Hızlı Git
Bazı film ve diziler akıllarımıza yer eder. Bazılarını tekrar tekrar izleriz. Bazen bir film veya dizide duygumuz bir müzik, gördüğümüz bir obje, bir mekân bizi öylesine içine çeker ki artık bunlar bizim için oldukça tanıdık hale gelir. Bazen gördüğümüz nesnelere ekrandaki ismiyle hitap ettiğimiz bile olur.
Bazı cümleler bize farklı sahneleri çağrıştırır. “Beyaz tavşanı takip et.” Cümlesi bazılarımızın gözünde Alice’i canlandırırken, bazılarımız ise Matrix içindeki Neo’yu görür. Bu algı ve ilgilerimizle alakalı bir durumdur. Bu yazıda ele aldığımız bitkileri eğer izlediyseniz sahnelerde görmüş olduğunuzu hatırlayacaksınız. Sizin için film ve dizilerde kendine yer edinmiş bitkileri derledik. Yazının buradan sonrası eğer izlemediyseniz sizin için biraz keyif kaçırıcı olabilir. Hazırsanız başlayalım ve “Bende bu bitkiyi arıyordum!” cümlesi için birkaç cevap bulalım.
1. Bodrum Papatyası (Osteospermum Ecklonis)
Bir Başkadır
Bir başkadır son zamanların en çok konuşulan dizilerinden olmuştur. Toplumdaki farklı karakterleri bir araya getirip, hepimizin en az bir kez tanık olduğu insan modellerini bizlere sunmuştur. Dizide bir hoca var. Hocamız mahallenin sakinlerine hayat derslerinden tutunda diğer her şey hakkında bilgi veriyor. Meryem ve abisi hocaya akıl danışmaya gittiklerinde yapay bir çiçek ve gerçek bir çiçek arasındaki farkla birlikte yapay olanın “diğerleri”, doğal olanın “onlar” olduğunu vurguluyor. Hocanın kendilerine benzettiği bu çiçek ise bodrum papatyası (Osteospermum Ecklonis). Bilindiği gibi bodrum papatyasının birçok farklı rengi mevcut. Dizide de turuncu rengi tercih edilmiş. Ayrıca Bir Başkadır’ın mekanlarını incelediğimiz diğer yazımızı buradan okuyabilirsiniz.
2. Baobab (Adansonia Grandidieri)
Küçük Prens
İçerisinde herkesin kendinden bir parça bulduğu, çocuk kitabı olarak tanımlansa da yetişkinler için de önemli bir kitap olan Küçük Prens 2015 yılında film oldu. Filmde hikayenin animasyon halini izliyoruz ve bolca kitaptan cümleler duyuyoruz. Kitapta olduğu gibi filmde de küçük prensin başı baobab ağaçlarıyla dertte. Gezegeni Asteroit B 612 o kadar küçüktür ki bir gün batımını izledikten sonra ikinciyi izlemesi için sandalyesini biraz yana çevirmesi yeterlidir. Ancak devasa büyüklükteki baobab ağaçları Küçük Prensin gezegeninde eğer zamanında müdahale edilmezse gezegenini parçalayabilir. Bu yüzden Küçük Prens her sabah çıkan yeni filizleri temizlemek zorundadır. Baobablarla bağlantılı olarak bir koyun bile istemiştir. Küçük Prensin anlattığından daha fazla baobab bilgisi isterseniz buyurun yazımıza.
3-Kırmızı Güller (Rosa sp.)
Godfather
Film konu olarak II. Dünya Savaşı sonrasında bir ailenin hayatını kapsar. Corleone ailesinin başı, küçükken ailesinin tüm fertlerini kaybetmesiyle devlet himayesinde İtalya’dan New York’a gelir. Burada diğer 4 İtalyan aileyle birlikte New York’un yeraltı dünyasını yönetmeye başlarlar. Zamanla Don değişir, ama olaylar değişmez. Kırmızı gül birçok film ve dizilere konu olmuştur. Her film ve dizide kırmızı bir gül görme ihtimaliniz çok yüksektir. Ancak bu güler Don Vito Corleone’nin yakasına taktığı kırmızı güllerle yarışamaz. Özel günlerinde Corleone erkekleri tıpkı Don Vito gibi yakalarına kırmızı bir gül takarlar. Cenazelerde kırmızı güller mezarlara bırakılır.
Gülen Gözler
Film 1970’lerin İstanbul’unda geçiyor. Yaşar Usta ve karısı Nezaket hanımın 5 kızı vardır. Yaşar Usta erkek bir evlat istediği için tüm kızlarına erkek isimleri vermiştir. En büyük kızı Hikmet’e aşık olan Vecihi, Yaşar Ustanın kızını alabilmek için sürekli kapısını aşındırır. Aslında bir süre sonra kapıyı boş verip uçakla eve girdiği bile oluyor. Her seferinde Hikmet’e kırmızı bir gül getirmeyi de asla ihmal etmiyor. Vecihi’nin kırmızı gülleri gülen gözlerde akılda kalan ikonik simgelerden birisidir. Rahatlıkla nerede Vecihi orada aşk ve kırmızı güller diyebiliriz.
Küçük Prens
Küçük Prens konu olunca bir bitki yeterli olmadığı için buraya Küçük Prensin çok sevgili ve güzel gülünü de eklemek istedik. Küçük prens her sabah olduğu gibi baobab filizlerini temizlerken nereden geldiğini bilmediği farklı bir filiz görmüştür. Zaman içerisinde bu filizin bir gül fidanı olduğunu görüp, onu mutlu etmek için elinden geleni yapmıştır. Bir gün Dünya’ya ettiği seyahatinde bir gül bahçesine girmiştir ve orada kendi gülüne benzeyen bir sürü gül daha görmüştür. Oysa o gülünün evrende tek olduğunu düşünmüştür hep. Daha sonra tilkiyle yaptığı konuşma sonunda, aslında buradaki güllerin hiçbirinin kendi gülüne benzemediğini fark eder. Böylelikle Küçük Prensin gülü ikonlaşan bitkiler listemize girebilmiştir. Küçük Prens gibi güllerinize çok iyi bakmak istiyorsanız bu yazı tam size göre!
V for Vendetta
Film geleceğin İngiltere’sinde, terör olaylarında birçok kayıp verdikten sonra çözüm olarak baskıcı bir devlet anlayışıyla olayları kontrol altına almanın nasıl olacağını anlatıyor. Film V’nin sürekli tekrarladığı “Remember, remember, the fifth of November! (Hatırla, hatırla, beş Kasım’ı hatırla!)” sloganı çevresinde gelişiyor. Bu film için ilk ikonik öge V’nin sürekli taktığı gülümseyen maskesi olabilir. Ancak V ile bütünleşmiş diğer ikonik öge ise kırmızı gülleridir. Düşmanlarından intikam aldıktan sonra imza olarak kırmızı bir gül bırakır. Filmde sürekli kırmızı güllerle dolu vazolar ya da V’yi birilerine kırmızı gül verirken görürüz. Ve tabi ki son sahnede Evey’in V’ye vedasında güzel kırmızı bir çelenk metroda görünür. Eğer V’nin imzası dışında güllerin mitolojisini öğrenmek isterseniz bu yazıyı okuyabilirsiniz.
4. Çınar Ağacı (Platanus orientalis)
Leyla İle Mecnun
Leyla ile Mecnun’u en az bir kez izlemişseniz, bu çınarı görmüşsünüz demektir. Dizinin pek çok sahnesinin geçtiği Kireçburnu Sahilinde ne gemiler beklemedik ki! Sahil sahnelerinde genelde sağ ve sol tarafta kendi doğal gelişimi sebebiyle bir çerçeve oluşturan iki çınar kadraja girer. O kadar fazla sahil sohbetleri, “HOOOOP”lar izledik, o kadar fazla gemilere el salladık ki bu ağacı tanır olduk. Bu sahnelere öylesine mi dahil edildi yoksa formları sayesinde ortaya çıkardıkları çerçeve görüntüsü mü etkili oldu bilemiyoruz ama iyi ki dahil olmuş diyebiliyoruz. Hayata çınar çerçeveli pencerelerden bakmanız dileğiyle. Mecnun Ç.’yi görürseniz bizden de selam söylemeyi unutmayın.
5. Adam Otu (Mandragora officinarum)
Harry Potter ve Sırlar Odası
Harry Potter serisinde birçok kurgu bitki karşımıza çıkar. Ancak bunların içinde gerçekliğiyle öne çıkan bir bitki vardır. Sırlar Odası filminde Harry ve sınıfının Bitki Bilimi dersinde gördüğü adam otu bitkisi gerçekte de var olan bir bitkidir. Elbette filmdeki gibi çığlıklar atıp, parmaklarımızı ısırmazlar. Filmde bu bitkinin minik bir bebeğe benzediği ve büyüdüğünde ise bir insana benzeyeceği söylenir. Yetişkin bir adam otunun çığlığı bir insanı öldürebilir ama henüz bebekse sadece bayıltır. Bu yüzden filmde kulaklıklı bir sahne izliyoruz.
Gerçekte ise Solanaceae familyasından olan bu bitkinin Latince adı Manragora officinarum’dur. Yeşil bir aksamı olan bu bitki turplara benzer şekilde yer altında kalın büyük bir kök bulundurur. Toprak üstünde yeşil yaprakları ve mor-mavi çiçekleri görülebilir. Kökün aldığı şekilden dolayı adına adam otu denilmiştir. Eski zamanlardaki rivayetlere göre adam otu büyüdükten sonra topraktan kendisi çıkar ve yürüyerek uzaklaşırmış. Kim bilir belki de Rowling eski rivayetleri çok iyi dinlemiştir.
6. Meşe Ağacı (Quercus sp.)
Yaprak Dökümü
Reşat Nuri Güntekin’in romanının günümüze uyarlanmış haliyle izlediğimiz yaprak dökümü geleneklerine çok bağlı bir aileyi konu alır. Ali Rıza Bey 5 çocuğuna kendi benimsediği ahlak ve kuralları öğretmeye, onları kendi istediği şekilde yetiştirmeye çalışsa da çocukları büyüdükçe kendi kararlarını alır ve hayat hiç Ali Rıza Bey’in istediği gibi ilerlemez. Döneminde çok ses getiren bu yapımın en önemli simgelerinden birisi jenerik ve posterlerde tüm ailenin önünde poz verdiği meşe ağacıdır. Öyle ki bu ağacın yeri ortaya çıktıktan sonra dizinin hayranları tarafından çok fazla ziyaret edilmiştir. İnsanlar aile fotoğrafı için km’lerce yol giderek bu ağacın önünde dizideki gibi bir aile fotoğrafı çekilmeye başlamışlardır. Bu yazıyı okuyanların akıllarını karıştırmamak adına şu açıklamayı kendimize borç biliriz ki meşe ağaçları (Quercus sp.) yaz kış yaprak dökmeyen ağaçlardır. Ancak aynı zamanda meşe ağaçları hayatı, bağlılığı ve gücü simgeler.
Buz Devri – Meşe Palamutu
Dünya üzerinde soğukların artmasıyla buzul çağının başladığını fark eden hayvanlar daha sıcak olan güneye göç etmeye başlarlar. Hikâye bir mamut, bir kaplan, bir tembel hayvan üzerinden yürüse de sürekli kadraja giren diğer bir oyuncu ise bir sincaptır. Hayvanlar güneye göç etmeye karar verdikten sonra bir bebek bulurlar ve asıl amaçları bu bebeği insan topluluğuna yetiştirmek olur. İlk hikâye böyle başlasa da 2002’den bu yana toplam 5 film çekilmiştir. Bu filmlerin tamamında sürekli arkalardan kadraja girmeye çalışan ve bazen bütün hikâyeyi kovaladığı palamudu için değiştiren sincap sayesinde bu yazıda bu film için bir başlık açmak şart oldu. Sincap ilk filmden son filme kadar son kalan palamut tanesini sürekli kovalar kaybeder bazen de hediye eder. Sincap için böylesine önemli olan bu palamut meşe ağacının meyvesidir. Ülkemizde de sık sık karşılaştığımız bu ağaç Quercus sp’dir.
7. Patates Bitkisi (Solanum tuberosum)
Marslı
Burada patatesin ne işi var dediğinizi duyar gibiyiz. Ancak bu film sonrasında bilim dünyasında öylesine büyük tartışmalar çıktı, araştırmalar yapıldı, yazılar yazıldı ki bu patatesi görmezden gelemedik. Film marsa görev için gönderilen bir grup astronotun hikayesi olarak başlıyor. Ancak sonrasında bir fırtına sırasında bir kişinin öldüğünü düşünerek, geride bırakıp dünyaya dönmeye çalışıyorlar. Geri kalan astronotumuz kendine Mars’ta bir yaşam kurmaya çalışıyor. Yemesi için yanında bulunan patatesi sera benzeri bir yapı oluşturarak burada üretmeye çalışıyor ve başarılı da oluyor. Biz “Uzayda patates yetişir mi?” tartışmasına dahil olmadan topraksız tarımla patatesin yetişebileceğini söylemek isteriz. İsterseniz buyurun yazımıza.
8. Orkide (Phalaenopsis sp.)
The Good Place
The Good Place nam-ı değer “İyi Yer”. Bir ölümden sonra hayat düşünün ki tüm evren sizin yaşamak istediğiniz şekilde tasarlanmış. Öyle ki ruh eşinizi bile burada buluyorsunuz. Bu evrenin ise bir tasarımcısı var. Mahallenin mimarı olarak karşımıza çıkan Michael, insanlara uyandıklarında nereye geldiklerini de açıklama görevini üstlenmiş. Michael’in ofisinde birçok bitki olmasına rağmen hep var olan ve her ofis sahnesinde rengiyle dikkatleri üzerine çeken bir pembe orkide (Phalaenopsis sp.) mevcut. Tüm ofis sahnelerinde bu pembe orkidenin hep odada olduğunu ancak diğer bitkilerin zaman zaman değiştiğini fark etmişsinizdir.
9. Lale (Tulipa sp.)
Prison Break
Kağıttan çiçek mi olur? Fikri biraz kafamızı karıştırsa da evet kağıttan çiçek olur kararını vererek, Michael Scofield’ın origami lalesi yazımızda kendine yer buluyor. Dizi de birçok sahnede Michael ve Sarah ikisinin bu lale sayesinde iletişim kurduğunu görüyoruz. Bir yerde kırmızı kağıt bir lale var ise orada Scofield var demektir. Bunu bir imza olarak tanımlamak yanış olmayacaktır. Her laleyi gördüğümüzde ‘Bir Gün’ sözündeki o günün ne zaman geleceğini merakla bekliyoruz.
10. Aglaonema commutatum
Léon: The Professional
Herkes için özel olan bir film vardır. Bu film de bendeniz yazarınızın özel filmi denilebilir. Filmin genel konusu temizlik işiyle uğraşan Léon’nun yolunun yan komşunun küçük kızı Mathilda ile karşılaşmasıyla başlıyor. Léon sürekli süt içen, koltukta uyuyan, belirli aralıklarla çiçeğinin yapraklarını temizleyen ve elinde bir keman çantasıyla dolaşan bir temizlikçi. Elbette ki temizlediği şeyler konusunda kuralları var. “No woman, no child” şeklinde olaylara yaklaşarak hayatını kazanıyor. Mathilda’yı yanına almak zorunda kalmasıyla hayat Léon için karmaşık bir hale geliyor ve sürekli yer değiştirmeye başlıyor. Gittiği her yere Matilda ve çiçeğini götüren Léon çiçeğiyle bir bağ yaşıyor. Kendini feda ederken bile Mathilda ve çiçeğin güvende olması onu mutlu ediyor. Son sahnede ise Mathilda çiçeği yetiştirme yurdunun bahçesine dikiyor. Ve bizde Mathilda gibi orada “Rahat edeceğini umuyoruz Léon”.
Léon’un meşhur çiçeği ‘aglaonema commutatum’un genel özellikleri ise şöyledir;
Filmde her ne kadar bir bahçeye dikildiğini görsek de aslında bir iç mekan bitkisidir. Yeşil uzun yapraklarının üzerinde ince beyaz çizgiler bulunur. Gün ışığına direkt maruz kalmadan aydınlık ortamlarda güzel gelişim gösterir. Güneş büyümesi ve yapraklarının renklenmesi açısından çok önemlidir. Güneşin olduğu tarafa doğru eğilim göstermesi mümkündür. Yaz aylarında iki, kış aylarında ise tek sulama bulunduğu mekana bağlı olarak yeterli olacaktır.
Eğer bizim atladığımız film ve dizilerde sizin gördüğünüz ikonlaşmış bitkiler varsa yoruma yazabilirsiniz. :)
