İstanbul Göztepe 60. Yıl Parkı

29 Eylül 2021 3647 kez okundu Okuma süresi: 7dk, 31sn

Hızlı Git

Göztepe milli parkı yakın bir zaman önce dinlenmek için arayışa girdiğimde tesadüfen keşfettiğim bir park olmuştu. Kısıtlı bir zamanda, kaliteli vakit geçirmiştim. Parkın detaylarını paylaşmadan önce, ilk izlenimlerinden bahsetmek istiyorum . Yol sirkülasyon çözümleri ulaşılabilir bir sistem üzerine tasarlanmış, göz alıcı yoğun bir çiçek bahçesi ve parkın her noktasında bitkisel tasarımın ön planda tutulması, aynı zamanda fonksiyonlarla olan ilişkisi parkı farklı kılan önemli faktörlerden biri olmuştur. Tasarım aşamasında kullanılan fonksiyonların kendi içlerindeki çözümleri ile parkın üst ölçek entegresi daha güçlü olabilirdi, diyerek parkın detaylarına geçelim.

Konum Ulaşım ve Tarihçesi

İstanbul’un Anadolu yakası Kadıköy’de bulunan Bağdat Caddesi ve sahil yolu arasına konumlandırılmış, hem kara hem deniz yoluyla kolay bir şekilde ulaşımı olan, ücretsiz giriş yapabileceğiniz parklar arasında yerini almıştır.

Cumhuriyetin 60. Yıl şerefine 1983 yılında açılmış, 2013 yılında tematik bir park halinde tekrar tasarlanmıştır. Park alanı toplam alanı 80.475 m2’ye sahipken 53.142 m2 ile büyük bir bölümü yeşil alana ayrılmış Anadolu yakasının en güzel parkları arasında ilk sıradadır.

Parkta Neler Yapabiliriz?

Park görsel açıdan zengin bitki popülasyonu, farklı fonksiyon kullanımları ile her yaş grubuna hitap eden, sosyal etkileşimi sağlayan, kullanıcıların yeşil alana duyulan özlemini ve sosyal aktivitelerini karşılayabilecekleri bir parktır.

Parka giriş yaptığınız andan itibaren mis kokulu yaseminler sizi karşılıyor. Yaseminler dairesel köprü geçişleri ile oluşturan yönlendirici etkisiyle de parkın odak noktalarından biri olmuştur.
Park içerisinde; gül ve lale bahçeleri, barok bahçe, biyolojik gölet, yürüyüş yolları, fitness alanı, çocuk oyun alanları, müzikli kuru havuz alanı, bisiklet yolları, tenis kort alanı, açık yeşil alanlar, dinlenme alanları ve meydanları ile aktif ve pasif alanların varlığı hem çocukların hem de yetişkinlerin tercih ettiği gözde olan park arasında yerini almıştır.
Kamp sandalyeniz ve kahvenizi alıp aileniz ve arkadaşlarınızla birlikte hafta sonu göl kenarında piknik yaparak keyifli vakit geçirebilirsiniz. Parkta dumanlı piknik yasak olduğu için hazırlıklarınızı dumansız pikniğe uygun olarak yapabilirsiniz.
1000 m2 lik doğal gölet etrafında kullanılan bitkisel tasarım, mantar temalı objeler, ahşap bir köprü, gölet içerisine doğru uzanan ahşap oturma alanı, kuş sesleri ve su kaplumbağaları eşliğinde huzuru yakalayıp birçok fotoğraf çekebilirsiniz.
8.600 M2’lik alan için ayrılmış gül bahçesinde kendinizi Dubai’deki mucize çiçek bahçeleri kadar olmasa da birçok renge sahip güllerin tür ve çeşitliliğini görebilirsiniz. Kendi içerisinde başlıca keşfedilmesi gereken bir bahçedir. Alanın başlangıç noktasından bitiş noktasına kadar alana hakim 21 m2 formal yapısı ile kademeli bir süs havuzu, beton pergola detaylarına entegre edilmiş mis kokulu yaseminler, belirli aralıklarla tekrar eden dinlenme alanları ile parkın etkileyici yerlerinden biri olmuştur.
Park içerisinde kulaklıklarınızı takıp müzik eşliğinde uzun soluklu bir yürüyüş yapabilirsiniz.
Parkın meydanın kuru havuz olarak değerlendirilmiş toplam 1.250 m2 dir. Etrafında yine dairesel formla uyumlu dairesel oturma elemanları müzikli ve ışıklı su gösterileriyle hareketli bir alan oluşturulmuştur. Anne ve babaların çocuklara eşlik edebilecekleri eğlenceli bir oyun alanıdır.
Yetişkinler ve sporseverler için klasik fitness ekipmanları ve tenis kort alanlarında aktivitelerinizi yapabilirsiniz.

Bu yazı da ilginizi çekebilir: GARDENS BY THE BAY: Singapur’un Çılgın Projesi

Tasarım Detayları

Park alanlarının peyzaj alanları donatı elemanlarının bakımları çevre temizliği bakım ve kullanıcılar tarafından sağlıklı bir şekilde kullanımı, personellerin özverili olarak çalışmaları ile süreklilik ister. Bu noktada parkın içerisinde bulunan Anadolu Yakası Park ve Bahçeler Müdürlüğü Ek Hizmet Binasının varlığı gerekli olan bakım çalışmalarının yanı sıra kontrol ve denetimin sürecinin de takibi kolaylaştırmıştır.
Parka birçok noktada giriş verilmiş olup ana girişler zayıftır, merdiven ve engelli rampaları çözümler yapılmıştır. Girişler ulaşım kolaylığı sağlarken güvenlik ve kontrol noktasında tehdit edici bir unsur olmuştur.
Parkın genelinde kullanılan malzemelerin seçimleri alana özgü tercih edilmiş ve kullanılan fonksiyonlara uygun olarak yapılmıştır. Formal ve informal bitkilendirmeler ile birlikte kullanılan farklı yapıdaki banklar alanda hem işlevsellik hem de estetik açıdan kullanılmıştır.
Çöp kovalarının seçimleri beton ve ahşap olarak iki farklı şekilde kullanılmış, talebi karşılayacak sayıda yeterli olarak konumlandırılmıştır.
Yaya yollarının en önemli tamamlayıcı olan bitkiler bu noktada yönlendirici etkisi ve sert zeminlerinin kırıcısı olarak görsel tamamlayıcı bir etki oluşturmuştur.
Parkta toplam 3.350 m2’lik alana sahip iki adet çocuk oyun alanı bulunmaktadır. Parkın doğu girişine yakın olan park gemi konsepti ile tasarlanmış, bitkilerin çocuk oyun elemanına dahil edildiği şimşir (Buxus sempervirens) sevimli tırtılın renkli ayaklarıyla sıra dışı bir oyun alanı olarak uygulanmıştır. Parkın meydanına yakın olan bölgedeki çocuk oyun alanında ise zeminde yer alan oyun gurubu, trombolinler, tırmanma, salıncaklar, köprüler, kaykaylar, zıpzıplar, oyun evleri, renkli epdm kullanımı ile enerjinin yüksek tutulduğu bir çocuk parkı tasarlanmıştır.
Park için özel tasarım olan renkli balıklar ile oluşturulmuş dairesel akvaryumlar dinlenme alanları eşliğinde kullanılmış kullanıcılara farklı bir atmosfer hedeflenirken, dört mevsim kullanımının olmaması alanın görselliğini olumsuz olarak etkileyen bir handikap olmuştur.
Çalı grubu bitkilerin kullanılarak oluşturulan labirentler yeşil ve beyaz çakıl taşlarıyla desteklenerek estetik bir görüntü oluşturulmuştur. Mevsimlik çiçekler Atatürk çiçeği, begonya, lale, mini kadife, sardunya vb. türler kullanılırken ağaç gruplarından geniş yapraklı ve ibreli grup bitkilerin bulunduğu çoğunlukta kayın, kızılçam, meşe, sarıçam, zeytin, ladin, oyalar ihtişamı ile parkın yeşil alan doluluk ve boşluk dengesi sağlanmıştır.
Yeşil alan içerisine dahil edilen mevsimlik çiçek dikimlerinin yapıldığı bitki kasaları ve çim tepeleri de alana ayrı bir hareketlilik katmıştır.

Bu yazı da ilginizi çekebilir: Biyomimikri: Tasarımda Doğadan İlham Alma Akımı

Kent Park Tasarımlarında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kentlerdeki park tasarımları nasıl olmalı, nelere dikkat edilmeli, başarılı kent parklarında planlama ve yönetim vb. birçok başlık sıralayabiliriz. Konuyla ilgili birkaç önemli noktaya değinmek istiyorum.

Parklar kentsel alanların vazgeçilmez ve en önemli bileşenleridir. Başlangıç aşamasından; tasarım, uygulama ve bakım aşamalarının hepsini bir bütün olarak ele alıp, süreç yönetimi profesyonel olarak yürütülüp kaliteli kent parkları hedeflenmelidir. Günümüzde özellikle metropol kentlerde yaşayan insanların yeşil alan ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve çevre kalitesini artırıp, sürdürülebilirliğinin gözetildiği kente kimlik kazandıran parklar olmalıdır. Günümüzde yapılan uygulamalardan gözlemlediğimiz kadarıyla, yapısallardan arta kalan boşluklara yapılan bilinçsiz ağaçlandırmalar ile yapılan park alanlarıdır. Oysaki kentsel büyük veya küçük ölçeklerde yapılan bütün projeler doğa dostu, sosyal, fiziksel ve kültürel aktiviteleri içeren ekolojik dengeyi ve sosyal yaşamı destekleyen projeler olarak düşünülüp uygulanmalıdır. Gelecek yıllardaki kent parklarının projelendirilmesi konusunda kentlerin içine tasarlanmış parklar yerine, parklar üzerinden inşa edilen kentlerin daha sağlıklı olacağını düşünüyorum.

Biz peyzaj mimarlarının üzerine büyük görev ve sorumluluklar düşmektedir. Gelmiş olduğumuz bu noktada her şeyden önce artık geleceğimizi düşünerek değil, bugünü düşünüp geleceğimizi planlayarak ilerlemeliyiz.