Hızlı Git
İşte saksılardan dikey bahçelere, kaya bahçelerinden çatı bahçelerine kadar pek çok yerde karşılaştığımız sedumlar!
Eski çağlardan bu yana bazı köy evlerinin çatıları sedumlarla kaplı olduğundan ülkemizde aynı zamanda damkoruğu ismiyle de bilinmektedirler. Birçok renkte bulunan sedumlar bünyesinde 500 botanik türü barındırmaktadır. Dekoratif ve zengin görüntüsüyle kaya bahçelerinin vazgeçilmezi haline gelmiş, bu yüzden taş bahçesi incileri de denilmiştir.
Sedumların GENEL özellikleri
- Herdem yeşil veya yarı herdem yeşil çok yıllık bitkilerdir.
- Yaprakları etlidir ve çeşitli formlara sahiptir. Etli yaprakları sürgün üzerine kiremit şeklinde dizilmiştir.
- Toprak sürgünleri ile yayılan sedumlar tam güneşli veya hafif gölgeli alanlarda iyi gelişim göstermektedirler.
- Soğuğa ve sıcağa dayanıklı bitkilerdir.
- İyi drene edilmiş besin maddesi yönünden fakir topraklarda yetişirler.
- Su istekleri fazla değildir.Bu yüzden sulama yapmadan önce toprağın kuru olduğundan emin olmalısınız. Fazla su bitkinin çürümesine sebep olur.
- Kuraklığa dayanıklı bitkilerdir.
- Ayırma ve çelikle üretilirler.
- Dikim; ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde 20-30 cm ara ile yapılmalıdır.
- Yapraklarının uçları kış aylarında kırmızı renge döner.Bunun sebebi yetersiz güneş ışığı ve soğuk havadır.
- Toprak değişimi yapılırken kaktüs gübresine de ihtiyaç duyduklarından en az iki senede bir kaktüs gübresi de kullanılmalıdır.
- Toprağın aşırı nemli olması mantar hastalığına sebep olur.
Yaygın olarak bilinen 6 sedum türü
Sedum album – Beyaz Damkoruğu
- 5-15 cm boyunda, çok yıllık,kırmızımsı gövdeye sahip,yarı odunsu bir bitkidir.Gevşek kümeler halinde büyüyen Sedum album’ların tüysüz ve kırmızı renkli yaprakları 6-12 mm uzunluğunda sarmal dizilişli ve silindirik-yumurtamsı şekle sahiptir.
- Yaz aylarında açan çiçekler yıldız şeklinde bazen beyaz bazen pembe renktedir.
- Sürünücü gövdeleri toprağa değdiği yerde kök oluşturabilir.Kireç bakımından zengin,kumlu ve geçirgen topraklarda iyi gelişim gösterir.Su istekleri azdır.
- Çelik ve ayırma ile üretilir.
- Yer örtücü bitki olarak saksılarda,duvar üzerlerinde,kaya bahçelerinde,teraslarda ve mezarlıklarda kullanılırlar.
Sedum acre L. – Acı Damkoruğu
- 5-12 cm boylarında,herdem yeşil,çok yıllık,grift formda ve sık dokuludur.Yaprakları kısa,karşılıklı,sapsız ve yoğundur.Küt uçlu yapraklar biber gibi acı bir tada sahiptirler.
- Yaz aylarında açan çiçekler 5 taç yapraklı yıldız şeklinde ve sarı renktedir.Güçlü kök sistemi ve dipten çok sayıda dallanma yeteneği sayesinde iyi bir yer örtücüdür.
- Bol güneşli ve ılıman yerlerde iyi gelişim gösterirler.Kumlu,kireçli ve zengin toprak isterler.Yaz aylarında az su verilmeli;kış aylarında ise su tamamen kesilmelidir.
- Çelik ve ayırma ile üretilir.
- Refüjlerde,eğimli alanlarda,kaya bahçelerinde ve duvar üzerlerinde kullanılırlar.
Sedum spurium – Kırmızı Damkoruğu
- Çok yıllık,herdem yeşil, 10-15 cm boyunda sürünücü gövdeli otsu bitkilerdir.Yaprakları açık yeşil-buzlu yeşil renkte,2 cm uzunluğunda ve ters yumurta şeklinde karşılıklı dizilmişlerdir.
- İlkbahar – Yaz aylarında açan çiçekler parlak pembesi kırmızı renkte ve 15-30 sayıda demet şeklindedirler.Görüntüsü itibariyle gösterişli olduklarından gruplar halinde kullanıldıkları zaman daha çok dikkat çekerler.
- Ilıman ve bol güneş alan yerlerde;toprak bakımından ise her türlü toprakta iyi gelişim gösterirler.
- Güçlü kök sistemi ve kısa sürede alan kaplama özelliği sayesinde iyi ve gösterişli bir yer örtücü bitkidir.
- Çelik ve ayırma ile üretilir.
- Kaya bahçelerinde,refüjlerde,mezarlıklarda,teraslarda,park ve bahçelerde büyük gruplar halinde kullanılırlar.
Sedum reflexum – Sarı Damkoruğu
- 15-20 cm uzunluğunda,herdem yeşil,çok yıllık otsu bitkilerdir.Sarmal dizilişli yaprakları yeşil veya donuk mavimsi renktedir.
- Sarı renkteki yaz aylarında açan çiçekleri 5-7 taç yapraklı ve kokusuzdur.
- İyi drene edilmiş taşlı topraklarda,bol güneşli ılıman yerlerde yetişirler.
- Yaz aylarında az su verilmeli,kış aylarında ise su tamamen kesilmelidir.
- Çelik ve ayırma ile üretilir.
- Mezarlıklarda,kaya bahçelerinde ve geniş alanlarda yer örtücü bitki olarak kullanılırlar.
Sedum spectabile – Anne Çiçeği
- 35-40 cm kadar boylanabilen,çok yıllık,dikine büyüyen gövdeye sahip otsu bir bitkidir.Yaprakları 5-7 cm uzunluğunda,ters yumurta şeklinde karşılıklı dizilmiş,parlak donuk mavimsi yeşil renge sahiptir.
- Yaz aylarında açan çiçekleri pembe renktedirler.
- Çok dayanıklı bir tür olan sedum spectabile -20 derece soğuklara da,yaz sıcaklarına da direnç gösterirler.
- Kumlu ve geçirgenli topraklarda kireçli topraklara göre daha çok iyi gelişim gösterirler.Bol güneş ve ılıman yerleri severler.
- Ayırma ve tohum ile üretilirler.
- Balkonlarda,teraslarda,duvar süslemelerinde ve kaya bahçelerinde kullanılırlar.
Sedum sieboldi – Üç Başlı Damkoruğu
- Zayıf gövdeli,herdem yeşil,yayılıcı kırmızı renkli otsu bir bitkidir.Üçlü halkalar halindeki yapraklar 1-3 cm uzunluğunda tüysüz,sapsız ve açık yeşil renktedirler.
- Sonbaharda dal uçlarından top şeklinde pembe çiçekleri açar.
- Bol güneşli ve ılıman yerleri;kumlu geçirgen toprakları severler.Ayrıca düzenli ve az su verilmelidir.
- Ayırma,tohum ve çelik ile üretilirler.
- Kaya bahçelerinde,teraslarda, çiçek tarhlarında ve duvar üzerine sarkıcı bitki olarak kullanılırlar.
