Hızlı Git
Yeşil Bina Nedir?
Yeşil mimari ve yeşil tasarımlar belirli özellik taşıyan, belirli amaçlara hizmet eden, doğal kaynakların tasarruflu kullanımları ile sağlıklı bir geleceğe de ortam hazırlayan, daha yaşanılabilir bir çevre için tasarlanmış doğa dostu ve ekonomik binalardır.
Yüksek katlı yapılaşmanın giderek arttığı günümüzde sayısı artan yapısalların çevreye olumsuz etkileri sonucunda yeşil bina değerlendirme sistemleri aracılığıyla günümüzde yeşil bina farkındalıkları ve uygulama için sistemler oluşturulmaya başlanmıştır. Henüz yeni bir trend olan yeşil binalar ABD ve diğer ülkelerde yeşil yönetmelikler dahilinde geliştirilmeye devam etmektedir.
Yeşil Binaların Ortaya Çıkış Süreci
Küresel ısınma ve çevre kirliliği artması sonucunda doğanın bize sunduğu sınırsız kaynakların hızla tüketilmesi ve çevreye verdiğimiz zararların artması sonucunda yaşanan bu sorunların önüne geçmek adına yapısal mimari yeşil dokularla birleştirilmiştir. Günümüzde çevre dostu binaların yapılması ve yaygınlaşması sonucunda, mimari ve inşaat sektörünün bir parçası olarak yenilikçi yeşil binalarla sektöre giriş yapmış, çevre dostu fikirlerin daha da göz önünde olduğu yeni ve önemli projeler uygulanmaya başlamıştır.
Çevre dostu binaların sayısı artmaya başlamış, dünyaca ünlü iyi örnekleri çıkmaya başlamış ve belli standartlar, yönetmelikler getirilerek çevreye saygılı, ekolojik, yenilikçi, enerji tüketimin minimize edildiği, geri dönüşümlü yeni vizyonlu bir sektör olarak devam etmektedir. Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda yapıların dünyanın enerji kaynaklarının üçte birini tükettiği anlaşılmıştır. Bu çevre dostu yaklaşımlar sonucunda daha kaliteli ve konforlu bir yaşam sürerek gelecek nesillere de sağlıklı bir yaşam bırakmak hedeflemiştir.
Binalarda elektrik, su, binalardaki sera gazı tüketimleri yüzdelik olarak %95’lik yüksek bir rakamla çevreye verilen zararın boyutu yüksektir. Bu oranı yapılan çevreci yeşil binalar ile en minimal seviyeye indirmek ve devamlılığını sağlamak mümkündür.
Yeşil Binaların Özellikleri
- Sürdürülebilir olmalı
- Etkin ve verimli yenilenebilir enerji kaynaklarına sahip olmalı
- Enerji tasarrufu sağlanmalı
- Ortaya çıkan atıkları geri dönüştürme özelliği
- Doğal yaşamın bir parçası olmalı
- Hava, rüzgâr, güneş, yağmur, bitki örtüsü doğru zaman ve doğru konumlarda değerlendirerek uygun kullanımla sergilemeli
- Elektrik ve su tasarruf sistemlerinin varlığı
Yeşil Bina Sertifikaları
Ulusal öncelikler ve ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirilmiştir. Bu sistemler çevre yararına ve doğanın süreçlerini inceleyen, dönüşüm ve sürdürülebilirlik kavramlarını ele alarak belirlenen koşulların binalara uygulamaya çalışmaktır. Sertifikalar da ülke şartlarına göre değişiklik gösterirler en çok kullanılan breeam ve leed ismine sahip olan belirli kuralları olan sertifikalardır.
- BREAM: İngiltere kurulmuş olup binaların kullanım fonksiyonları, çevre faktörü, ulaşılabilirlik, çevre kirlilikleri, enerji kullanımı ve memnuniyet kapsamında 100 puanlık bir sistemle değerlendirilir. Beş seviyeye sahiptir.
- LEED: Amerika’da kurulmuştur. Bina kurulum alan seçimi, kullanılacak malzemelerin seçimi, enerji kaynakları, ulaşılabilirlik, bütüncül süreç yönetimi gibi değerler ile seçim kriterleri 110’ un üzerindedir. Dört seviyeye sahiptir.
Yeşil Binalar için Seçim Kriterleri Neler Olmalı?
Çevreci binalarda kullanılacak olan bitki seçimlerinde su tüketimi az, her dem yeşil dokunun hakimiyeti olan bitkiler tercih edilmeli ve sulamada evsel atık suyun arıtılması işleminden sonra kullanımı önemlidir. Yapıların planlama aşamasında arazi seçim kriterleri tarım arazileri, tarihi alanlar, ekolojik hayatı etkileyecek yer seçimleri dışındaki alanlara uygulanmalıdır. Bu projelere başlangıç yapıldığı zaman diğer yapılardan farklı olarak yapım sonrasında belirli amaçlara hizmet etmesi doğa dostu projeler olarak tasarlanırken, yapıların inşaat aşamasında da aynı amaçlarla ele alınarak, oluşan inşaat atıkları, hafriyat atıklarının değerlendirilmeli. Çevre kirliliği ve kötü görüntü oluşturan alanlar için çözümler üretilmeli, kullanılacak malzeme seçimleri çevre dostu olmalı ve proje bir bütün olarak çevreci, yaşanılabilir ve kaliteli bir yapı oluşturulmalıdır.
Yeşil Binaların Hedefi
İlk hedefimiz doğanın korunmasına katkıda bulunarak sadece insanlara değil doğada yaşayan bütün canlılara daha sağlıklı bir gelecek vadetmektir. Her bir bireyin attığı küçük adımlar birleşerek etkisi büyük olan sonuçlara götürecektir.
Nüfus hızının artışı sonucu artan çevre kirlilikleri hem fauna hem de flora ya açısından büyük risk oluşturmaktadır. Yeşile duyulan özlemin artmasıyla beraber mimarlık sektöründeki yapıların 2030 yılına kadar inşa edilecek bütün binalarda karbonun nötr olması hedeflenmektedir. Yeşil tasarımların yapısal ile sağladıkları mükemmel uyum ve olumlu katkılarıyla yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline getirilmesi ile çevre dostu tasarımlar sergiler. Ekolojik tasarımlar, daha yaşanılabilir bir gelecek, doğa dostu mimarlık sergiler.
Yeşil Binaların Diğer Binalardan Farkı Nedir?
- Yeşil binalar diğer binalardan farklı olarak hem insan hem de doğal çevrenin olumsuz etkilerini en aza indirmesi, konforun ve kalitenin artırılması
- Yenilenebilir kaynaklarının kullanımı
- Sadece binalardan kaynaklanan CO2 emisyonlarının azaltması
- Sürdürülebilir arazi kullanımı
- Suyun etkin ve verimli kullanımı
Yeşil binaların diğer binalarla kıyaslama yapıldığı zaman bazı sayısal verilere ulaşılmıştır. Diğer binalara göre enerji kullanımları %24 ile %50 arasında, CO2 emisyonunda %33 ile %39 değerleri aralığında, su tüketimi %30 ile %50 arasında, katı atıklarda %70 oranında, bakım maliyetlerinde %13 oranında azalma sağlanmıştır. Yılda 350 metrik ton CO2 emisyonunun önüne geçmiş olacaktır. Binaların enerji ve atık emisyonlarındaki payının büyük olması yeşil bina tasarımlarının doğaya ve canlılara katıları tartışılmaz önemli bir gerçektir.
Dünyadaki iklim değişiklikleri, fosil yakıtlar için gelişen teknolojiler, su sorunları, kontrolsüz olarak değişen ekosistem zararları, kimyasal madde kullanımlarındaki artış, hava kirliliğinde artış, karı katık sorunları, ozan tabakasındaki değişikliklerinin artması, ormanların yok oluşu ve birçok çevre sorunlarının var oluşu bunun sonucunda yeşile duyulan ihtiyacın artması ile birlikte dünyayı ve bütün canlıların yaşamını olumsuz etkilemektedir.
Yeşil Binaların Pozitif Yönleri
- Kentsel yaşam alanlarına olumlu getirisi
- Kentin ve yapının ekonomik değerinin katlaması
- İnşaat aşamasındaki çevre zararlarının en az seviyede tutulması
- Teknolojinin aktif ve faydalı kullanımı
- Kullanılan ve ortaya çıkan atıkların değerlendirilmesi
- Suyun etkin ve tasarruflu kullanımı
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının maximum seviyede faydalanılması
- Enerji tasarrufunun yapılması
- CO2 salınımın minimalize edilmesi
- Sağlıklı ve konforlu yaşam alanları oluşturması
- Ekosistem ve ekolojik bütünlüğün korunması ve devamlılığının sağlanması
Fütürizm Anlayışı ve Peyzaj Mimarlığındaki Yeri
Hızlı büyüyen ve değişen dünyada kentleşme ve nüfus artışı sebebi yaşadığımız çevreye ve gelecek nesillere aktarılacak yaşanılabilir alanlar bırakmak amacıyla yapısal tasarımlara yeşil dokunun birleştirilmesi ve kullanım amaçlarıyla günümüzde modern bir çizgi oluşturan fütüristik tasarımlar oluşmuştur.
Fütüristik tasarımlar doğanın kurtarıcısı olarak tasarlanan, insanların istekleri sonucunda teknoloji ve doğal gelişmeleri sınırları zorlayan, ilginç tasarımlar, temalar, konseptler ile gelecekteki yaşam kalitesini artıran tasarımlara imza atarak hem çevreye hem de mesleğimize olumlu katlılar sağlamıştır.
Türkiye’deki Fütüristik Peyzaj ve Mimari Örnekleri
İstanbloom
İstanbul Zincirlikuyu’da konut ve ofis yaşam alanlarını içinde bulunduran geniş ve sosyal bir kullanıma sahip 5600 m2 yeşilin hâkim olduğu 46 katlı bir yaşam alanı oluşturulmuş, yoğun şehir gürültüsünden uzak sakin doğa dostu konforlu bir yaşam alanı sunmaktadır.
Dumankaya Flex Kurtköy
İstanbul’ da doğa dostu, ekonomik, konforlu bir yeşil bina projesidir.
İstanbul Üsküdar Belediyesi Hizmet Binası, Nikah ve Spor Salonu
Sertifika alarak enerji ve ekonomik tasarruf, havalandırma sistemleri, sürdürülebilirlik, su tasarrufu, malzeme tercihi, atıkların geri dönüşümleri gibi yüksek kazanımlara çevrilerek doğa dostu projelerden biri olmuştur.
Dünyada Uygulanmış Fütüristik Peyzaj Örnekleri
Akıllı Şehir Planı (Paris)
Kent içinde birçok farklı tasarımların yer aldığı, 8 adet kule, yenilikçi akıllı sistemler ve enerji kaynaklarının kullanımı ile birçok insana hizmet edecek olan yeşil bina tasarımlarına dikkat çeken ekolojik proje olarak tasarlanmıştır.
Lilypad (Ekolojik Yüzen Evler)
Belçikalı mimar Vincent Callebaut tarafından tasarlanan yüzen adalara benzetilen üç boyutlu fütüristik bir tasarımdır. Okyanusun altına 1000 m kadar uzanan koloniler ile 250 katlı, 1000 m yüksekliğe sahip yapılar ve birçok sosyal aktivite alanlarının içinde bulunduğu 20.000 insana ev sahipliği yapacaktır. Büyük okyanusta biriken plastik atıkların geri dönüşümünü sağlayan hem okyanusun temizlenmesi hem de yapıların enerji ihtiyacını karşılayacak büyük projelerdendir.
Gardens By The Bay (Körfez Bahçeleri Singapur)
Gardens By The Bay Singapur ‘un göz alıcı 18 adet devasa süper ağaçlar olarak adlandırılan yapay ağaçların bulunduğu dikey ve yatay bahçelere sahip fütüristik bakış açısıyla tasarlanan, binaya katkılarının yanı sıra ağaçlar arası geçişlerde büyüleyici bir manzara etkisi ile açık ve kapalı bahçe alanlarıyla kompleks dikkat çeken fütüristik peyzaj projelerinden biri olmuştur.
Bionic-Arch (Taichung Şehrinde Biyonik Kemer)
Orta Tayvan’da enerji tasarrufu ve karbon salınımı azaltan politikası ile iklim değişiklikleri ve çevre korumaya yönelik farkındalıkları artırarak kendi kendine yetebilen yeşil bir gökdelen örneği olarak tasarlanmış ihtişamlı projelerdendir.
New York City
Manhattan adası, New York’ta Hudson River Park’ın bir parçası olarak düşünülmüş, 2.4dönümlük bir arazide ağaç ve çok sayıda tür çeşitliliği ile su üzerine tasarlanan 2021 içinde açılması planlanan muhteşem bir park projesidir.
Tianjin Eko-City (Singapur)
Singapur’da bulunan güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, yağmur suyu kullanımı gibi çevreye katkısı yüksek olan, teknolojik gelişmeleri de içinde barındıran sürdürülebilir bir eko kent projesi olarak tasarlanmıştır.
Flavours Orchard
Çin’in Dianchi Nehri’nin yakınlarında 90.000 metrekare arazi üzerine kurulan geleceğin şehirleri olarak nitelendirilmektedir. Özellikte Çin’deki artan insan popülasyonu ve hava kirliği sebebiyle fütüristik tasarımlara daha çok ihtiyaç duyulan ve tam anlamıyla eko- yüksek teknolojik bir proje örneğidir.
Noah’s Ark: Sustainable City (Nuh’un Gemisi)
Su dünyasının içerisinde yer alan kademeli teraslarıyla Nuh’tan ilham alan içerisinde konutlar, parklar, dinlenme alanları, plajlar, ormanlar bulunan karadan bağımsız modern ve sürdürülebilir bir şehir olarak tasarlanmıştır.
Nautilus Eco-Resort Otel
Belçikalı mimar Vincent Callebaut tarafından tasarlanan ‘sıfır atık, sıfır emisyon ve sıfır fakirlik’ sloganı ile sürdürülebilir bir proje olarak tasarlanmıştır. Tasarım 360 derece dönebilen spiral bir tasarım ile turizme katkı sağlayacak ve geri dönüşümü üzerine kurulan teraslar, yapılar, fonksiyonlar, duvarlar, kullanılan malzemeler ve kendi kendine elektrik üreten hücreler ile kompleks bir yapı oluşturulmuştur.
Kaynaklar:
- https://www.erketasarim.com/uskudar-belediyesi-hizmet-binasi-nikah-spor-salonu/
- https://polen.itu.edu.tr/bitstream/11527/14245/1/10078745.pdf
- http://ekolojist.net/yesil-mimarlik-ve-yesil-tasarim-nedir/
- http://www.markakonsept.com/konsept/mimari-konseptler/2050-paris-akilli-sehir-konsepti/
- http://www.jocress.com/Makaleler/1434130280_9-4-8-celikerlk%c4%b1sa-ozer.pdf
- http://structpedia.com/green-buildings-and-economy/
- https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/gelecegimizi-yesil-binalar-kurtaracak-2763333
- http://www.tuvie.com/bionic-arch-echo-tower-symbolizes-future-eco-friendly-green-taiwan/
- https://www.enerjigazetesi.ist/en/oceanscraper-geri-donusturulen-plastikle-tasarlanan-yuzen-okyanus-yapilari/
