Hızlı Git
Sanayi ya da ticaret bölgelerinden bahsettiğimizde aklımıza çoğunlukla kalabalık ve yapay ortamlar gelse de son zamanlarda peyzaj mimarlığında gelişen yenilikçi ve doğa dostu tasarım anlayışları ile oldukça sürdürülebilir çalışma alanları tasarlanmaktadır. Şehirlerimizin geleceğine dair olumlu gelişmeleri ve örnekleri sizlerle paylaşmak için bugünkü yazımızda Mapletree Business City’nin Çin’de ve Singapur’da yer alan merkezlerinden ve peyzaj tasarım yaklaşımlarından bahsedeceğiz. Alanında uzman ekipler tarafından tasarlanan ve kent içerisinde bir orman veya doğal yaşam alanları yaratmayı hedefleyen bu tasarımlar aynı zamanda ofislerde çalışan kişiler için sosyalleşebilecekleri bir ortam sunmaktadır.
Mapletree Business City
Mapletree Business City (MBC) olarak adlandırılan iş merkezinin Çin’in Şanghay kentinde yer alan merkezi hem çok uluslu hem de büyük yerli şirketlerin hızla artan ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır. Şanghay alışveriş bölgesi, Güney Tren İstasyonu, Hongqiao Ulaşım Merkezi ve Uluslararası Havalimanı’nın yakınında bulunan Mapletree Business City, havaalanının bir parçası gibi haline gelerek adeta bir havaalanı şehrine* dönüşmüştür.
*Havaalanı Şehri: Orijinali Aerotropolis olan bu terim havaalanının etrafında toplanmış bir şehir veya kentsel alanı tarif etmektedir.
Peyzaj Tasarımı
Projenin peyzaj tasarımı Çin’de yer alan uluslararası bir peyzaj ofisi olan DLC – Design Land Collaborative tarafından hazırlanmış ve proje 2018 yılında uygulanmıştır. Projenin merkezinde iki koldan birbirine bağlanan ve gölgelik alan sağlayan bir yükseltilmiş bir yaya köprüsü yerleştirilmiştir. Bu köprünün üzerinde ise bölgeye özgü mevsimlik çiçekler ve doğal otlarla köklenen, ortamı renkli bir şerit şeklinde çerçeveleyen ve içerisinde 50’den fazla bitki türünün kullanıldığı geniş yeşil çatılar bulunmakta ve alt kotta yer alan bahçelere doğru bir manzara sunmaktadır. Çeşitli çok yıllık çiçekler ve yerel otlar, mevsimlik Ginkgo ve Akçaağaç türleri ile çerçevelenen çayırlar, ilkbahar ve sonbahar boyunca bitkilerin sarı ve kırmızı renkleri ile canlı bir kombinasyon oluşturur.
Slow Green Konsepti
Tasarım ofisinin açıklamalarına göre projenin peyzajında vurguladıkları Slow Green (Yavaş Yeşil) konsepti ile kahverengi, sarı ve kırmızı renklerinin çeşitli dokuları ile kış dönemi de dahil olmak üzere yıl boyunca farklı mevsimlerde doğal olarak var olan yapraklar, sürgünler, meyveler ve tomurcukların güzelliği anlatılmaktadır.
İş, eğlence ve yaşam tarzı için birbirine bağlı bir merkez oluşturan MBC, ofislerini şehrin merkezinde ve toplu taşıma ağlarına yakın bir yere yerleştirmek isteyen şirketler için ideal, iyi planlanmış bir ortam sunar. MBC’nin modern işletmeler için ön plana çıkmasında sahip olduğu geniş kamusal alanlar, eko-gölet, yemyeşil doğal peyzaj, sanat enstalasyonları, oyun alanları, performans alanı, civardaki parklara bağlanabilirlik ve çeşitli toplu taşıma noktalarına kolay erişilebilirlik gibi özellikleri de etkili olmuştur. Maple Business City’nin çevresel açıdan sürdürülebilir peyzaj tasarımı, hem mimarinin hem de peyzajın ekolojik rolünü ve önemini de sergilemektedir.
Mapletree Business City II
İkinci kısımda ise MBC’nin Singapur’un batısında yer alan merkezini inceleyeceğiz. Mapletree Business City II olarak adlandırılan bu bölgenin peyzaj tasarımı Shma Designs tarafından gerçekleştirilmiştir ve toplamda 35.000 m2’lik bir alana yayılmaktadır. Öncesinde beton yüzeyle kaplı olan ve çok katlı depo ile işgal edilen bu alan, zaman içerisinde değişen taleplere göre yeniden şekillendirilmiştir. Mevcut deponun yıkılması ve modern bir iş yerine dönüştürülmesiyle birlikte ekolojik ve sosyal değerleri desteklemek amacıyla yeşil alanların oluşturulması ile bu proje ortaya çıkmıştır.
Ekolojik Orman
Proje alanının yakınında yer alan Kent Ridge Park Doğa Koruma Alanı ile proje arasında bir bağlantı kurmak amacıyla bir ekolojik koridor tasarlanmıştır. Otoparkların ve çatıların üzerinde yer alan bu ekolojik koridor bir çeşit karşılama alanı olarak da görev almaktadır. Ayrıca, alanda bulunan ofis binaları arasındaki kesişim noktasında yer alan bu koridor bir çeşit orman ekosistemi de oluşturmuştur. Bu orman içerisindeki toprağın ortalama derinliği 1,8 metre olacak şekilde planlanmıştır, bunun en önemli nedeni alana yerleştirilen ağaçların rahatça büyümelerine olanak sağlamak ve böylece orman fikrini desteklemektir. Alınan bu karar ile proje alanının %70’i yeşil alan ile kaplanmıştır.
Bitkisel Tasarım
Projenin bitki materyali seçiminde uzun ömürlülük de gözetilerek bölgeye özgü türler tercih edilmiştir ve bunun için Kent Ridge Park içerisinde bir araştırma yapılmıştır. Bitkisel tasarımdaki ağaçlar gerçek bir orman dokusu oluşturmak adına rastgele olacak şekilde ve değişen boylarda yerleştirilmiştir. Ek olarak, oluşturulan bu alana derin bir orman hissi vermek için ise bölgeye özgü çeşitli çalı kompozisyonlarından faydalanılmıştır. Böylece, çiçek açan ve meyve veren ağaçların ve çalılıkların çeşitliliği oluşturulan bu ormanı kelebekler, yusufçuklar, kuşlar ve diğer vahşi hayvanlar için yaşam alanı olarak geliştirmeye yardımcı olmaktadır. Proje, biyolojik çeşitlilik için de oldukça önemlidir.
Yağmur Suyu Yönetimi
Proje için çeşitli mekanlar yaratacak ve yaya sirkülasyonu ile aktiviteler için cep boşluklarını tanımlayacak şekilde şekillendirilen yapay höyükler oluşturulmuştur. Projeyi mühendislik açısından değerlendirirsek, oluşturulan bu yapay höyükler yağmur suyu yönetimi için de oldukça etkili olmaktadır. Hâkim rüzgâr yönüne paralel olacak şekilde yerleştirilen bu höyükler ile proje alanı içerisinde aktif bir yaya akışı da sağlanmıştır. Sadece estetik bir amaçla oluşturulmayan bu höyüklerin diplerinde biyolojik hendekler oluşturulmuş ve böylece yağmur suyunun katmanlardan yavaşça aşağı süzülerek temizlenmesi hedeflenmiştir.
Bir sonraki aşamada ise filtrelenerek süzülen yağmur suyu en alt noktada yağmur suyu toplama tanklarında depolanır ve proje alanının sulamasında tekrar tekrar kullanılır. Suyun depolandığı bu tanklar hesaplanırken 7 günlük su tutma kapasitesi gözetilmiştir. Nispeten nemli ve yağmurlu olan Singapur adası için yağmur suyu kontrolü sistemi su tasarrufu açısında yeterli olmaktadır.
Doğa ile İletişim
Hem patika boyunca uzanan açık hava oturma alanları hem de höyüklerin tepelerindeki sakin ortamlar, sadece kendi aralarında değil, aynı zamanda doğa ile etkileşimi teşvik etmek için yaratılmıştır. Bir köşeye önerilen yeşil amfi tiyatro ise düzenlenen etkinlikler ve gösteriler sırasında büyük katılımcı buluşmalarına hitap etmek amacıyla önerilmiştir. Etkinlik dışı günlerde ise ziyaretçiler için sessiz bir oturma alanı olarak kullanılabilir. Bu peyzaj tasarımı, ofis çalışanlarının mümkün olduğunca doğa ile iletişim kurma, mola aralarında dışarı çıkmaları, sosyalleşmeleri, ortak çalışmalar ve yaratıcı etkinlikler organize etmeleri konusunda teşvik etmektedir. Böylece, tipik ofis aktivitelerini dış mekâna taşınmakta ve çalışanlar için farklı bir deneyim sunulmaktadır.
Proje içerisindeki yeşil alanlar kenarda kalmak yerine yapıların altından devam etmektedir. Yapıların gölgesinde kalan kısımlarda ise ormanın uzun vadeli büyümesini sağlamak için mümkün olduğunca gölgeye dayanıklı yerel türler seçilmiştir.
Rekreasyon Olanakları
Tüm bu özelliklere ek olarak proje, futsal (salon futbolu) kortundan basketbol sahasına, dış mekân fitness alanından jogging rotasına kadar değişen rekreasyon programlarını ile çeşitli su bitkileri ve balıklara yaşam ortamı sunan ekolojik gölet ile birleştirmektedir. Tüm bu özellikler Mapletree Business City II’yi benzersiz bir yaşam, çalışma ve oyun ortamı haline getirmektedir.
Sonuç
Sonuç olarak, bir ‘kentsel vahşi yaşam’ ya da kent içerisinde doğal bir alan yaratmak için yakınındaki doğa rezervinden ilham alan doğa dostu bir tasarım oluşturulmuştur. Bu peyzaj tasarımı ile, aynı zamanda kentsel vahşi yaşam içerisinde çeşitli ortak çalışma alanları ile eğlence tesisleri barındıran ve insanların sosyalleşmelerini sağlayan bir ortam sunmaktadır.
Kaynaklar:
1- Mapletree Business City açıklama ve görseller: https://landezine.com/maple-tree-business-city-by-dlc/
2- Mapletree Business City II açıklama ve görseller: https://landezine-award.com/mapletree-business-city-ii/
