki yetiştirmek ve bitkileri olumsuz hava koşullarına karşı korumak amaçlanırken, günümüzde evlerimize estetik bir dokunuş katarak biraz olsun özlemimizi azaltarak doğayı yakınımıza taşımak amacıyla yapılmaya başlanmıştır. Bu durum kış bahçesi detay tasarımında tasarlanmalıdır.

• 

• 

• 

Kış bahçeleri yaşama ve dinlenme ihtiyacımızı giderdiğimiz her alanda tasarlanabilmektedir. Yapının dışında, balkonumuzda, çatı katımızda keyifli zaman geçirmek için tasarladığımız alanların yanı sıra; çalışma alanı, mutfak, banyo ve yatma alanı, yüzme havuzu gibi birçok aktiviteyi gerçekleştirdiğimiz mekanlarda da kullanılmaktadır.

• 

• 

• 

• 

• 

Kış Bahçesi Dekorasyon Önerileri

Kış bahçesi dizayn edilmek istenilen yere ve fonksiyona göre şekillendirmelidir.

Çalışma alanı, mutfak ve yüzme havuzu gibi alanlarda; dış mekan ile iç mekan arasındaki bağlantının kopmamasını sağlamak için daha geniş ve ferah camların yer aldığı, gün ışığından maksimum düzeyde faydalanabileceğimiz alanlar oluşturulmalıdır. Ancak banyo ve yatma alanı gibi mahremiyetin korunması gereken tasarımlarda, buzlu camlar ve perdeler kullanılmalıdır. Çalışma odasını bir kış bahçesine çevirmek istiyorsak daha açık tonların hakim olduğu, beyazın yoğunlukla kullanıldığı mobilyalar seçmek motivasyonu arttırmak için olumlu olacaktır.

Mutfakta ise kırmızı renginin iştah açısı etkisinden faydalanabiliriz. Mutfak ile birleştirilen kış bahçelerinde koku probleminin yaşanmaması için gerekli havalandırma önlemleri alınmalıdır.

Kullanım alanlarına göre detaylı dekorasyon örnekleri ve kış bahçelerinde kullanabileceğimiz bitki türlerini (kış bahçesi bitkileri), kış bahçesi fikirleri yazı dizisinin sonraki yazılarında sizlerle paylaşacağım. İyi okumalar diliyorum, teşekkür ederim.

Faydalanılan Kaynaklar:

1. yandex.com.tr/gorsel
2. http://katlanircambalkonsistemleri.blogspot.com/2010/04/kis-bahcesi-tarihcesi.html
3. Arık , A.N (2020). Müstakil konutlarda kış bahçelerinin iç mekan olarak değerlendirilmesi. Yüksek lisans Tezi. İstanbul: MSGSÜ
4. Durmuş, K. (2006). Yüksek yapılarda kış bahçesi tasarımı. Yüksek lisans tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Fen bilimleri enstitüsü
5. Uysal F.T. (1997). Kış bahçeleri ve tasarım ilkeleri. Yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen bilimleri enstitüsü.