Hızlı Git
Sanayi Devrimi’nin küresel açıdan toplumları nasıl etkilediğini ve özellikle sanayileşmenin liman bölgelerinde aktif bir geçmişe sahip olduğunu Sugar Beach ve Rosa Luxemburg Gardens yazılarında incelemiştik. Zamanında birçok sanayi kolu için tercih edilen bölgelerin bir süre çok aktif kullanıldıktan sonra terk edilmesi oldukça sık karşılaştığımız bir durumdur. Birçok peyzaj mimarı ve tasarımcı, bu alanların geri dönüştürülmesi ve sosyal yaşama kazandırılabilecek yaşanabilir yerler olması için çeşitli fikirler ortaya koymaktadır. Avustralya’nın Sidney şehrinde bulunan ve Darling Limanı’na yakın bir noktada kurulan eski demir yolu raylarının toplumun kültürel ihtiyacını karşılamak amacıyla yeniden dönüştürülmesi de The Goods Line’ın hikâyesini oluşturmaktadır.
Tasarımcılar
The Goods Line gibi post endüstriyel bir alanın geri dönüşüm projesi Aspect Studios ve CHROFI Architects‘in ortak çalışması sonucu gerçekleştirilmiştir. Sidney Limanı Kıyı Yönetimi tarafından talep edilen bu proje ile 1854 yılına kadar yük trenleri için kullanılan endüstriyel bir alanın canlı bir kamusal alana dönüşümü hedeflenmiştir. İnsanların mekânla iletişim kurma şekillerine yaratıcı çözümler getirmeyi hedefleyen Aspect Studios, küresel düşünme biçimleri ile bilinmektedir. Mekânların temel nitelikleri, çevrelerindeki manzara, tarihi arka planı, sosyal ve kültürel olanakları tasarım süreçleri için en önemli unsurlardır.
Aspect Studios 
CHROFI Architects
The Goods Line
Avustralya’nın güneydoğu kıyısındaki Sidney şehrinde yer alan bu projenin planlanmasında New York’taki High Line’dan esinlenilmiştir. Train Meydanı ve Darling Limanı arasında bulunan 500 m2’lik bu alanın tasarımında kentin bir kültür merkezine dönüştürülmesi hedeflenmiştir. Şehrin geçmiş yıllardan beri sahip olduğu Powerhouse Müzesi, Sidney Teknoloji Üniversitesi, Frank Gehry tarafından tasarlanan Sidney Teknoloji Üniveristesi’ne ait Dr Chau Chak Wing Binası, The ABC Stüdyosu gibi eğitim, kültür ve medya kurumları da bu koridor üzerinde bulunmaktadır. Bu yapılara ek olarak The Goods Line projesi ile kültürel değerler daha da güçlendirilmiş ve birbirleri ile bağlantıları kurularak kentsel bir ağ oluşturulmuştur.
1 
2
- Frank Gehry tarafından tasarlanan Dr Chau Chak Wing Binası
- Dr Chau Chak Wing Binası ve The Goods Line İlişkisi
Güney Doğu Avustralya Bölgesi Hükümeti’nin girişimleri ile desteklenen The Goods Line projesi şehre yeni bir sürdürülebilir ve yenilikçi görünüş katmaktadır. Sidney şehrinin en yoğun nüfuslu bölgesinde insanların bisiklet yolları ve yürüyüş yolları ile kolayca ulaşabileceği ve çeşitli etkinliklerin gerçekleştirileceği yeni bir kültür merkezi oluşturmak hedeflenmiştir.
Tasarım Programları
The Goods Line projesinin tasarımındaki temel amaç kent içerisinde insanların birlikte yaşaması, bir araya gelmesi ve sosyalleşmeleri için sokakların ve mahallelerin bağlandığı bir kent omurgası oluşturmaktır. Eski bir yükseltilmiş demiryolu koridorunda, sanat, eğitim ve kültür kurumlar birbirleri ile bütünleştirilerek kamusal eğlence ve rekreasyon aktiviteleri, festivaller ve etkinlikler için uygun bir alan haline getirilmektedir.
Konsept Planı
The Goods Line, insanların özgürce deneyimleyemediği şehir alanlarının, kamusal yaşamı destekleyen, yaratıcı ve halka açık yerlere dönüşmesinin bir örneğidir.
“Bir zamanlar ticaret hattı olan bölge, gelişen mahallenin değerli emanetlerini taşımak için yeniden yorumlandı: Kültür, Yaratıcılık ve Topluluk”
ASPECT Studios Yöneticisi Sacha Coles
Peyzaj planlama çalışmalarından en ince konstrüksiyon detayına kadar özenle tasarlanan The Goods Line ile yeni bir kimliğe sahip olan bölge, zengin tarihinin eşsiz bir şekilde yorumlanması ve dönüştürülmesi ile geçmişin izlerini de barındırmaktadır.
Tasarım Bileşenleri
Mekânsal zenginliği sayesinde oyun alanları, egzersiz ve spor alanları, kamusal oturma alanları ve çalışma bölmeleri The Goods Line koridoru boyunca özenle yerleştirilmiştir.
The Goods Line’ın zemini 600’den fazla prekast beton kaplamadan imal edilmiştir. Aynı zamanda bazı kısımlarda insanların oturabilecekleri, vakit geçirebilecekleri ve oyunlar oynayabilecekleri çim alanlar bulunmaktadır. Bu çim alanların prekast beton ile sınırlandırılmış kenarlarında ise daha düşük kotlarda, dar ve çakıl ile kaplı bitkisel alanlar yer almaktadır.
“Tek bir hamle ile geçmiş yeniden canlandırılmıştır. Mevcut demir yolu koridoruna yeni bir öğe olarak “prekast beton” serilmesi, alanın tarihini ifade eder ve bugünün hikâyesini anlatır. Zemindeki, bordürlerdeki, basamak ve oturma birimlerindeki prekast beton paneller projeyle bütünleşmiş prefabrik parçalar olarak karşımıza çıkar. Bu parçalar endüstriyel bir öğenin dijital üretim sürecini kullanarak toplumsal bir amaca yeniden hizmet etmesinin göstergesidir.”
CHROFI Architects
Endüstriyel geçmişinde mevcut olan su kanallarında çeşitli su oyunları ve aktiviteleri için o dönemden kalma olan kumtaşı ve tuğlalar ile bir yapı da oluşturulmuştur. Alanın orijinal yapılarından biri olan kumtaşı menfezi çocukların altlarından emekleyerek geçebileceği ya da üzerine tırmanabileceği bir çeşit oyun elemanına dönüştürülmüştür. Ayrıca, çocukların suyu tuğlalar arasından kum havuzuna pompalayabilecekleri oyun elemanları da bulunmaktadır.
İnsanların birbirleriyle buluşmaları ve vakit geçirmeleri için tasarlanan kent mobilyaları da tasarımın içine entegre edilmiştir. Prekast beton oturma kısımlarından oluşan 12 metrelik bu kamusal masalar zemin malzemesi ile uyum içerisindedir.
The Goods Line’ın kuzey ve güney koridorlarını birbirine bağlayan ve miras listesinde bulunan Ultimo Köprüsü, projenin halka açık kapısı olarak dönüştürülmüştür. Demiryolu hattı ve ızgara geçit ile birlikte Ultimo Köprüsü, Merkez İstasyonu ve Darling Limanı arasında bisiklet ve yaya sirkülasyonunu sağlamaktadır.
The Goods Line’ın tasarım hedeflerinden birisi de suya duyarlı kentsel bir tasarım yaratmak ve böylece çevresel ve sürdürülebilir proje girişimini desteklemektir. Düşük enerjili aydınlatma birimleri, yerli bitki türlerinin kullanılması, ileri uygulama teknikleri, geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanımı, mevcut ağaçların ve miras kalan demir yolu kalıntılarının korunması ile sürdürülebilirlik fikri desteklenmiştir. Bunun sonucu olarak da güvenli bir bisiklet yolu altyapısı ve insanlar için yürüyüş, dinlenme ve oyun aktiviteleri için özel alanlar yaratılması sağlanmıştır.
Ayrıca, yerleşim hattı boyunca geçirgen sınırları ile çeşitli etkinliklere ve festivallere imkân tanırken kent içerisinde daha önce yaratılmamış olan kentsel alan ve topluluk duygularını yerleştirmeyi de hedeflemiştir.
Bitkisel Yaklaşım
Rayların günümüzde kalan kısımlarına aks boyunca yerleştirilen ve bölgeye renk ve doku sağlayan çakıl ve bitki elemanları son derece dayanıklı türlerden seçilmiştir.
E-Architect’in verilerine göre toplamda 7000 m2’lik bir alana yerleştirilmiş olan The Goods Line, 275 mt uzunluğunda ve ortalama 20 mt genişliğindedir. Ayrıca alanda daha önceden bulunan 21 adet İncir ağacı korunmuş ve 10 adet yeni ağaç dikilmiştir. Ve %43’ü yerli bitki türü olacak şekilde 17 adet bitki türü kullanılmıştır.
The Goods Line projesi, eskiden yoğun bir şekilde kullanılan demir yolu raylarının günümüzde kullanım dışı kalması ve bunun sonucunda hedeflenen geri dönüşüm ile sürdürülebilirliğinin sağlanmasıdır. Sidney şehri sakinleri için canlı bir koridor boyunca yeni kamusal yeşil alanlar oluşturmuştur. Bu tasarım sadece dış mekân tasarımı olarak değil, aynı zamanda insanlar ve kent arasında kurulan ilişki olarak da düşünülmelidir.
İncelediğimiz The Goods Line projesi ile ilgili daha fazlasını merak ediyorsanız, aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz (ingilizce).
Faydalanılan Kaynaklar:
- www.aspect-studios.com/project/the-goods-line
- www.chrofi.com/project/the-goods-line
- www.thegoodsline.aspect.net.au
- www.architectureau.com/articles/the-goods-line
- www.landezine.com/index.php/2015/10/the-goods-line-by-aspect-studios
- www.e-architect.co.uk/sydney/the-goods-line-in-sydney
- www.designboom.com/architecture/the-goods-line-sydney-linear-park-aspect-studios-chrofi-09-01-2015
